Прыказка паходзіць з хрэсьбінна-бяседнай песні, вядомай у розных варыянтах. Гл. напр.: Радзінная паэзія. Мінск, 1971, стар. 602; Ай, цёшча мне міла, міла для заёзду, Ай, жонка мне міла, міла для савету, Ай, маці мне міла, мілей усяго свету. 875. Хлебная матка- маці, што нарадзіла і выгадавала. Ме выключана, што гэта з галіны даўняй міфалогіі: дух-гаспадыня поля (пар.: Жытняя баба. БелСЭ,т, Я, стар. 449). 886. Ятка- мясная крама. 897. Сэнс прымаўкі: на вяселле (ці на якое іншае святкаванне) нагатавалі ўсяго столькі, што можна было б яшчэ адно вяселле справіць. Пар. рус.: Наварить на Маланьину свадьбу. 903. Няма такой маці, у якой не паміралі б дзеці. 909. Пушыць тут: корміць (робіць іх пухкімі). 913. Не какохне- не ўздыхне цяжка. 930. Папка- хлеб (з дзіцячай лексікі). 957. Адзіняка, адзінака--адзіны сын у бацькоў. 969. Над маліну, над дзяўчыну--лепей за маліну, лепей за дзяўчыну. 979. Не будзе каму хату прыбраць. 985. Пра выбар жаніха. 995. Гаюшка-- тут: голая, бедная. 1000а. Ж адна -- ніводнай. 1006. З муста--той, каго мусяць, абавязаны даглядаць. 1009. На глум-- тут: жартам, у насмешку (пар. старажытнарускую назву скамароха -- ігрэц, глумец. Гл.: И. И. Срезневский. Матерналы для словаря древнерусского языка, т. І. СПб, 1890, стар. 522). 1029. Нясужа--недасужа, няздольна ўжо. 10З1а. Дзевіч вечар--частка вясельнага абраду: вечарына ў нявесты напярэдадні вяселля. 1041--1068. Нявестка ў мужавай сям'і. Нявестка і свякроў, свёкар, залоўкі, дзевяры. 1046. Дола--тут: схіліўшыгалаву, пакорліва. 1047. Наветкі- намёкі. 1049. Порсткая--тут: упартая.. 1059. Не ахвоціцца- не хочацца, не цягне, 1069-- 1089. Зяць, яго ўзаемаадносіны з цешчай і цесцем. 1072. Гл. заўв. 870. 1090--1103. Пра зяця-прымака і яго месца ў сям'і уесця. 1098. П рыста ў--пайшоў у прымакі., 1100. Дольнік-- прымак або часовы член сям'і, здольнік, які працуе за частку (долю) ураджаю. 1104-1114. Пра развод і прочкі (уход жонкі або мужа да сваіх бацькоў). 1112. Марцовая пара- час заляцанняў, легкадумных паводзін. 1117. Гл. таксама ІІІ. 1503. 1129, д урата, дурота--тут: пемра, непісьменнасць, а таксама недагледжанасць. 1143. Гл. таксама ГІІ. 1622, 2099. МЭ1а. Пабедная-- бедная (пар. рус.: Победная моя головуіцка! горемычная, горькая, бедуюшая. Даль, Слов., ПІ
Дадатковыя словы
сямі
8 👁