Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

тлушч 59, 60, 68, 75, 78, 79, 79а, 80, 83, 85, 91, 93, 93а, 95, 98, 101, 109, 116, 124, 126, 128, 132, 154, 157, 161, 162, 164, 170, 177. // Кишкы ў затаўцы ліжац' 60. Затоўка с плеўкойу, закручвайем з цыбул'ай, пэрцам 124. 3. прыправа з тлушчу (расцертага сала) 136, 151, 158, 159, 168, 169, 179, 187, 190. // Засмачвайуц' горшка то затоўка, хоч з йакога сала 136. 4. агульная назва нутранога свінога тлушчу 139. // Йе добра затоўка, йе і' плохен'ка. Здор - лешпайа 139. ЗАТАЎЧЫ затоўчы зак. 2, 4, 15, 44, 93, 95, 152, 191, 198а. затоўкці зак. 99, 124, 199. прыправіць страву нутраным растоўчаным тлушчам 2, 4, 15, 44, 93, 95, 99, 124, 150. // Оз'мэ здз'ору, растоўчэ і затоўчэ боршч 44. Затаўкла бул'он здорам 198а. Нема сала дык йа здором затоўкла 199. ЗАХАЛОД захолуд м. 148, 161, 164. захолод м. 157, 160, 165, 166, 168, 169, 170. гл. халадзец. ЗАЦЕРЦІ затэрты зак. 5, 29. Заправіць страву расцертым нутраным салам 5, 29. ЗАЦІРКА затырка ж. 1, 2, 4, 5, 8, 13, 16. затерка ж. 7, 9—12, 29, 37, 40, 45; затірка ж. 15, 16, 18-20, 25, 32, 35, 38, 44, 47. затырка ж. 17, 34, 78, 79, 79а, 91, 93, 95, 99, 102, 126. зацірка ж. 59, 60, 71, 72, 85, 98, 103, 109, 112, 113, 124, 135, 138, 148, 151, 152, 154, 159, 178, 179, 190, 191. зацерка ж. 115, 116, 116а, 120, 331—133, 143—145, 150, 157, 161, 162, 164, 165, 168, 169, 170—173, 176, 186, 187, 202. 1. рэдкая страва з папярэдне перацертай з вадой мукі 1, 2, 4, 7-20, 25, 29, 32, 34, 35, 37, 38, 40, 44, 45, 47, 60, 71, 72, 78, 79, 79а, 91, 93, 93а, 102, 109, 112, 113, 115, 120, 124, 131, 133, 139, 143—145, 148, 150, 157, 158, 161, 162, 164, 171—173, 176. 2. рэдкая страва з дранай бульбы 12, 25, 164, 169. 3. тое, што калатуша 112, 116, 116а, 132, 135, 151, 152, 154, 159, 164, 165, 177, 187, 190, 191. 4. тое, што галушкі 168, 170, 178, 179, 185. 5. тое, што саламаха 59. 6. тое, што поліўка 85, 95, 126. 7. расцертае сала як заправа 202. 8. тое, што лямешка 99. 9. поліўка парасяці 91. ЗБЕГАНЕЦ збэганіц м. 11. гл. выбегань. ЗВАР звар м. 16, 17. 1. род падлівы з пшана 16, 20. // Пшоно мочат', давлат', развод'ат рітко, кіп'ачону воду лут', голійом закрашвайут' то звар. У звар грэчаніки мочайуц' 20. 2. род падлівы з канаплянага семя, маку і г.д. 17, 71, 72. 3. усе варанае, што прыносіцца парадзісе 154. // Йак народзіцца дзіц'а, то насуц' квас, кашу — ус'о гэта звар 154. ЗГАРАК згарок м. 1, 25, 72. прыгарэўшая пры варцы ў печцы бульбіна. ЗГАРАНЕЦ згаранэц' м. 2. гл. згарак. // Хочу каб згаранц'ив напрігорало 2. ЗГАРАНКА згаранка ж. 59. гл. згарак. ЗГАРЭЛКА згоуршка ж. 34. гл. згарак. // Дай міні згоршку 34. ЗГОРКЛЫ згоркло сало 1, 7, 12, 29, 34. згірклайе сало 71. гл. горкі. ЗДОБНІК здобнік м. 160. здобная булачка, піражок. ЗДОР здор м. 1, 98, 103, 118, 133, 135, 139, 145, 151, 152, 160, 161, 165, 168, 170—172, 178, 187, 199, 203. здор м. 112, 115, 116, 116а, 120, 124, 132, 136, 143, 144, 150, 154, 157, 158, 164, 165, 179, 182, 185, 186, 198а. здз'ур м. 6, 8, 12, 35, 40, 45, 59. здзір м. 25, 47, 65, 70, 92. здзіур м. 18, 37, 38; 54. вуздзір м. 91. здз'ор м. 169. здур м. 148, 162, 166, 173, 176, 177, 181, 196, 202, 204. 1. нутраное свіное сала наогул 6, 8, 12, 25, 38, 40, 44, 47. 2. кішэчны свіны тлушч 1, 59, 98, 168, 187. // Здор с кішок, што кішкі обірайут, вымачайут його у водзе 1. 3. нутраное свіное сала, якое залягае пластом 18, 35, 37, 52, 54, 65, 70, 91, 92, 103, 112, 113, 115, 116, 116а, 120, 124, 132, 133, 135, 136, 139, 143—145, 143, 150—152, 154, 157, 158, 160—162, 164—166, 169, 170—173, 176—179, 181, 182, 185, 186, 196, 198а, 199, 202—204. // Запрэгла здором горшка 133. Здор кочайуц' з кабана, солац' ды ў качалкі качайуц' 179. ЗЛІВАК злывак м. 71. гл. вылівак. ЗОРЫ зоры мн. 17, 19, 20. кроплі тлустасці на паверхні вадкай стравы. ЗЫХОДНІ зыходні 25. квашаны; рашчыняны. // Зыходні галушкі пэклі 25. ІВАНКА іванко м. 95. гл. іванчык. ІВАНЧЫК іванчык м. 133. страўнік, начынены мясам з заправамі, соллю. // Крутэ і сытэ м'йасо, ус'аке мешайуц' с пэрцом, с цыбул'ай, с сол'у; іванчыка обхаем, туды м'йасо; вешайем на літо 133. КАЖУШОК кожушок м. 6. пенка на параным малацэ. КАЛАНЦУХА каланцуха ж. 11. яешня з мукой, на малацэ. КАЛАТУХА колотуха ж. 12. кулутуха ж. 16. калатуха ж. 80. 1. страва з раскалочанай мукі 12, 80. 2. пойла свінням 16. // Мукой колот'ат цы в сороветку цы в воду 16. КАЛАТУША колотуша ж. 85, 103, 118, 115а, 120, 123, 124, 128, 131, 133, 135, 136, 139, 148, 150—152, 154, 159, 165, 171, 177, 187, 190, 191. 1. страва з закалочанай мукі 113, 120, 124, 131, 133, 185; 136, 148, 150. // Молочко кіпіц' і сыплемо муку то колотуша; а йак у місі затромо то зацірка 120. 2. зацірка 85, 103, 113, 115а