На «доўгі лён» (гл. карту № 5): 1. Гулял i з выпіўкай, багатай ежай, песнямі (Гродзен. губ., Слонімскі пав., Тышкавічы Іван.), у Ст. Саколіне Тал. «на Масленицу пяюцъ яго: «Радзі, Божа, добры лён»; у в. Ловаж (Лоўжа) Пол. жанчыны ў панядзелак пасля Масленіцы палошчуцъ зубы на будучым яравым полі»29 30. 2. Гаспадыні часалі лён - шчэткай чэшуцъ, каб лён быу добры (Жабаўка Бярэз.), таксама: Тараны Пол., Сяляўшчына Рас., наогул на Масленым тыдні: Бездзеж Драг., у мяснъш запысты (нядзеля перад Масленіцай) «гаспадыня садзіцца на лаўку i чэша павёсма (мера валакна) льну, гаспадар за сталом выцірае талерку кавалкам хлеба. Потым ідуць у хлеў: гаспадыня гладзіць павёсмам кажиную стачинина гаспадар пхащъ ёйу рот кавалычек хлеба, каб была гладксоу. 3. Каталіся на канях (Любча Навагр., Роўбіцк Пруж., з гэтай жа мэтай у Грабаўке Том.: У кого сваі коні, украшаюцъ іх, заплетае ім хосы (косы). На сабе адзеюцъ шоўковы платочэк з длінай бахромой, штабы лён радзіў як шоўк i дліный як бахрама. 4. Хадзілі па вуліцах вёскі, а часам i да іншых вёсак Збяруцца бабы, дзяўчаты i крічаць: «Даугунёц, даугунёгц даўгунёц!» -Ходзюцъ з конца ў конец, крічаць ратунку (Свяда Леп.). Бяжъм на дзярэўню жанчыны, дзяучаты, каб лён друг i расцягнуцъ, каб лён рос даугі (Завуцце Мёр.). 5. Скакалі на дошцы: Кладуцъ кладку на палёна i чыкаюцца, каб лён вёлькірос (Любча Навагр.). 6. Катапіся з гор: «Перш, чым вазіцца ў Масленку на санках, жанчыны павінны з'ехаць з тары на прасніцах: чым даўжэйшы будзе такі праезд, тым даўжэйшы ўродзіцца лён. Калі паваліцца з прасніцы, то не ўбярэ летняга лёну з-за хваробы або па іншай прычыне» (Ловаж Пол.)31. На Масленіцу бабы не прялі,... на пряліцах з гары каталіся (Доўжа Віц.). Калі катаюцца з гор, прыказваюць: На доўгую няньку, на доўгі лён (Ліцвінава Горац.)32. 29 Никифоровский H. Я. Приметы и поверья, суеверные обряды и обычаи, легендарные сказания о лицах и местах. Собраны в Витебской Белоруссии. В итебск, 1897. С. 240. 30 Никифоровский Н. Я. Приметы и поверья... С. 238. J1 Там жа. 32 О пы т оп и сани я М оги л ев ск ой губ... С
Дадатковыя словы
зехаць, ратўнку, стачйнина
3 👁