Жывое наша слова (2001). І. Я. Яшкін, Л. П. Кунцэвіч

каплун йідять ргдко (БярД Цётка зробіла дзёцём на сънёданне потапцы (Сінк.). tflm u йілы рул i (Альм.)1. 3. 3 двух агульнаўжывальных: людэ, народ. У магазіні булб тъма-тьмушча людэй. Народ столпэвся коло двэрэй. Мужэк, чоловік. Подождэ, зарэ зайдэ по тыбэ мужэк. Miŭ чоловік пушов по дрова (Сул.). 4. 3 беларускага (агульнаўжывальнага або дыялектнага) i запазычанага, часцей за ўсё рускага, часам украінскага ці польскага слова: квашылна - холодец, чад - угар (Хаміч.), вясёлле свадзьба, забаука - ігрушка, зазуля - кукушка, злавіць паймацъ (Жам.), год - рік (Сул.), харошы - файны, яда-ядзэнне (Мысл.). 5. 3 двух запазычаных: веласіпёд - ровар, вешчмяшок рукзак (Жам.), йірунда - чыпуха (Крас.), тітрадь - кает (Паут.). Словы іншамоўнага паходжання ў гаворках не ўспрымаюцца як запазычаныя i падвяргаюцца фанетычнаму i граматычнаму асваенню. Блізказначныя словы ў пераважнай болынасці ўтвараюць складаныя сінанімічныя рады i выконваюць ідэаграфічную або экспрэсіўна-стылістычную функцыю: горты - гарэць наогул, тлітэ - гарэць памалу, пылатэ i исугатэ - вельмі моцна гарэць; ітэ - увогуле рухацца ў адным напрамку, плыстэся ~ рухацца марудна, з цяжкасцю, чысатэ - ісці хутка, цбугатыся дзесьці доўга хадзіць (Сул.). Боліты {-тэ) - увогуле балець; садніты, шчымгты, тузаты - па-рознаму балець, у залежнасці ад таго, што баліць i з якой прычыны: Так сэрцэ шчымытъ, шчо ны могу. Шчэй зарэ колэ-ныколэ тузае ногу (Сул.). Так ные рука, спасу ныма. Як дёргае, значить, будэ нарываты, тяжко прыдыцця. I ногы, iрукы ломить, мусытъ, на дошч (В. Радв.). Чуть палэць пурізала, а саднить, ны дай Бог (Бяр.). Як выйду гола, быз пальта, так на другый дэнь в боку болыть (Паўт.). Волоссе - проста валасы; космач i, кудлы, пасмы, патлы, пэйсы - зневаж. Доўгія непрычасаныя валасы. Космач i мні meoi ны наравляца. Роспустыла ceoi пасмы, шчо й ce ima білого ны бачыш (Хаміч). Рошчухай ceoi кудлы, а то гадко дывытыся. Такыі патлы одгодовав, хоч бы обрізав пэйсы, а то тырчать, шо солома нызгрэбана (В.Радв.); грыва, чупрына, кучма - пышныя, таксама не дагледжаныя валасы. Ну й грыва, 1 Прыклады адлюстроўваюць асаблівасці розны х груп гаворак, таму так адрозніваюцца фанеты чна