Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

чышчаная вараная бульба 34. 2. смажаная бульба 186. 0 - йушка і картошка 176, 179. - йушкой 169. суп з бульбы. КАРУК карук м. 116. свіны страўнік, начынены мясам. // Його запраўлайуц', набівайуц' кочалкой м'асо, вісіц' до гэтойе поры, рэжам што сал'цісон і карук 116. КАРУК карук м. 123, 150. 1. страўнік у чалавека, кабана. // Карук гл'адзще, шчоб не порвалі. 2. страўнік кабана, начынены мясам. // Карука наклала 123. КАРЧОКІ карчокі мн. 52. чышчаная вараная бульба. КАТЭНІКІ котэнікі мн. 71. галушкі з тоўчанага канаплянага семені. КАЎБАСА коўбаса ж. 1, 8, 34, 60, 71, 72, 83, 93, 95, 102, 103, 116, 120, 124, 126, 131-133, 135, 139, 143, 144, 157, 160, 164-166, 168-172, 179, 196, 199, 202, 204; колбаса ж. 2, 20. куўбаса ж. 4, 16, 19, 44, 78, 79, 79а, 85, 91, 112, 115, 148, 159, 187. ковбаса ж. 80. кубаса ж. 78. 1. мясная каўбаса. // Крішем м'асо, напіхайем у тонкійе кішкі - міс'ана коўбаса, попекуц' на бліхах йейе 144. 2. свіны страўнік, начынены мясам 196, 202, 204. // Коўбаса - это в коўбык напіхалі м'асо 196. Крыв'йанкі ў бол'шыйа кішкі налівайуц', а у малыйа куўбасы пхайуц' 159. 0 — крыв'анайа 1. — крываўнайа 40. — крывавайа 80. - крывиана 120. — крыв'йанайа 85, 91, 115, 124, 126, 132, 133, 139. — крыв'анайа 93, 103, 116, 143, 164, 165, 171. — крыўв'ана 144. — крыўл'анайа 83. — кров'анайа 95. крывяная каўбаса; каўбаса, налітая кроўю. // Кроў сыруйу і потрохі становім у чугун і варым, змешвайемо, посолімо, налівайем у кішкі, это называйеца крыўв'ана коўбаса 144. ◊ - крупл'ана 75, 79. крупяная каўбаса. ◊ — мучаны 75. мучныя каўбасы. гл. крывяная каўбаса. КАЎБУШКІ коўбушкі мн. 171. шышкі, якімі ўпрыгожваецца каравай. КАЎДУН ковдун м. 11—13, 15, 17, 20, 25, 29, 35, 38. 1. свіны страўнік 11—13, 15, 17, 20, 25, 29, 35, 38. // Путчэрыв'йе клалы у ковдун і на літо ховалы. Ковдун налывалы крывей 25. Сал'цісон робл'ат у ковдун; надзіванн'а зробылы у ковдун 35. 2. страўнік, напханы тонкім салам, мясам 17, 20, 25, 38. КАЎДУНЫ колдунэ мн. 12. колдуны мн. 132. 1. клёцкі з дранай бульбы. 132. 2. галушкі з дранай бульбы, начыненыя мясам 12. КАЎМА коўма ж. 115, 116, 116а, 158, 169. кома ж. 139. кума ж. 126. 1. гл. камы 116, 116а, 126, 139, 158, 169. // Кума на м'ату картошку кажам. На куму картошку пацерці 126. 2. тоўчанае канаплянае семя 115. // Зернета стоўчэ, ус'о роўно йак макуха — і коўма 115. КАЎПАЧОК коўпачок м. 115. страўнік свіны, цялячы (не начынены). КАЎРЫЖКА куришка м. 71. коўрежка м. 143. куўріжка м. 144. 1. булачка з каравайнага цеста, якая пячэцца для маладых 71. 2. пшанічная булачка, укачаная мукой 144. 3. пра няўдалы хлеб 143. КАЧАН качан м. 2, 4, 8, 11, 16, 20, 38, 47, 59, 60, 65, 70—72, 75, 78, 79, 80, 83, 85, 91, 93, 95, 99, 103, 112, 115, 116, 119, 133, 139, 148, 151, 152, 154, 157, 160, 164—166, 168, 170, 171, 177, 179, 182, 185, 186, 187, 190, 199, 202, 204. 1. галоўка капусты 112, 115, 116, 124, 133, 139, 143, 151, 152, 154, 159, 160, 165, 166, 168, 170, 171, 177, 179, 182, 185-187, 190, 199, 202, 204. // Капуста ў качанох 116. Качаны пап'акла, у бочку налажыла 166. Качаны напол перарэзайуц' 182. 2. цвёрдае сцябло капуснай галоўкі; храпка 2, 8, 11, 16, 20, 38, 47, 59, 60, 65, 71, 72, 75, 78-80, 83, 85, 91, 93, 95, 99, 103, 119а. // Капуста ростэ на качану 75. Вэрэзала с капусты качана 78. 3. [качаны] мн. 133. капуста 1ЗЗ, 171. // Качаноў солоткіх наварыла 133. КАЧАЧКА качачка ж. 60, 161, 179, 185, 199. булачка, якая па форме нагадвае птушку. // Йак гос'ці йе ці што, то робілі качачкі 199. Спічы мне качачку 60. Качачка - булочка, бу вузла зав'ажа 185. КАША каша ж. 1. каша з круп (без 144). // Пшен'ана, грэчана каша 20. Крупианайа каша 132. У йачну кашу трэба багата закрасы 179. 2. каша з пшана 35, 166. 3. каша з куцці 38. 4. каша, звараная на смятанцы, малацэ, з яйцамі, маслам 144. ◊ — картопл'ана 19, 20, 83, 85, 91, 93, 110, 135, 136, 148, 160-162, 164-166, 170, 179, 181, 182, 185, 190, 199. 1. страва з мятай бульбы 83, 85, 91, 93, 110, 135, 136, 148, 164, 165, 170, 179, 182, 185, 190, 199. 2. страва з запечанай дранай бульбы 19, 20, 160, 161, 162, 166. ◊ - бул'банайа 87, 103. — бул'боўна 98, 101. — булб'ана 109, 113, 126, 132. — булбл'ана 115. ◊ — натэрта 45. ◊ — каша дранайа 133. — драна 166. гл. картапляная каша 2. жытн'а 60. густаватая страва з папярэдне падпрэжанай жытняй мукі. // На Волос'йе кашу мішаты. КАШАНКА кошанка ж. 1, 6, 19. кашанка ж. 72, 124, 131. 1. каўбаса са свіной крыві, перамешанай з грэцкімі або якімі-небудзь іншымі крупамі і сечанымі ўнутранасцямі 1, 6, 19, 124, 131. // Крупу варым грэцку ці йачну, мэшайем з крывей, дабаўл'айем жыру, у тоўстыйа кішкі налівайем - гэ кашанку робім 124. 2. род каўбасы са свіных унутранасцей