Êгаспадар). – Значыцца... – Калі значыцца, дык і ацеліцца (Р. Барадулін. Вушацкі словазбор). – Янкоўскі, с. 353: Калі значыцца, то скора ацеліцца. Калі камарна, то і хлебна. Народная прымета пра сувязь паміж мноствам камароў і ўраджайнасцю збожжавых палёў. І была яшчэ процьма драбніц, пра якія ведаў толькі лесавік і мала хто з людзей. Ластаўкі нізка лятаюць – дождж будзе... Калі камарна, то і хлебна... (А. Кажадуб. Лесавік). – Прыказкі, кн. 1, с. 85: Калі камарна, то і хлебна. Калі курэц, то насі люльку і тытунец. Гаворыцца як адмоўны адказ таму, хто просіць закурыць. Сін.: Кожны курэц павінен мець свой аганец і тытунец. [Пунктовіч] ідзе, пускаючы дымок. Позняк просіць закурыць. Пунктовіч адказвае: – Калі курэц, то насі люльку і тытунец (Р. Мурашка. Салаўі святога Палікара). [Павел:] Пачастуй, дзед, самасадам. [Кузнечык:] Калі ты добры курэц, братка-беларус, то насі люльку і тытунец (А. Дзялендзік. Грэшная любоў). – Прыказкі, кн. 2, с. 363: Калі курэц, то насі трубку і тытунец. Калі маеш грошы, то не будзеш босы. Калі маеш грошы, то не будзеш цярпець нястачы. [Іцка:] Ну, Ціт! Ці маеш ты грошы? [Навум:] Калі маеш грошы, то не будзеш босы. [Іцка:] Ой, мой ты Навумка! І я скажу прымаўку... (В. Дунін-Марцінкевіч. Сялянка). – Насовіч, с. 64: Калі маеш грошы, не будзеш хадзіць босы; Рапановіч, с. 46: Калі маеш грошы, не будзеш босы. Калі на гумне не малоціцца, тады ў хаце калоцяцца. Эканамічныя цяжкасці, матэрыяльная незабяспечанасць становяцца прычынай сваркі, разладу. Жыта было павымакла, а рэшту градам пабіла... А ў звязку з такімі акалічнасцямі народ быў сярдзіты. Свае са сваімі сварыліся. Старая беларуская прыказка кажа, што калі на гумне не малоціцца, тады ў хаце калоцяцца (У. Дубоўка. Пялёсткі). – Прыказкі, кн. 2, с. 45: Як у гумне не малоціцца, дык у хаце калоцяцца. Калі на Макавея дождж, дык будзе многа грыбоў. Ужываецца як адзін з паказчыкаў народнага календара. Макавей – свята ў хрысціян, якое прыпадае на 1 жніўня (па новым стылі). Другая, больш пашыраная назва гэтага свята – Макаўе (засведчана ў «Слоўніку беларускай мовы» І. І. Насовіча як «свята Макавеяў»). Як борзда ідзе час! Першага жніўня Макавей. Людзі кажуць – калі на Макавея дождж, дык будзе многа грыбоў. Ладжуся на Балачанку (Я. Колас. На схіле дзён
0 👁