Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

а д р а д з і ц ь 9 8 0 у р а д з і ц ц? к а р м і ц ь ня м а чы м. Нсл. С оверш. адрадзГцьд ж у, а д р о д з і ш - д з е —возродить. П ри ч. адроджаны—возрождённый. Д ееп р. наст. вр. адраджэньне-ня, п р е д л.-н ю; мн. ч. - н і - н я ў, а) возрождение. Нацыяналънае адраджэньне. б) адраджэньне,—ренессанс. 2. приносить плоды* давать урожай(о почве, растении). Калі б на гэты сьвет тхнуў, то бы на сьвеце на векі нічога не радзіла. Кіт. 54а2. 3. о земле—давать хороший урожай. Шсл. бытьурожайну. Нсл. 564. Тут i бяз гною будзе радзіць, бо зямля добрая. Ст. На месцу гэтым тионка добра родзіць. Нсл. С оверш. зарадзГць-дзс—хорошо уродить. Шсл. Зарадзі, Божа, нам жыта жаці. Ст. Збожжа добра зарадзіла. Ст. Пшонка сёлета зарадзіла. Нсл. 183. Бог сёлета зарадзіў пшонку. Тм. Зарадзі, Божа, ЖЬіта, ПШанІЦу. Россуха Імгл.(Косіч 59). Анопры, зарадзі нам каноплі. Дсл.(тлЭ Онопры). С оверш. зрадзіць-дз?—хорошо уродить. Шсл. Жыта зрадзіла добрае. Ст. Сёлета авес добра зрадзіў. Каробчына 1мсьц.(Бясл.). Драмліва поле, драмліва, вялікія ягадкі зрадзіла. Из песни, Бяльсл. зрадзіла—хорошо уродило, уродилось. Сёлета зрадзіла жыта, пшонкі. Нсл. 219. урадзіць-джд', уродзіш-дзе, 1. соверш. к радзіць 3,—принести изобильный урожай. Юры сказаў: ураджу, а Мікола: пачакай, пагляджу. П оговор. Дз. Пшонка сёлета ўзрадзіла. Нсл. 2. породить. Я за тым не хадзіў, хто Каго ўрадзіў. П ослов. Нсл. Д ееп р. наст. вр. ураджоны, 1. врожденный, мгсл. природный, от рождения существующий. Нсл. 71. Ураджоны знак. Нсл. 2. урождённый, потомственный. Нсл. 71. Ураджоны шляхціч. Нсл. 71. Наш брат не разьбіраецца, хто ўраджоны шляхціч, хто не, калі наняўся, дык маеш служыцъ. Нсл. 664. О т гл. и м я сущ. ураДЖЭНЬНе-НЛ, п р е д л.- н ю —род(происхождение, С.). Нсл. 664. Ты не дабрароднага ўраджэньня, можаш рабіць. Нсл. родзе, соверш. урадзіла, уродзе, безлич. —урожайно. Ар.; Нсл. 564. Сёлета на грыбы родзе, урадзіла. Нсл. радзіць II, (к о р ень "р э д ", т от ж е. ч т о в прилаг. р а д к і у д ж ў, рэ д з І Ш, рэ д з е, несоверш.. перех. 1. о овощах, лесу и т.п.: делать редким, прочищая окружность. Нсл. 746; Маркоўцы Вял.; НК.: Очерки, 419. См. р э д з І Ц Ь. Д з е ча с т а па с а д ж а н а цы б у л я, т а м р а д з і, п а р а д з і, в ы р ы в а ю ч ы, к а б б у й н е й ра с л а. Нсл. Л е с н а ш с у с е д з і р э д з я ц ь, л а д н е п а р а д з і л і. Тм. Д ееп р. наст. вр. рЭДЖаны. С оверш. парадзГць. НК.: Очерки, 420; Нсл. 746.—разредить. У б і ў с я к о нь i п а р а д з і ў к а п у с т у. Маркоўцы Вял. 2. делать редким, расставляя что-л. Нсл. 746; Маркоўцы Вял. Н е р а д з і КОЛЬЛЯ, гародзячы гарод; урэдзіш, парасяты будуць лазіць. Нсл. РадзІЦЬ лехі. НК.: Очерки, 419. Соверш. урадзщь. Нсл. 746—СЛИШКОМ разредить. Сецъ ты ўрадзіў: ладныя плотачкі будуць пралазіць. Нсл. \і2і]\гІЦЦ2і-джуся-дзІшея, н есоверш. 1. у каго,—советоваться(с кем). Гсл.; Ар. 2. взаим н., зь кім,—обмениваться мнениями, совещаться. Ар. Радзячыся з добрымі людзьмі, не паблудзіш. Нсл. 544. Не хачу я радзіцца з табою. Кляшчыно Беш. (Ксл.). С оверш. адрадзіцца—посовещаться, обменяться мнениями. Н яхай хлеб-соль пастаіць да вечара а тут парачыся, адрадзІМ СЯ. Касьцюковіцкі р. Калінінскае акругі(Наш Край, 1928, Но. 6-7, 47). С оверш. зарадзіцца—посовещаться. Зарадзься із сваім сумненьням, з добрымі людзьМі. радзщца, - д ж у с я, р о д з і ш с я, несоверш. —родиться. Ар.; Ксл. Я р а д з і ў с я в е т а ш КОМ, к а ж у Ц Ь. Навікі Беш. (Ксл.). зарадзщца, соверш.—зачаться. У крапіўцы зарадзіўся а ў лазенцы абявіўся. НК.: Под. пос. 52. Н есоверш. зараджацца-аюся-аешся. С оверш. абрадзінГцца-нюся-нішся—разрешиться от бремени. Прышла пара ёй абрадзініцца. Паклікалі бабку. Мікольск М.(Демид.: Веров. 102). Абрадзінілася г эта я баба. Тм. Соверш. абрадзіцца-Эжся, абродзішся—разрешиться от бремени, Шсл. родить. Ксл. Зараз абродзіцца наша нявестка. Ст. Ганна ўчорах абрадзілася. Марцінкава Куз. (Ксл.). Гарасіміха зараз абродзіцца. Ст. (Шсл. п од пузатая). См. абрадзініцца. С оверш. адрадзщца-джгя, адродзішся, — ВОЗРОДИТЬСЯ. О т гл. и м я сущ. адраджэньне-ня, п р е д л.-н ю, ср.—возрождение. Гсл. Нацыяналънае адраджэньне. Н есоверш. адраДЖаЦЦа-ЯЮСЯ-ўШГЯ, повел.айся-аймася—возрождаться. Гсл. Соверш. нарадзщца, -джуся-дзішся—(получать жизнь в результате родов, Ар.), родиться. Ар.; Гсл. Ісхаку два сыны нарадзіліся. Кіт. 99а 16. Гэтага дня ты нарадзіўся. Нсл. 317. Маладзік нарадзіўся. Тм. Я ў сваёй Беларусі нарадзіўся, там радзіліся мае дзяды. Шакун: Сьлед, 3. Бусел, аглядаючы красу роднага краю, дзе нарадзіўся а вырас, бязьмерна цешыцца. Шакун: Сьлед, 11. 2. родиться и вырасти в каком-л. количествеў людях), народиться. (Гсл.). Отгл. и м я сущ. выраджэньне-ня, п редл.-Н Ю, ср. — вырождение. МГсл. Н е с о в е р ш. ВЫраджацца—вырождаться. Соверш. урадзіцца, уродзіцца, 1. родиться. Нсл. 664.1з айца Эддулагі, із маткі Эмінэг урадзіўся. Зь песьні, Нсл. Лысае ўродзіцца, лысае ŭ здохне. П ослов. Нсл. Дзе воўк урадзіўся, яму куст той міл. Купала: Спад. 7. Хлопец урадзіўся. С. Музыка