СТРУКТУРА СЛОЎНІКА Пры складанні Слоўніка з усёй сукупнасці вядомых i ўжывальных на Віцебшчыне слоў аўтары імкнуліся адабраць толькі пэўную іх частку. Гэты адбор грунтуецца ў першую чаргу на аналізе суадносін паміж лексічнай сістэмай гаворкі i лексічнай сістэмай беларускай літаратурнай мовы. Кіруючыся гэтым зыходным прынцыпам адбору, аўтары ўключылі ў Слоўнік настулныя словы: 1) лексічныя дыялектызмы (дыялектныя словы, не засведчаныя ў "Тлумачальным слоўніку беларускай мовьГ): АБРАТ м., адз. Адгон; малако, з якога сепаратарам адагнана смятана; БАНКАЧ, БОНК м., заал. Авадзень; ДЗЁРКА ж. Тарка; ЛАПШЬІВА прысл. Прагна (есці, піць); 2) словы, засведчаныя ў ТСБМ з паметай абл 3) словы, якія адрозніваюцца ад адпаведных нарматыўных семантыкай: АБЛОГА ж. Дождж абложны, абкладны; БАГАЧж Вогнішча, агонь; ЛАПАТУХА ж. Зазубіна на лязе касы; 4) словы, якія з'яўляюцца варыянтнымі да адпаведных нарматыўных (маюцца на ўвазе акцэнтныя, граматычныя, словаўтваральныя варыянты): ДЗЕСЯТОК м. Дзясятак; ДВОРЫПІЧА н. Дварышча; ДАЁНАК, ДАЁНІК м. Даёнка; ДЗЁДЗІН прым. Дзедаў; БАРШЧАВІК, БАРШЧАШК м. Боршч; АБГАРЭЛАКж Абгарак; 5) словы, якія з'яўляюцца русізмамі ці вытворнымі ад іх, але адлюстроўваюць дыялектныя асаблівасці: АБЖАШЦЬ зак. Абскардзіць; АБІДЖЬІВАЦЬ незак. Крыўдзіць; ДЗЁШАВА прысл. Танна, нядорага. Поўны слоўнікавы артыкул уключае насіупныя элементы: 1) загаловачнае (рэестравае) слова; 2) граматычную характарыстыку слова; 3) стылістычную характарыстыку слова; 4) сэнсавую характарыстыку слова; 5) ілюстрацыйны матэрыял з пашпартызацыяй. Загаловачныя (рэестравыя) словы размяшчаюцца ў строгім алфавітным парадку з абазначэннем у іх націску. Націск паказваецца ў гэтым жа слове ў ілюстрацыях. Загаловачнае слова i iлюстрация перадаюцца арфаграфічна з захаваннем тыповых дыялектных рыс, калі яны засведчаны ў запісах. Рэальная фанетычная структура мясцовых слоў, выразаў i сказаў адлюстравана пры дапамозе літар i спалучэнняў літар сучаснага беларускага алфавита. Мяккасць зычных у канцы слоў i перад цвёрдымі зычнымі абазначаецца мяккім знакам, рэгулярная асіміляцыйная мяккасць зычных перад мяккімі падразумяваецца
Дадатковыя словы
зяўляюцца
15 👁