Í– Рапановіч, с. 238: Няпрошаны госць горай за татарына. Няхай багаты дзівіцца, чым бедны жывіцца. Гл. Багаты дзівіцца, чым бедны жывіцца. Няхай конь думае: у яго галава вялікая. Гл. Хай (няхай) конь думае: у яго галава большая (вялікая). Няхай лепш разумны паганіць, чым дурны пахваліць. Кажуць з асуджэннем пра недарэчную пахвалу кімсьці каго- ці чаго-н. Як далёка, прынамсі, можа сягнуць чалавечы ідыятызм. Адзін выдавец, кажуць, у сваім інтэрв'ю выпаліў геніяльную сентэнцыю: «Мы выдалі Адамчыка, бо ён вышэй за Каліноўскага». Ад такой пахвалы можна звар'яцець. Не дарам жа ў народзе кажуць: няхай лепш разумны паганіць, чым дурны пахваліць (В. Адамчык. З дзённіка 1999 года). Няхай (хай) жыве і пасецца беларуская птушка бусел (бацян)! 1. Жартоўнае прывітанне пры сустрэчы з кім-н. знаёмым або як дадатак пры звычайным прывітанні. Бліжэйшы хлопец весела павітаўся, як быццам толькі што пад'ехаўшы: – Здаровы, дзядзька, былі! Няхай жыве беларуская птушка бацян! (Я. Брыль. Птушкі і гнёзды). 2. Жартоўны застольны тост. Усе апытаныя намераны працягваць святкаванне за бяседным сталом. «Наша ніва» далучаецца да аднаго з прапанаваных тостаў: Хай жыве і пасецца беларуская птушка бусел! (ЛіМ. 1999, 3 сак.). Пятро наліў шклянку Данілу. У вялікай шырокай дужай далоні нават гранёная малянкоўская шклянка падалася маленькай і крохкай. – Ужо шмат чаго было сказана... Ну, няхай жыве беларуская птушка – бацян! (Л. Левановіч. Бесядзь цячэ ў акіян). Хведзька сыпаў жартачкамі... – Хай здохне той, хто нас не любіць! – абвяшчаў ён. – Няхай жыве і пасецца беларуская птушка бусел! – і зноў уздымаў кубак, з якога струменіў у дабрацінскі лес кававы водар (Н. Бабіна. Рыбін горад). – Лепешаў, с. 106: Няхай жыве і пасецца беларуская птушка бусел (ужываецца як жартоўны застольны тост, на які адзін з суразмоўнікаў адказвае ў рыфму: – Бусел не бусел, але выпіць мусел!). Няхай (хай) той бык здохне, якога пабора карова. Гаворыцца як насмешка над мужам, калі ім кіруе, бярэ над ім верх жонка. Сін.: Гора табе, воле, калі цябе карова коле; Кепская тая дамова, дзе вала бадзе карова. Ляскатлівая бравура не цягнулася доўга і, безабароннаму ўжо, жонка ўляпіла па шчацэ смачную аплявуху, усё роўна што нейкую прэмію. Маўклівы і задыханы, заенчыў ён, што няхай той бык здохне, якога пабарола карова
Дадатковыя словы
зваряцець, падехаўшы, інтэрвю
3 👁