Чорт бяду перабудзе – адна згіне, дзесяць будзе. Гаворыцца, калі чалавеку не шанцуе, калі непрыемнасці ідуць адна за адной. Сін.: Адна бяда – не бяда; Адна бяда не ходзіць другую за сабою водзіць; Бяда па бядзе як па нітачцы ідзе; Ты за мора, а за табой бяда і гора. [Куторга:] А калі б яму [твайму бацьку] і ўдалося перапрасіць найяснейшую карону, то не канец яшчэ бядзе. Ведаеш, што кажуць людзі: чорт бяду перабудзе – адна згіне, дзесяць будзе. Справа ў суд як пойдзе, дык так дапякуць юрысты, моў баравіка на вуголлях, – адцураецца і сваіх (В. Дунін-Марцінкевіч. Пінская шляхта). Пяць гадоў судзіліся Кавалеўскія з панам за зямлю... – Што ж рабіць, Марыля, недарам кажуць людзі: «Чорт бяду перабудзе – адна згіне, дзесяць будзе». Казалі мы табе – не шукай праўды ў судзе... (З. Бандарына. Ой, рана на Івана). – Насовіч, с. 182: Чалавек адну бяду перабудзець, а дзесяць іх прыбудзець; Федароўскі, с. 26: Кадук бяду перабудзе – адна згіне, дзесяць будзе; Прыказкі, кн. 1, с. 443: Чорт адну бяду перабудзе, адна міне, дзесяць будзе. Чорт за чортам (за д'ябла) цягне. Адзін дапамагае другому, выгароджваючы яго ў якой-н. справе. Сін.: Нага нагу падпірае, рука руку абмывае; Рука руку мые. Не ў тым штука, кажу. Трэба ж удумацца, што не ў адным пане бяда. Чорт за чортам цягне. Калі пану стала горача, дык, як бачыце, на падмогу прыстаў са стражнікамі (Р. Мурашка. Сын). – Дурні здумалі, плятуць немаведама што; а ён ім і веры дае. – Ды цябе сем сабак не перабрэша, а не то каб я адзін. Аднаго заводу з Тахвіляю. Чорт за д'ябла цягне (Л. Калюга. Тахвілін швагер). Чорт з голаду і мухі еў. Калі няма чаго лепшага, то прыходзіцца абмяжоўвацца і тым, што ёсць. Сін.: На бязлюддзі і поп чалавек; На бязрыб'і і рак рыба; У цёмным месцы і гніляк свеціцца. «Чорт з голаду і мухі еў». А я, не абражаючы Энгельса як вучонага, спрабую ад бяскніжнасці дачытаць ягонае «Паходжанне сям'і, прыватнай уласнасці і дзяржавы» (Я. Брыль. Пішу, чытаю, жыву). – Янкоўскі, с. 172: Чорт з голаду і мухі еў. Чорт не адны лапці (не адну пару лапцей) стаптаў, пакуль (покуль) такую пару дабраў (сабраў). Кажуць пра мужа і жонку, якія не ўступаюць адно аднаму па сваіх якасцях, часцей адмоўных. «Чорт не адны лапці стаптаў, пакуль такую пару дабраў», – жартаваў ён [Лапінка] з сябе і з Марты... (Я. Брыль. Праведнікі і зладзеі). Бацька – скнара і скупеча, ды і маці не лепшая. Не адны чорт лапці стаптаў, пакуль такую пару сабраў (М. Машара. «Крэ
Дадатковыя словы
бязрыбі, дябла, сямі
20 👁