Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

р а д з і н ы 9 7 9 н а р а д ж а ц ь раДЗІНЫ-НЯр, еди н ст в, ч. нет. 1. р о д ы, р о ж д е н и я (р о д и н ы, с.). Ар-; Ксл., в р е м я разреш ени я ж ен щ и ны о т брем ен и. Нел. 564, Бог радзіны нам даў. Нел. У іх радзіны — Сьцяпаніха сына радзіла. Глебаўск с ян. (Ксл.). 2. родины, п р азд н о ван и е р о д о в, о б р я ды при них. Ар.; Шсл. Кума абразілася — будзем гуляць радзіны. Ст. У натай Кацярыны штагод хрэсьбіны й радзіны. П ослов. Ціганка Беларусь", 1959, Но. 2. 3. п осы л аем ы й о т р о д и л ьн и цы п р ян и к или п одобн ое к зн ак о м ы м. Нел. 564. Кума радзін прыслала, сына Бог даў. Нел. р а д з Г в ы -в я л -в я е — р а д е т е л ь н ы й, (Гсл.) усердны й. Нел. 544. Радзіваму работніку няма наго дапамінаць; ён сам ведае, што трэба. Нел. радзіць I, р а д ж у, р а д з і ш, р а д з е; повел, р а д з ъ, ра д з ъ м а, несоверш., к а м у, 1. советовать. Ар.; ПНЗ; Гсл.; Нел. 544; Ксл. Я к ШЫ І М Н е р а д з і ш, п а р а д з і ш, е х а ць і м н е а й не? Нел. 544. М ы Я М у р а д з І Л І. Вішні Выс. (Ксл.). Я н і к о г а н я в у ч ы ў i н а д а б р у ю р а д у н я р а д з і ў. к іт. 6165. Соверш. зарадзіць, зараіць —дать совет(посоветовать, С.)- Нел. 182. І м н е з а р а д з і л і к р о ў пу с ь ц і ц ь. Нел. З а р а і ць л е к. Нел. См. з а р а д з І Ц Ь ( п о д ра д з І Ц Ь). Соверш. нарадзіць—дать совет, посоветовать. Н а р а д з і ць м а й с т р о ў. Нел. Н а р а д з і ц ь ле к. Тм. Соверш. прырадзіць—несколько убедить, советуя. П р ы р а д з і л і л ю д з і ад к а ў т у н а ня пі ц ь пі в а. Нел. С оверш. урадзіць —убедить, советуя. Х т о т а б е г э т а ў р а д з і ў з р а б і ц ь. Нел. 663. Ты ж с ам і м н е г э т а ў р а д з і ў. Нел. 70. 2. (сабе?) каму у чым,— с т а р а т ь с я о :редствах в тр у дн ых о б сто ятел ь ств а х. Нел. 544. Усякі саберадзіць як найляпей аў гэтай бядзе цяжка дарадзіць. Нел. С оверш. дарадзіць—п р и и скать ср ед ство к о т с т р ан ен ию чего -л. Нел. 141. Сам сабе не дараджу. Нел. Нічым ты імне не дарадзіш. Нел. радзіць II, р а д ж у, р а д з і ш, р а д з е, несоверш., nepex. 1. о б л ад а я вл астью, п р ави ть, уп равлять. П а р с у н у п а ч э с ь л і в у ю, з г о д н у ю, к о т о р а я ж б ы м а г л а р а д з і ц ь i у ж ы т а ч н а б ы ц і, м а е м да в а ц і ў н а ду х о ў н ы ў р а д). Прывілей Вял. Князя Казімера. Б о л ь ш З а д у х о ў н ы х с ь в е ц к і я ра д з я ць i с п р а в у ю ць i н я в о ў ц ы з а па с т ы р м і, а л е па с т ы р ы з а а ў ц а м і й д у ц ь. "Апісанньне й абарона сабору Берасьцейскага." 1597 г. П І С Ь М О С Ь в я т о е н а с в а ю в о л ю к і р у ю ц ь, н я хо ч а ч ы м е ц і над с а б о ю с т а р ш а г а... а л е ў с і т у т н а з я м л і Х О Ч у ц ь ра д з І Ц І, Антырызье" 1599 г. 2. п ри сп осо бл ять что-л. к чему-л. радзіць кроены и m. n.— п р и сп о со б л ять ткац ки й стан о к дл я тк ан ья, т.е. у стан о вить его, н ави ть п ряж у и п р и сп о со би ть д л я ткан ья. Міх. Кроены радзіць таксама трэба ўмець. м іх. радзіць стрэльбу—приспособить ружье к употреблению. Л я к с а н д р а с т р э л ь б у р а д з І Ц Ь. КозінаПуцДХаланскии 121). зарадзіць, с о в е р ш., n e p e x. 1. завести порядок, Нел. 184. распорядиться. Рабі так, як зарадзілі. Нел. 2. приспособить. Міх. Гэта дзяўчына сама й красен ня можа зарадзіць. Міх. Замуж хоць у пятніцу, а красён зарадзіць ня ўмее. Міх. Д ееп р. наст. вр. зараджаны, 1. учрежденный, постановленный, Нел. 184. такой, о котором поступило распоряжение. Рабіць трэба, як зараджана. Нел. 2. приспособленный. С оверш. выраджаць —снарядить. выраджаць-аю-аеш-яе, н есо в ер ш.—снаряжать. Ня р о д ны бацъка аддае(зам уж), н я ро д н а маці вы радж ае, н я увесь р од Зьбірае. Пісараўка 1мгл.(Сержп.: Отчет, 8). парадзіць, 1. соверш. к радзіць /, посоветовать, Шел.; Ар.; Растсл. дать совет, помочь советом. Гсл. Мусіць нехта разумны яму гэта парадзіў. Ст. Татухна мой да ты родненькі, парадзь імне ты парадачку. Водзьвінка Імгл.(Косіч 240) 2. найти выход, способ, избавление. Гсл. Нельга й парадзіць гэткаму няшчасьцю. Гсл. С оверш. урадзіцца, взаим н., соверш.—ПОСле совещания принять решение. Урадзіліся разам ехаць. Нел. 663. Урадзіліся мяжсоб ісьці да пана. Нел. 70. зрадзіцца, соверш. зъ кім—совещаясь, вынести общее постановление. Яшчэ, едучы на начлег, змовіліся-зрадзіліся йсьці ад КОНІ ў ракі. Гарэцкі: Песьні, 24. Н есоверш. зраджацца-дулісл—совещаясь выносить общее постановление. Ведаю, што вы ўсі зраджаваецеся, зрадзіліся на мяне аднаго. Нел. См. зрада. парадзіцца,— у каго, соверш. (к радзіцца I)—посоветоваться(с кем). Ар. Парадзься ў вучыцеля, як гэта зрабіць. Ар. 2. зь кім, соверш. к парадзіцца 2, посовещаться. Парадзься із сваім сумленьням, з сваёю кішанёю. Нел. радзГць I, раджу, родзіш, родзе, родзім, несоверш., nepex. 1. Р О Д И Т Ь, Раст.: Северск 138. рожать, рождать, (Нел. 564); Ар. Сава н я ро д з е с а к а л а. П ослов. Нел.,—мучиться родами. Нел. 564. Ня б о р з д а ро д з е, н е да е ць Бог. Нел. Пажджы р а д з і ц ь, да й па б а б у СХадзІЦЬ. П ослов. Нел. Д еепр. наст. вр. роджаны—рождённый. Ар. раджоны—урожденный. МГсл. С оверш. нарадзГць—родить. Нел. 317. Што нам да таго, хто нарадзіў каго. П ослов. Нел. Д еепр. наст. вр. народжаны. Ар. нарадЖОНЫ, прилаг. из деепр. наст. вр. —урожденный. МГсл. нараджэньне, а) рождение. Гсл. б) нарождение. Гсл. М н огократ. нараджацьаю-аеш-ае. Нел. 317. Дзеці нараджала, а