Жывое народнае слова (1992). І. Я. Яшкін, П. А. Міхайлаў

остатку робілі посуду, можна й цацку зробіты (20). Наступная i апошняя стадия прайэсу падрыхтоўкі сыравіны для фармавания глікяных вырабаў — раздзяленне вялікага куска апрацаванай гліны на невялічкія, памерам на адну пасудзіну задуманага аб'ёму. Гэтыя адарваныя рукою або адрэзаныя спецыяльным ганчарскім інструментам (ножыкам) кусочкі апрацаванай гліны маюць такія назвы: кусок — 3, 5, 6, 11, 13, 17, 18, 20, кусочак — 2, 3, 13 (кусочок— 17), ком — 3, кавалок— 20, кавилачак— 16. С пліты адрэзалі кусок гліны (13). Разгоніш, а тады дзеліш на кускі (5). Разрываць на ку~ сочкі такія, камкі дзелаць (2). Ком качаеш у руках (3). Беластоцкія ганчары кусочкі апрацаванай гліны памерам на адну пасудзіну называюць порцыя, вурглі, клюсы, пілэчкі — Цясельскі, 213. Акрамя таго, у ганчароў г. п. Івянец кусочкі гліны на адну пасудзіну, акрамя агульнай назвы, маюць яшчэ t канкрэтныя, якія адносяцца да розных па памерах кускоў. Так, напрыклад, кускі гліны на посуд ёмістасцю да 1 л называюцца цацковыя кускі, ёмістасцю 1 л — сметанковыя кускі, ёмістаецю да 2 л — квартовыя кускі, ёмістасцю да 3 л — поўрарцовыя кускі, ёмістасцю 6 л — papцовыя кус KI. Аднак для таго, каб з адарванага куска апрацаванай гліны можна было вырабіць тую ці іншую пасудзіну, гэты кусок неабходна яшчэ*моцна i шчыльна збіць. Працэс збівання загатоўкі гліны ў мове ганчароў абазначаецца наступнымі дзеясловамі: пляскаць — 2, 3 (плескиць ■— 14, плескаты — 20), папляскаць — 9 (поплескаць — 17), качаць— 1, 3, 7, 15, 17 (качяты — 20), клясаваць — 8, 11, камячыць— 13, 14, выкатаць, опкатаць— 17, выкругліті — 18, параўняць — 6, бькты — 20, перабіць — 14, 16, абабіць — 4, збіваць — 2, пабіць — 5. Качаеш ком, а ён расцець як хлебнае цеста ў руках (3). Абабіў кульку раз-раз i гатова (4). Камячкі папляскаў i паставіў у горбачку (9). Кускі трэба клясаваць рукамі на лаве (И). I сталі кусок гліны камячыць у руках (13). Гэтага камячка перабіць у руках трэба (16). Поплескаць рукамі кусок гліны (17). Ганчары в. Сухачзва Талачынскага раёна i г. п. Стрэшын Жлобінскага раёна працэс збівання загатоўкі гліны абазначаюць дзеяслоўнымі словазлучэннямі дзелаць камы i звярнуць у галкі — 22. Такі збіты кусок апрацаванай гліны непасрэдна ідзе на выраб глінянага посуду. У мове беларускіх ганчароў