Тлумачальны слоўнік прыказак (2011). І. Я. Лепешаў, М. А. Якалцэвіч

ÇЗа бітага двух нябітых даюць. Гл. За аднаго бітага двух нябітых даюць. За ваяводам гожым усё зможам. Маючы добрага, надзейнага сябра, таварыша ці кіраўніка, даб'ёмся жаданай мэты, усё зможам зрабіць. [Ванда:] Яшчэ высмейваў вас [Фабіян] – маўляў, трэба на рэвалюцыю працаваць, народ абуджаць, а не збіраць рушнікі ды збанкі. І вось – зацікавіўся нашай Людвісяй!.. І яна, вядома, не ўстаяла перад такой выбітнай асобай... За ваяводам гожым усё зможам (Л. Рублеўская, В. Скалабан. Людвіка і Фабіян). – Санько, с. 7: За ваяводам гожым усё зможам. Заві хоць гаршком, толькі ў печ не стаўляй. Гл. Хоць гаршком заві (называй), адно ў печ не стаўляй. За вялікім пагонішся – і малое згубіш. Калі паквапішся на што-н. значнае, вялікае, то не даб'ешся поспеху і ў малым. Лепш бы перакуліць той [эшалон], што ідзе на фронт. Але ж фашыстам не загадаеш, які эшалон паслаць на пагібель. За вялікім пагонішся – і малое згубіш (І. Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). – Федароўскі, с. 329: Пажанешся за вялікім, то й малое згубіш; Паквапішся на вялікае, то й малое згубіш; Прыказкі, кн. 2, с. 450: Не ганіся за вялікім, а то й малое згубіш. Загадай дурню богу маліцца, дык ён і лоб разаб'е. Праст. Занадта руплівы чалавек толькі шкодзіць справе. Гаворыцца з асуджэннем пра чалавека, які перастараўся. Не растлумачылі вам як мае быць гэтай справы. Вы, мусіць, чулі прыказку: загадай дурню богу маліцца, дык ён і лоб разаб'е. Калі сапраўды вас хто-небудзь гнаў на пасёлкі, дык да яго гэта прыказка вельмі падыходзіць (К. Крапіва. Мядзведзічы). Чаго вы лезеце кожную хвіліну?.. Паспрабуйце самі вызваліцца з такіх путаў. Праўду кажуць: загадай дурню богу маліцца, дык ён і лоб разаб'е (Я. Маўр. Палескія рабінзоны). Пашлі (застаў) дурня (дурнога) богу маліцца, дык ён лоб разаб'е. Многія члены рады недаўменна глядзелі на прамоўцу: што стары меле? Іваноўскі аж заёрзаў на месцы: «З глузду з'ехаў Іван, далібог з глузду з'ехаў... бо, пашлі дурня богу маліцца, дык ён лоб разаб'е» (І. Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). Другі [кантралёр] праверыў бы, склаў адчэпны акт, маўляў, ёсць нязначныя недахопы, але і яны будуць выпраўлены, а я сур'ёзна ўзяўся за справу. Кажуць жа, застаў дурня богу маліцца, дык ён лоб разаб'е (В. Шырко. Споведзь правінцыяла). Праўду кажуць: пашлі дурнога богу маліцца – лоб разаб'е. Ды каб свае вузкія пустыя лбы паразбівалі – чорт бы з імі. Падставілі, каб ён, дырэктар