Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ГУШЧА гушча ж. 2, 4, 7, 8, 19, 71, 78, 80, 102, 112, 116, 126, 131, 132, 133, 135, 139, 148, 151, 152, 154, 157, 159, 160, 166, 177, 179, 182, 187, 190, 191, 198а, 199. 1. густое ў рэдкай страве. // Гушчу ус'ў поц'агала, а йушка осталас'а 166. Иак густэй суп то кажуц' наварыла гушчы 179. Гушча дз'ацей не разган'айе 198а. Ус'у гушчу выц'агала і нэбо відно 8. 2. абтоўчаны ячмень і каша з яго 151, 152, 187, 190. // Куцц'у з гушчы варац' у кол'аду 187. ДАЎГАЧ доўтач м. 19. буханка хлеба прадаўгаватай формы. ДЗЕД дзед м. 103. запечаная з салам драная бульба. ДЗЕЛЯНЩА дыл'анща ж. 38. пірог, які прывозіцца сватамі на вяселле і дзеліцца паміж маладымі. ДЗЁРГАЦЬ дзоргац' незак. 179. драць бульбу на тарцы. // Дз'аруноў надз'оргала ды нап'акла 179. ДЗЕРЦІ дзе'рці незак. 132, 157, 199. драць бульбу на тарцы. // Дзерці на драчку бул'бу 132. ДЗЯЛЯНКА дзал'анка ж. 115. кавалак мяса. ДЗЯРУН дз'арун м. 157, 161, 1б4, 168, 169, 179, 182, 185, 186. дзерун м. 198а, 199, 203. 1. блін з дранай бульбы 157, 161, 164, 168, 169, 179, 182, 185, 186, 198а, 199, 203 // Дз'аруноў напікла картапл'аных 157. 2. галушкі з дранай бульбы, звараныя ў малацэ 168. ДОЛАТА долото н. 98. талакно. ДРАГЛІ драгл! мн. 16, 17, 25. дрыгл! мн. 131. 1. квашаніна, халоднае 16, 25, 131. 2. студзяністае мяса ў квашаніне 17. ДРАНІК дранік м. 100, 139, 148, 151, 152, 158, 160, 166, 170, 172, 173, 177, 178, 187, 190. блін з дранай бульбы. // Дранікі током обол'йе і ў п'еч застаўл'айе 166. Дранікаў надз'ару 177. ДРАНКА дранка ж. 126. бабка з дранай бульбы. // Дранку пічуц' густуйу такуйу 126. ДРАЦЬ драц' незак. 132, 133, 151, 159, 160, 161, 164, 169, 170, 177, 182, 185, 187, 191. драць бульбу на тарку. // Драц' бул'бу на цертку 133. Драц' картоплі на драчку 187. ДРАЧ драч м. 191. блін з дранай бульбы. ДРЫГА дрыга ж. 202. гл. дрыгва. ДРЫГВА дрыгва ж. 83, 85, 87. драгва ж. 182, 185, І99. квашаніна, халоднае са свіных ног і г.д. ДРЫГУХА дрігуха ж. 123. гл. дрыгва. ДРЫЖКА др'іжка ж. 143, 144, 150. гл. дрыгва. ДУЖЫКІ дужыкі мн. 164. каржы з мёдам, якія пякуцца ў першы дзень посту. ДУШЫ душы мн. 157. начынка ў варэніках. // Душы поўиадайу, а лепкі астануца 157. ЕЛКІ йалкойе сало 34. йолкайе сало 52. йолке сало 79, 166. йілке сало 85, 93, 98, 109, 119. йелке сало 103, 112, 120, 131, 132, 143, 144, 148. йілка сало 124, 162. йелкайе сало 128, 136, 139, 145, 152, 160, 172, 178, 179, 199, 203. згорклае ад часу, даўнасці (пра сала, масла). ЖАРЫЦЬ жарыты незак. 2, 11, 52, 80, 159. пячы (сала, мяса). ЖАЎТОК жоўток м. 1, 2, 8, 59, 60, 71, 120, 124, 126, 131, 132, 133, 136, 139, 144, 148, 152, 157, 162, 166, 173, 187, 190, 191, 196, 199, 202, 204. жиуток м. 5, 80. жэлток м. 7, 12, 17, 18, 29. жаўток м. 34, 160, 177. жеўток м. 179. жіўтко н. 72. жаўток у яйцы. ЖУР жур м. 1, 2, 4-8, 10—13, 15—16, 18, 19, 36, 40, 52, 54, 59, 60, 65, 68, 71, 72, 75, 78—80, 83, 85, 87, 91-93а, 95, 98, 99, 101, 109, 112, 115, 116, 119, 119а, 120, 123, 124, 131, 132, 136, 139, 143, 144, 145, 148, 150—152, 154, 157—161, 164, 165, 168—170, 172, 173, 177, 178, 179, 181, 182, 185—187, 191, 196, 199, 202. джур м. 126. 1. рэдкі аўсяны кісель 2, 4—6, 8, 10, 12, 13, 18, 19, 59, 60, 65, 71, 72, 75, 78—80, 83, 85, 87, 91—93а, 95, 98, 99, 101, 109, 112, 115, 116, 119, 119а, 126, 132, 136, 139,144, 150, 151, 152, 154, 157—159, 161, 168, 169, 177, 181, 182, 185, 186, 196, 199, 202. 2. рэдкі кісель з рошчыны 2, 7, 15, 99, 144, 154. 3. густы пшанічны, жытні кісель 54, 143. 4. прэсны аўсяны кісель 36, 65, 83, 91, 112, 160. 5. аўсяны кісель 40, 52, 113, 120, 123, 131, 145, 148, 164, 165, 172, 173, 178, 179. 6. цэд на кісель 1, 170. 7. пра кіслае малако 124. // Хоч і на молоко кіслэ жур кажуц', кіслэ бы жур. Молоко журэм пойшло, гэ укісло 124. ЖЫВАСОЛЬ жывосол'. гл. прасол, рапа. ЖЫР жыр м. 4, 59, 71, 72, 80, 98, 102, 145, 172, 178, 179, 199, 203. агульная назва тлушчу. // Наварыла кашы нышчымнэй, ныма жыру 59. Иак халоднайе варыш то трэба паздымац' жыр 179. ЖЫРНЫ жырны 71, 80, 144, 170, 179, 196, 199, 202, 204. 1. тлусты (пра страву) 71, 80, 179. 2. тлусты (пра малако) 144, 170, 179, 196, 202, 204, 199. ЗАБЕЛЯНКА забел'анка ж. 80. суп, капуста, забеленая смятанай. ЗАБЯЛІЦЬ забэлыты зак. 71, 83. забылыты зак. 75. забалщ' зак. 151, 160, 166, 186, 191, 199. заправіць смятанай (боршч