Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

борзды 79 боукнуць бордзы, (Шсл), борзды, (Ap.) 1. скорый, длящийся недолгое время. Каторы чалавек хоча сабе борздай бяды або прыгоды, той чалавек няхай пры азане (араб., гуканьне на малітву) сегасьветныя слова гутарыць. Кіт.92б9. 2. быстрый (способный к стремительным, быстрым движениям, с.). Шсл.; Ар.; Mip. Н.; Жарабковічы ля Клецка; Барн. Ты, дзяціна, вельма бордзы. Слопішча Шацк. (Шсл.) борза, нареч.к борзы, облает.—быстро, шибко. Нел. Борза едзеш, каня загонеш. Нел. Ласкат. борзенька— СКОреньКО. Нсл.31. Бяжы борзенька. Нел. борзы-зая-зае, облает.—скорый, быстрый. борШНІ-НлЗ—обувь "з кож ". Высачэрт Пар. (Дел. 37) борТНІК-/7СД, предл.-Іку, зват.-Іча, м.— ПЧеловод, пасеку которого составляют борці" борціна,— ем. под борЦЪ. борць-ў/; мн. ч.-ц і-ц я ў, ж.—дерево с пчелиным гнездом. Гсл. борціна-ны-Hč, ж.—одно сосновое дерево, стоящее, годное для выдололения в нем улья и заведения пчел. Нсл.31. боСІНЫ-наў, единств, ч. нет.—еврейский праздник очищения, когда они ходят боСЫ М И. Нсл.31. боскасьць-щ, ж.—божественность. Ъоскк-кая-кае—божеский. Ар.; Шел. Кажны з боскім расказаньням у водном дзеле. Ют 117а2. Во то дзе боская моц! Ст. 2. божественный. Боства-дд, ер.—Божество. Панбог у вялікасьці Боства сваяго... каран... у чыніў. Ют 1ба9. (Хрыстос) ня ўтраціўшы таго, чым быў, Бозства, прыняў з крыві Прачыстае Дзе вы, чым ня быў людзтва. Малітвы 1695 г. босьць, (Нел.), басьЦІ, (Ар.; Шел.), бадудзёш-дзёць-дзём-дзіцё-дуць; мн. ч. боў, бала, бало, балі, нееоверш., nepex. 1. бодать. Шел.; Нсл.31; Ар. Бычок умее босьць. Нел. Соверш. збосьць, (Гсл), збасьці. (Ар.) —забодать. Гсл. Рабёнькі быська бадзецца: збоў мяне. Гсл.31 (подбосьць). Наш бык збоў ватага. Ар. Соверш. прабасьці, 1. пробить бодая. Ар. Чарна прабала Бялу. Ар. 2. проколоть. Шсл. Ня ступай сюды на сучча: нагу можно прабасьці. Ст. Соверш. убасьці. Ар.; Нсл.зі. 1.—ранить бодая. Карова ўбала. Нел. 2. (о волах, коровах)', одолевать бодаясь. Ар. Лысы бадзець рабога. Ар. пабасьці, соверш. 1. одолеть, бодаясь, многих. Ар. Красу ля пабала шматкароў. Ар. 2. поколоть крапивой, Шсл. поколоть. Ня йдзі сюдэю: тут ногі аб крапіву пабадзет. Ст. 3. (перен.) идти в ход, удаваться. Дел. 37. Ваша справа бадзець—идет в ход. Дел. босца, (Нел.), басьціся, (Ар.; Шсл.;) бадусяд зёшея- дзёцца-дзёмся- дзіцёся-дуцца, несоверш.— (иметь склонность бодать, С.) бодаться. Ар.; Шсл.; Нсл.31; Ксл. Бычка дзеці прыўчылі басьціся. Азярэск. Сян. (Ксл.). Быку рогі ўпілавалі, каб ня боўся. Нел. Карова бадзецца i блізка да сябе нікога не падпушчае. Ст. См. басьці 1. 2. колоться крапивой (не только крапивой, С.). Шсл. Узяў ды крапівою бадзецца. Ст. Соверш. прабасьціся —проколоться. Шсл. Ня лезь пераз плот: яшчэ на гвозд тут прабадзешея! Ст. 3. бодать друг друга. Вол іхны бадзецца з нашым. Ар. пабасьціся, соверш. 1. окончить бодаться со всеми, с многими. Наша Рагу ля з усімі каровамі пабалася. 2. бодаться некоторое время. 3. поколоться крапивой, Шсл. поколоться. Г о лымі рукамі ня ірві травы: пабадзешея аб крапіву. Ст. босЫ-СДЯ-СДД—босой. Ар.;Раст.: Северск. 137; Шсл.; Пск. (Иеропольский). Зямля кажа, што босы, а неба — боты. Послов. Дукора Сьміл. (Шсл.). Нареч.боса—60СИ К0М. Ксл.;Ар. У летку МЫ ходзім боса. Раіны Cip. (Ксл.) боты -таў(один бот) 1.—сапоги, ню Очерки 125; Ар.; МГсл.; Бель Выс. (Ксл.); Шсл.; Нсл.зі. Справіў сабе новыя боты. Ст. Убраўся ў боты. Нел. Бот скрывіўся. Нел. 32. Крапкія боцікі. Ст. У боціках, як паніч ходзе. Нел. 2. (ругат.)—б ОТ. Ар.;Шсл. Бот ты дурны, ты ж сусім ня тое робіш!. Ст. боўдзіла-лд, ер.—тупица, малоумный, балда. Ар. Боўдзіла гэта дурное зробе што! Ст. Вдсь жа боўдзіла — паказаў сваю дурноту. Корзюк. См. баўдзіла. боук, отглаг. частица, — означает звук воды при падении чего-л. в нее. Нсл.28. Боўк у ваду! Нсл.229. боукала-лд, н.—язык у колокола. Растсл. боўкаць-аю-аеш-ае, нееоверш., звукоподр. 1. ныряя в воду, производить звук. Нсл.28. Боўкаць камянямі ў ваду. Нел. 2. говорить отрывисто, невнятно. Шсл. Што ён там боўкае, г авары ты палюдзку! Ст. 3. болтать. Тмб. (Даль.З). боукнуць, однкр. к боўкаць 1,2,3. Шчупак боўкнуў хвостом. Нсл.28. Боўкнуў, як камень у ваду. Тм. Боўкае слова ды маўчыць. Ст. боўкнулася—сорвалось словечко, боукнуць,—см. под боўкаць