Народная лексіка (1977). А. А. Крывіцкі, Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 289  ▶ 
чалi жыццёва важныя паняцці (есткі, спаткі, піткі), але i ў іншых часцінах мовы, якія мелі дзеяслоўны сэнс: вонкі, дамоўкі, бадынькі, баінькі i інш. Многа елі жарльь і трублы. Дрэнна елі пірабдрлівыя. Такім трэба было выстрэнчываць усякія сіндзі-брындзі. Яны былі ніякія йідуньі 'дрэнна елі'. Калі нечага было есці, то клалі зубы на пальцу або, пазычыўійы ў сабакі вочы, ішлі прасіць да суседа ці малака прысівіць булён, ці жменьку мукі загусцгць. рашчыну, ці якую крупіну. I вось звараць нейкую пасцябуху, дзе крупіна за крупінди ганяецца з дубінби, абжаргаюць усёй сям'ёй тую міску i сёрбаюць адзін перад адным аж трэтар ідзець. Смачна! Абы юшка троху завісістая загуслая' была. Што не даеў, тое далежыш. Пойдзеш на палок — брьис дагары i ляжыш, каб сала каля пупа абвілося... Кал i ж чалавека забірала якая сукруха захворванне' або калі яму было мдташна 'блата" пасля ' выпіўкі i ён не адчуваў смаку ў роде i не хацеў нічога няцъ есці', то гаварылі: й ўсё як трава». Мбмніць значыла 'есці папоўніды'. «Момніць аж нінога ня помніць»к— гаварылі пра абжору. Як ён чуе свет Роднае слова звінела, стракатала, вухкала. Як піла, як конік, як тапор, як птушка. Усё наваколле гаварыла з намі. I мы гаварылі з наваколлем. А словы былі ча-, роўныя... Бывала, зловіш у траве коніка, пасадзіш на далонь \ гаворыш: «Кызя-кызя, дай мазь, а то зарэжу на гразь». I ён расчыние свой рот-каўшок i дае «мазь», ад якой прападаюць усе дзічы. Асабліва тыя, якія абсядалі рухсі пасля таго, як дакранешся да рапухі шэрай жабы'. Ці сядзіш на пасці. Хочадда, каб хутчэй пачаўся йвад i каровы загізавалі, каб пагнаць іх дамоў. Пачынаеш зваць аваднёў: «Гіз-гіз-талалай, гіз-гіз-талалай». Калі авадні прылятаюдь, пачынаеш дражніць кароў: «Гіз-гіз-талалай, вышы хвост паднімай, талалай-талалай, яшчэ вьыаы паднімай, гіз-г,із-гіз». I каровы ўжо бягуць дамоў. Або вечарам сядзіш калд вогнішча, дзе вараць бцльбу з солльо, падкладаеш трэскі i слухаеш, як ьиморгищо
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

дубінбй, ндй, пасцябўху, рапўхі, расчынйе, сукрўха, сямёй, ьиморгйщо
10 👁
 ◀  / 289  ▶