Тлумачальны слоўнік прыказак (2011). І. Я. Лепешаў, М. А. Якалцэвіч

 ◀  / 696  ▶ 
лучынку знойдзе прычынку. Пра цівуна расказваюць на сяле, як пра самага страшнага разбойніка. Цівун і за шчэпку знойдзе прычэпку, каб паздзекавацца з чалавека (А. Якімовіч. Адкуль ліха на свеце). – Гыр-гыр-гыр! – Кусі, кусі, кусі!.. На тое ж вы людзі, а прычэпку знойдзеш і за шчэпку... (М. Гарэцкі. Антон). – Насовіч, с. 55: І за шчэпку найдзеш прычэпку; Прыказкі, кн. 1, с. 318: І за шчэпку пан знойдзе прычэпку; Янкоўскі, с. 290: І за шчэпку знойдзе прычэпку. І козы сыты(-я) і сена цэлае. І для адных, і для другіх выгадна. Гаворыцца, калі імкнуцца знайсці выйсце з цяжкага становішча. Часцей ужываецца ў складаным сказе пасля злучніка к а б ці к а л і. Сін.: І воўк сыты і козы цэлыя. Карнач праявіў выключную прынцыповасць, напісаўшы пісьмо. У той час, калі многія з нас «хэндэ хох» перад міністэрствам. Будзем шчырымі і скажам яму дзякуй, Карначу. Гэта той варыянт, калі і козы сытыя і сена цэлае (І. Шамякін. Антланты і карыятыды). Васіль Пятровіч барабаніў пальцам па стале, шукаючы такога выйсця, якое завецца: каб і козы былі сытыя і сена цэлае (П. Пестрак. Серадзібор). Казік падышоў да прадаўшчыцы, стаў раіцца з ёю, што б гэта купіць свайму зяцю, каб, як кажуць, і козы былі сытыя і сена цэлае (В. Дайліда. Буслы над вёскай). Цапок малады і павінен ведаць гэтую дзяўчыну. А што, калі Цапок паручыцца і пад яго адказнасць я адпушчу дзяўчыну?.. І козы сыты і сена цэлае... (Б. Сачанка. Пакуль не развіднела). І сена цэла (-е) і козы сыты(-я). – Ну, што? Лоўка я падвёў? І сена цэла, і козы сыты! – смяяўся Базыль, сходзячы з веранды (Х. Шынклер. Ічэ). – А вы не знаходзіце, што за гэта можна паплаціцца галавою? – Трэба рабіць так, каб і сена было цэлае і козы сытыя... (І. Гурскі. Вецер веку). Нічога, мы падумаем, як абставіць справу так, каб і сена было цэлае і козы сытыя (І. Навуменка. Ачышчэнне). Васіль даложыць куды трэба, даложыць, як і праз каго можна даведацца пра дзеда Талаша, а там няхай дапытваюцца самі. І сена будзе цэла, і козы будуць сыты (Я. Колас. Дрыгва). – Ляцкі, с. 14: І козы сыты, і сена цэла; Федароўскі, с. 141: Каб козы былі сыты і сена цэла; Прыказкі, кн. 2, с. 454: І козы сыты, і сена цэла. І козы цэлы і ваўкі сыты. Гл. І воўк сыты і козы цэлы (-я). І кот не мыўся, і госць з'явіўся. Кажуць пра нечаканае з'яўленне каго-н. Аднойчы з-за парослых шчаціністым калючым ельнікам узгоркаў вываліўся купецкі воз – шасцёра саней, гружаных мёрзлай рыбай. Купцы, абматаныя ад марозу тоўстымі башлыкамі
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

зявіўся, зяўленне
7 👁
 ◀  / 696  ▶