Жывое наша слова (2001). І. Я. Яшкін, Л. П. Кунцэвіч

здоровый - гэга. па-першае, 'не хворы', па-другое, высокі' i, патрэцяе, 'моцны, які доўга не рвецца' (пра адзенне, тканіну, абутак): Здоровый мужчина, як дуб. О, якій муй Вася здоровый, бтыиый за батька. Здоровый каптан, мщный, зносу ныма. Сінанімічныя рады: Здоровый, як дуб, i смэртъ ны бырэ, i чорт ны бырэ. Вылыкій, рослый, высокій, здоровый, ♦ до нэба, як жырдына. Мщный, ♦ зносу ныма, здоровый, як камынь. Лексема вярнуць у гаворцы в. Мыслабаж Ляхавіцкага раёна з'яўляецца сінонімам да слоў: аддаць (Вярні мне кнігу\ вініць {Вернет з здардвай галавы на хворую), збочваць з дарогі {Не туды вернет, трэбалявёй). У сінанімічныя адносіны часта ўступаюць словы, якія ў літаратурнай мове з'яўляюцца семантычна далёкімі: Істы - возьггы. Мыні вэльмы хочыцця істы. Подывьісь, як вона вдзыть - гэто-то animim! (Boc.). Прыгожы, яркі - пазорны. Касцюм твой, Люда, надто ж позорны, аж вочы рэжа (Таўцв.). Прыметнік пазорны, думаецца, утвораны ад старажытнага аіульнаславянскага пазор 'від, увага'. 3 такім значэннем лексема пазор ужываецца i зараз у многіх славянскіх мовах: балг. позор, сероскахарв. позор увага', польск. pozor 'від, знешнасць', чэшск. pozor увага'2 (чэшск. byt stfedempozori 'быць цэнтрам увагі')3. У сінанімічныя рады часта ўваходзяць устойлівыя словазлучэнні - фразеалагізмы. Па семантыцы яны эквівалентны словам, але заўсёды маюць выразную сэнсавую i стылістычную афарбоўку. Так, у гаворцы в. Сулічава Драгічынскага раёна сінонімамі да дзеяслова крычёты (крычаць) выступаюць ♦ дэрты горло, захддытыся крэком (Чого ты дэрэт горло? Нэ вспіла в хату войтэ, а вжэ заходыця крэком), да дзеяслова насварэтыся - ♦ датэ прыкурэтэ, выпысатэ добрых ганёлыкув (Тобі, мусыть, твоя дала прыкурэтэ. Більт ныколэ нэ буду сама братэ, бо зное выпышытъ мама добрых ганёлыкув). У в. Восаўцы ў сінанімічны рад муж, мужык, чоловік уваходзіць фразема друга половина: Пойду, бо вддма друга половина ждэ. Фразеалагізмы ўступаюць у сінанімічныя золіжэнні як з асобнымі словамі, так i паміж сабой: за світом - за горами 2 М. Фасмер. Этимологический словарь русского языка: в 4-х т. Т. 3. М. 3 Česko-rusky slovm'k. Praha