Жывое наша слова (2001). І. Я. Яшкін, Л. П. Кунцэвіч

 ◀  / 352  ▶ 
падрабязней гл. ніжэй). Магчыма, рэлікты дахрысціянскіх святкаванняў засталіся i ў назве звычаю паласкаць зубы. Хутчэй за ўсё, у ўсходнеславянскіх мовах спачатку з'явіліся назвы мясапуст i сырны тыдзень (яны захаваліся i ў іншых славянскіх мовах) у выніку перакладаў царкоўных кніг з грэчаскай мовы. Тэрміны з коранем масл- узніклі ўслед за сырны, калі мясны тлушч быў заменены малочным згодна з царкоўнымі правіламі. Ужыванне страў з маслам (трэба заўважыць, што ў розных народаў абрадавымі сталі розныя стравы: у ўсходніх славян, у першую чаргу, у рускіх - бліны, украінцаў - варэнікі, чэхаў i славакаў - пончыкі i інш.) прывяло да ўтварэння тэрмінаў Масленіца, Масленка, Масленая. Існуюць i менш пашыраныя назвы позняга паходжання, якія таксама звязаны з семантыкай свята: Пусты тыждэнъ (В. Церабяжоў Стол.) - сведчыць аб забароне ўжываць мяса, Прошчалъны тыждэнъ (В. Церабяжоў Стол,), Запусная нядзёля (Слабада, Пырашава Уздз., Тухавічы Лях.) - аб праводзінах мясаеда i падрыхтоўцы да Вялікага посту8. Залежнасць ад фазы луны лягла ў аснову наймення Маладзякова нядзёля (Забер'е Лях.). Часта цяжка аддзяліць назвы ўсяго тыдня ад назвы нядзелі на гэтым тыдні. Акрамя таго, пры наяўнасці найменняў усяго часу, якія асацыіруюцца з ужываннем бліноў i малочных страў, асноўныя гулянні i абрадавыя дзеянні набывалі размах у нядзелю або адбываліся толькі ў гэты дзень. Трэба адзначыць, што правядзенне Масленіцы ў розных частках Беларусі адрознівалася. Так, на захадзе яна не лічылася святам i ўспаміналі яе тут у асноўным толькі ў сувязі з забаронай ужываць мясныя стравы ў апошні тыдзень перад постам. Вось як апісвае Масленіцу ў Валожынскай парафіі Ашмянскага павета I. Берман: «На Масленым тыдні ніякіх не прынята асаблівых забаў у нашым народзе, ён не ўмее так павесяліцца, як Велікаросы: ні арэлямі, ні катаннямі не забаўляецца, запрашэнняў не робядь адзін аднаму, бліны таксама не з'яўляюцца важнай прыналежнасцю Mac8 Назва прошчальны тыдзень магла ўзнікнуць пад уплывам рускага звычая прасіць прабачэння адзін у аднаго ў апош ні тыдзень перад постам, аче на Белаpyci гэты звычай амаль невадомы
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

забере, запўсная, зявіліся, зяўляюцца, зўбы, мясапўст
1 👁
 ◀  / 352  ▶