ся, вдзьмімся, калоцімся, ащлякъвъ'шся, таўчыся, нясьціся, бъяся, тъяся, бірася, нъхъдзяся. Звяртаюць на сябе ўвагу некаторыя асаблівасці ў націску. У гаворках Міёрскага раёна адзначаюдца формы назоўнікаў: славы — H. мн. ад слова, спъсабы — H. мн. ад спдсъп; нъ дубё або нъ дубу, нъ вазе або нъ вазу, нъ масьцё або нъ маету, нъ кусьцё або нъ кусту — М. адз. ад дуп, вое, мост, куст; к сьцёні — Д. адз. ад сьціна; да рэкі — Р. ад ръка. Своеасаблівае месца займае націск у формах некаторых дзеясловаў: куръць — куруў, я куру (т. с.: закуръць, скуръць, шракуръць, дакуръць i інш.), а таксама робіць (зробіць, атробіць i г. д.), лёчъць (палёчъць, залёчъць i г. д.). Некаторыя дзеясловы з асновай на зычны выступаюць у інфінітыве з націскам на аснове І на канцавым галосньш: нёсьці i нясьці, вёсьці i вясьці, мёсьці i мясьці, плёсьці i плясьці i інш. Пашырана ўжыванне многіх якасных прыметнікаў з націскам на канчатку: страшны (-ый), смашны (-ый), дужы (-ый), танкі (4ŭ), таўсты (-ый), душны (-ый), драбны (-ый), цяшкі (-iŭ) i г. д. Адзначаюцца яны i з націскам на аснове: смашны (-ый), тонкі (-Ш), дробны (-ый) i інш. Для гаворак Міёрскага раёна характэрны канчатак -i ў Н. мн. для назоўнікаў на -ан-, якія з'яўляюцца назвамі людзей па прыналежнасці да населенага пункта (або народнасці): пълъчаш (жыхары г. Поладка), лънчаш (жыхары в. Донка), къдушчаш (жыхары в. Кадушкі), а таксама цъгаш, мълдъваш i г. д. Пашыраны ў гаворках Міёрскага раёна дзеепрыслоўі, утвораныя пры дапамозе націскных суфіксаў -й(-я): стъя, ліжа, къжа, гъвъри, хъдзя, атхъдзя, з ъ х ъ д з я, дъхъдзя, пъхъдзя, ехъдзя, пъгъдзя, сідзя, тъя, а таксама зваротныя: бъяся, тъяся, бірася, пръсяся, мъляся, нъхъдзяся i інш. Адзначаюцца i дзеепрыслоўі з суфіксам -учы(-ючы): нбеючы, возючы, лётъючы, гуляючы, гаворучы, стръляючы, мёсючы, сплючы i г. д. Пераважаюць ва ўжыванні ўтварэнні з суфіксам -а(-я). Назіраецца паралелізм варыянтаў дзеясловаў з прыстаўкай a- i аб(а)-. Адзначаюцца, напрыклад: абапёрцісі i апёрцісі, абвёіць i авёіць, апкарыць i акарыць, апсъпаць i асъпаць, апхадз'щь i ахадз'щь, апхадзщца, ахадзщца, апсъхаць i асъхаць, аптрасьці i атрасьці, апчысьціць i ачысьціць i г. д. Гэтыя варыянты абсалютна тоесныя па значэнню
Дадатковыя словы
апхадзщь, атрббіць, ахадзщь, ащлякъвъшся, вбзючы, гавб, гъвърй, дубў, зяўляюцца, калбцімся, кўруў, тбнкі
0 👁