Жывое народнае слова (1992). І. Я. Яшкін, П. А. Міхайлаў

Одвалкую дзесяць-пятнаццаць глёнсоў i тады раблю (16). Я к месіш i слабкая гліна, нема песку, то просеваемо попел i посыпаем на лаву, месіш на попелу, то получаецца тужэйшая гліна (17). Бярэцца пласт гліны на лаўку i валкуецца (18). Мысы глыну, бы хліб в боццы (19)°. Цяпер рукамі мясі гліну. Хлеба так не месіш, як гліну. Качаеш гліну рукамі на лаўцы (22). Іншыя абазначэнні працэсу апрацоўкі гліны рукамі запісаны ў асобных ачагах гаычарнай вытворчасді: тусуваць — 6, скомчыць, біць— 10, мяшаць— 11, памякшыць — 9, мяхчыць — 18, мняты, м'яты, розміниты, чавити — 20, расцягваць, пацягнуць — 9, раскачваць — 3, роскитваць— 17. Рукамі трэба гліну памякшыць. Расцягнеш гліну na ўсёй досцы: пацягнеш даўжэй — лепш перабярэш, пацягнеш карочэй — горш перабярэш (9). Б'еш, пакуль не перастане за рукі брацца (10). Роскатваеш гліну на лаві ў круглы валок (17). У мове ганчароў Беласточчыны ўжываюцца словы месіті, месіты, месіць, клёсоваць, вырабляць — Глушкоўска, 193, клюсованне, вырабяне, выгнятане — Цясельскі, 213. Мае сваю асобную назву ў мове ганчароў i тонкі слой гліны таўшчынёю ў некалькі сантыметраў, у які размінаецца сыравіна пры апрацоўды яе нагамі на падлозе або рукамі на лаўцы: пласт— 18, 20, пласток— 17, 20, блін — 2, глёнс— 16. Растаптаць яе на блін (2). Одрываецца от пласта кусок гліны i мехчыцца рукамі (18). За поўгодыны зомнеш пласток гліны i більш (20). Пры апрацоўцы гліны рукамі або нагамі некалькі paзоў запар растаптаны тонкі слой ганчары скручваюдь у сувой, a потым зноў топчуць. Такі сувой гліны мае наступныя назвы: труба — 3, 13, камок — 2, 17, вал, валок — 17. Скручваеш гліну ў вал (17). У мове ганчароў асобных ачагоў ганчарнай вытворчасці ёсць таксама словы, якімі яны называюць тую колькасць гліны, якая бярэцца імі для апрацоўкі за адзін прыём. Гэта замёс — 8 i ходка— 17. Падсеялі пясок, кідаеш с корыта рыдлёвак дзесяць гліны, вытаптаў i другую ходку тапчы (7). У час апрацоўкі, асабліва рукамі, гліна старанна ачышчаецца ад пабочных рэчываў, смецдя, каменьчыкаў i г. д. Працэс ачышчэння сыравіны ў мове ганчароў абазначаедца дзеясловамі выкідаць — 2, 7, 8, 9, 12, 13, 16, 17 (выкідаты — 20), вікулупатьі, вісмікаты — 20, выбіраць — 2, 8, 15, 16, 17 (вібіраты — 20), перабіриць