Народная лексіка (1977). А. А. Крывіцкі, Ю. Ф. Мацкевіч

шчакятурыла лупы i сёртаіць па заўголлю 'бадзяецца, мазоліць вочы'». Пра чалавека, у якога ўсё ў парадку i якога амаль нішто не турбуе, з добрай зайздрасцю маглі заўважыць: ён тумарнік; у яго ўсе дні ў дабрэ (між іншым, такгаварылі i пра гультая, іале з пэўнай інтанацыяй); яму ŭ ні шум баравый; у яго ўсё ў даглядзг; у яго ўсе дома. Тумарнік быў i той, хто адчуваў сябе шчаслівым i задаволёным хоць у якой дробязі. Так, сядзе маці на ўслончык, або зэдлік, пірабувацца, накруціць сухую анучыну, шлык! —ўнадзела бот — ды й скажа шчасліва i супакоена: «Во, цяпер я тумарніца: цяпер мне сам чорт ні брат». I пайшла жывёле даваць, ваду насіць, адным словам — спраўляцца. Тумарніка маглі назваць i рахманым, калі ён хваліўся. Напрыклад, сядзядь мальцы хлопцы' на сялё, гуляюць у карты i размаўляюць: «Ну, дзяржыся, Сямён, ciчас мы вас напаяйім».— «Ты, Вальдук, рахманый сягоння, у цябе вун поўна рука казыроў, a ў мяне адна шикша дрэнныя карты: ад шасцёрак да дзевятак' caбралася, ды i ў ё с к і ўсе чысценька абМалоткі 'тое ж, што i шакша'». Хто любіў збедніцца i ўвесь час скардзіўся на свой лёс, заслугоўваў іранічнае спачуванне: «Ты ў нас гаратнік, бедный, як старац у дзярэўні: што ўгол — то есь, што куст — то робіць». Бедны, які, наадварот, любіў падзадацца падхваліцца', зваўся багатыр або багатыр Пакроўскій. Проста хвалько зваўся яшчэ задавака або задавила. Хітрыя i лоўкія людзі нашай вёскі маглі з любога кораба выскачыць. Але калі такі дзялок (шалапут} пракуда, пракудзісты) спрабаваў пад'ёхаць лётам на саначках да такога ж выжлы, як сам, то апошнг мог у яго запытаць: «Дзе ты спіш, такій хітрый, каб цябе куры ni абробілі?» Стары хворы чалавек мог сам сябе назваць адаропка або чаропка. Адаропкай можна было назваць i вялікі стары прадмет з цвёрдым каркасам: хату, хлеў, калёсы, мялку, скрыню i г. д. Адзінокі чалавек або яго хата, калі яна стаяла на вотшыбе, называліся баўдыр