ўна ўсё жыццё дало нам добры запас цвярозасці i аптымізму. I нават нечаканыя віры рэальных падзей успрымаліся намі заўсёды як нешта звычайнае. Родныя Буцькаўшчыны сталі для нас на ўсё жыдцё добрымі, ходь часам i суровымі бадькаўшчынамі. A цяпер паспрабуем па&азаць абразкі таго бясконцага i цудоўнага свету роднай мовы яе ж сродкамі— родным словам. Чалавек — які ён? Наша Будькаўшчына была невялічкай вёсачкай, хат на двацдадь пядь, як гэта звычайна на Полаччыне, але даволі люднай. На гліне i падзолкуў раслі нікарысньія бульба i жыта, а вось на дзетах быў заўсёды добры ўраджай. I раслі яны на дзіва моднымі i хутка, або, як у нас казалі, бучнымі—ўусё цельпукамі ды камлюкамі. Салюты, пішчыкі, худапахолкі i нідапошлыя былі рэдкім выключэннем. Дарослыя ж, як мне цяпер здаедда, былі ўвогуле вельмі шчырымі I добрымі людзьмі. Не было сярод іх ні агазных гультаёў, ні бадзяк, ні валацуг, ні бязмерна тоўстых, ні сухіх, як пруток. Не было i набітых дурняў. Але народная моўная фантазія стварала іх у вялікай колькасці: на вечарынцы, на сялё 'еедзячы ў вольны час у каго-небудзь з аднавяскоўцаў', у полі, дома, у злосці i ў добрым туморы. Так, у гультайстве можна было абвінаваціць любога, але гультай быў чамусьці амаль заўсёды мужчынскагаўроду i абавязкова тоўсты: лэйбус, байбак, біцуга (хадя біцаваць значыла 'дяжка прадаўадь'), басалыга, бадзяка, страміла, рашка, навурзня, намакань. Два апошнія былі да таге ж яшчэ не вельмі рухавымі, а рашка павінен быў медь тоўсты чырвоны твар. Басалыгі бадзякі, страмілы вельмі любілі хадзіць на сялд або былі юрлівыя да жанчын. На работу гультаі звычайна збіраліся як галодны ў крапіву. Пра такія зобры казалi: «Пакуль сын абуўся, дык бацька змалаціў». A працавалі гультаі пусці — naвалюся. Калі якая-небудзь жанчына мела такого мужука, што павінна была ўсюды сама запабёгчы 'ўсюды паспець', то пра такую казалi: «Гаратніца». I вось сядзе такая маладзща, ссумёецца ўамаркодгнца', паправіць хустку i ўздыхне: «Ахухцінацямненькі, гора мне з гэтым пасяльшчым: адкалынтырыцца на гэтай рабоці абы
Дадатковыя словы
бучнымі—^усё, біцўга, зббры, мужчынскага^роду, прада^адь
8 👁