Тлумачальны слоўнік прыказак (2011). І. Я. Лепешаў, М. А. Якалцэвіч

 ◀  / 696  ▶ 
Êжаш выкруціцца. – Значыць, ты і ёсць той самы сведка абвінавачвання, чыё імя ў інтарэсах бяспекі не [выдаецца]? – Я і ёсць. Няма куды дзецца. Як гаворыцца, кіпцюрык ушчаміўся – усёй птушцы прападаць (Н. Бабіна. Рыбін горад). – РБС, т. 1, с. 361: Кіпцюрык ушчаміўся – усёй птушцы гінуць. Кіраваць то ты кіруй, ды не вельмі тузай. Ужываецца з незадавальненнем у дачыненні да тых кіраўнікоў, якія занадта любяць указваць, накіроўваць чыю-н. дзейнасць, распараджацца кім-н. Партыйная дысцыпліна, нібы жалезная аброць, прымушала трымацца баразны, па якой вялі вышэйшыя лідэры, тыя, што сядзелі ў Крамлі і трымалі лейцы. Каб жа толькі трымалі! Дык жа бязлітасна тузалі! І не раз узгадваў Андрэй крылатыя, мудрыя словы: «Кіраваць то ты кіруй, ды не вельмі тузай!» (Л. Левановіч. Палыновы вецер). * Нам і настаўнік гаварыў, што ў нас, маўляў, не цар кіруе, а палітбюро. А бабы ў адзін голас: хіба ж мы супраць таго бюро?! Па нас няхай бы сабе там хоць хто быў, абы па-людску кіраваў ды не вельмі тузаў. І каб дзетачак нашых не забівалі ў далёкіх чужых землях за той доўг, якога мы ні ў каго не пазычалі... (А. Петрашкевіч. Дагарала свечачка). – З сатырычнага верша К. Крапівы «Едзе крытык малады» (1932), дзе гаворыцца, як верхаводзілі ў літаратуры пралетарскія пісьменнікі ды крытыкі-вульгарызатары і як нарэшце «не сцярпеў пакутнік: – Крытык! Родненькі! Даруй мне з маёю музай! Кіраваць то ты кіруй, ды не вельмі тузай». Клін выбіваецца клінам. Гл. Клін клінам выбіваюць (выганяюць). Клін клінам выбіваюць (выганяюць). Непрыемныя вынікі якіх-н. дзеянняў ці стану ліквідуюцца тымі ж сродкамі, якімі выкліканы гэтыя дзеянні або стан. Сін.: Няма прыёму супраць лома, апрача самога лома. – Без папаўнення боепрыпасаў не вельмі наваюеш, а мы іх страцілі багата... – Клін клінам выбіваюць, – сказаў Каляда. – Пакуль ёсць захопленыя ў фашыстаў боепрыпасы, будзем імі біць... (І. Гурскі. У агні). Няўдача ў каханні, канфлікт з рэжысёрам... Клін клінам выбіваюць. І я таксама паспрабаваў «клін клінам выбіць». Жыла ў родным маім горадзе дзяўчына, з якою я калісьці трохі пагульваў – хадзіў у кіно, на танцы, праводзіў дадому (Б. Сачанка. Белая мыш). [Халяўкін:] Даўно ж вядома, што клін клінам выбіваюць. Толькі новае моцнае каханне можа выціснуць тугу па той асобе, якая здрадзіла яму (В. Зуб. Марная трывога
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.
5 👁
 ◀  / 696  ▶