п р ы п а л і н а 9 4 1 п р ы п і н а н ь н е прыпаліна-чы, ж.— м е с т о с о ж ж ё н н о е. Нсл. 506. На прыпаліне дзірку залапіць надабе. Нсл. прыпаль-.//, ж. 1. п р и ж ж ён н ое м ес т о. Нсл. 506. На прыпалі ўборзьдзе прадзярэцца. Нсл. 2. вещ ь из п р и ж ж ён н о го ма тер и а л а. Нсл. 506. Рукавіцы — прыпаль купіў, уборзьдзе разьлезуцца. Нсл. прыплпы-лая-лае— п о д о сп ев ш и й св ерх чаяния, Нсл. 506. п р и х о д я щ и й ся. Работа на гэты дзень прыпалая. Нсл. п ры п ам ятка-ткі-тцы, ж.— з н а к на п ам ять. Гсл.; Нсл. 507. Прыпамятку імне зрабіў, вока выкалаў. Нсл. прыпамінаць,—см. п од помнець. прыпар-/?ў, предл. и з в а т.-р у; мн. ч., род.-раў, м. 1. сам ы й ра згар с ел ь ск о -х о зя й ст в ен ны х р а б о т, к о гд а со в м ест и л и сь паш ня, сен о к о с и ж атв а, и к о гд а б о л е е в сего парит, п р и п ек ает, НК.: Пасоб, Но. 24. ст р а д а, нап ряж ен н ая л етн я я р а б о т а на п ол я х(в п е р и од к о с ь б ы, ж а т в ы). Ксл. Скора надыйдзе прыпар. Запрудзьдзе Сян. (Ксл.). 2. самое жаркое время летом. Ксл.; НК.: Старцы, Но. 24. Сёлета часта бывав прыпар у СЯЛв. Гравы Сян. (Ксл.); "У прыпар", ст. А. Гаруна. прыпарны-чяя-няе, прилаг. к прыпар. прыпарная пара — прыпарніца. НК.: Старцы, Но. 24. прьіпарнік-/ка, п р е д л.- і к у, з в а т.- іч а, м. — н ан и м а ю щ и й ся на р а б о т у на вреійя страдыўлрыш/?ў'). НК.: Пасоб, 114. 2. н аем н и к на л етн и е п ол ев ы е и л угов ы е р аботы. НК.: Очерки, Но. 630. прыпарніца-ц ы - ц ы, ж. 1. с а м о е ж а р к о е вр ем я л етн их р а б о т, к о гд а в сего б о л е е парИТ. НК.: Старцы, Но. 24; Ксл. Н а с т а в ЦЬ п р ы п а р н і ц а. Прудок Віц. (Ксл.). 2. жен. к прыпарнік I, 2. прыпарыла, деепр. наст, вр., соверш.— ст а л о зн о й н о. Нсл. 507. На дварэ дужа прыпарыла. Нсл. Мусіць на дождж гэтак прыпарыла! Ст. прыпас-су, предл. и зв а т.-с е, м. 1. зап ас(н а ч ер н ы й де н ь), Гсл. т о, ч т о пр и п а с е н о, п р и г о т о в л е н о на с л у ч а й на д о б н о с т и, н уж ды, припасы. 2. сн асть, п р и сп о со б л ен и е, Гсл. п р и н а д л еж н о сти дл я к ак о го -л. д ел а, занятия. 3. к а к о е -л. о р у ж и е в п у т и. Гсл. Бяз прыпасу ў дорогу ня езьдзяць. Гсл. прыпасны-няя-няе— за п а с н ы й. Нсл. 507. Прыпасны мех. Нсл. прыпасьвіць,—см. п од пасьвіць. прыпасьці,—см. п од падаць. прыпаш— зем л я, к о т о р у ю мо ж н а пр и бави ть к у ж е п а х а е м о й зем л е. У некоторых сёлах яшчэ былі грунты, горныя "на прыпаш", або "на праробак", на павялічэньне ральлі гэтых сёлаў. Зьм. Даўгяла: Сьвіслацкая воласьць у 1560 г.(Наш Край, 1927, Сьнежань, 26). прыпавёстка-ткі-тцы, ж.— п р и б а в л е ние к п овести, р ассказу. Нсл. 508. Прыпавестка лепі, як самая казка. Нсл. прыпауз-аць-ьф,— см. п од поўзаць. прыпаўзкам, н а р е ч.—ПОЛЗКОМ. Нсл. 508. Прыпаўзкам уцёк ад яго сюды. Нсл. прыпацемкам, н а р е ч.— в п о р у, к о г д а сл егк а стан ет тем н еть. Шсл. Прыпацемкам скончылі работу. Ст. прып-ек-ечак,—см. п од прып. прыпек-кт* на прыпеку, м.— ш есток, п л о щ а д к а меж д у у с т ь ем и т о н к о й (?) ку х о н н ой печи. Ум еныи. прыпечак-чкя. Ар.; Нсл. 507. Гаршчок на прыпечку. Ар. Пад прыпечкам драбязы, хто ведае, не кажы(зубы). Ар. Там лаўкі й прыпечкі яго, п о го в о р.— п о ч т и не и с х о д н о пр е б ы вает. Нсл. прътек-аны-аць-ацца,—см. п од пекаць. прыпёр-ла-ці, прыпіраць,—см. п од перці. прыпёрціся, прыпіраццаў—см. п од перЦ ІС Я. прыпёт-аваць-яць,— см. п од петаваць. прыпёт-авацца-ягуя, — см. п од петацца. прыпёука-ўл*/-'1(б7, ж.— ч а с т у ш к а. Ар.; Гсл. Вясельныя прыпеўкі. НК.: Дудар, 170. Пяюць прыпеўкі тыя дзеўкі, каторыя звыклі цягацца па местах. Косіч, 66. См. дрындуха, дрындушка. прыпёўкі-зтсяу, мн. ч.—разн ы е х л о п о ты, и зд ер ж ки и м н оги е м ел очи. Нсл. 508. Запас на хату прыгатаваны, але прыпеўкаў яшчэ шмат надабе. Нсл. прыпеч-чы, ж.— песчаны е б ерега, пляж. Жучк.: Топонимика, 14. Кінулі човен на самой прыпечы. Жучк.: Топонимика. Куды ты сеў на самой прыпечы, схавайся ў лазъняку, бо рыба абача. Тм. прыпечча-ча, предл.-ччу, ср.— м е с т о о к о л о б о к о в о й стен ки печи. Шсл. Дзежку з блінамі пастаў ля прыпечча. Дукарка Сьміл. (Шсл.) п р ы п ёк-к \ м. 1. п ри п ёк, увеличение в весе х л еб а по сравн ен ию с весом з а т р а ченной м уки. Ар. 2. в выраж ении: збоку прыпёку— о ком, чемл. н еваж н ом. ПрЫпёка-К І, дат., предл. прыпёццы, ж. 1. ЖИДКИЙ тв о р о г СО см етан о ю. НК.: Очерки. 2. м я г к и й к а р т о ф е ль со с м е т а н о й, с м а с л о м, С сал о м, С яй ц ам и. НК.: Очерки, 7, 8. 3. чи стая см етан а. НК.: Очерки, 7, 8. 4. тол чен н ы й мак, к о н о п л я в п остн ы е д н и, н а м а з а н н ы е то н к им с л о е м на "сачэнь'\ отч его п о сл едн и й стан о в и тся ляпням". НК.: Очерки, 7, 8. Ср. прыварак. прып-якаць-ячь/, — см. п од пячы. прыпяўні-яў—п рипевы, пнз. прып-яць-Інаць,—см. п од пяцъ I. прып-яцца-інацца,—см. п од пяцца. прыпінаньне-чя, п р ед л.-Н Ю, с р.— в ы го в а р и в а н и е, у п р е к а н и е. Нсл. 507. Прыпінаньне твае не справ яд лівае. Нсл
Дадатковыя словы
прыпяўні-я^—п, прыпёт-авацца-яг^я, прыпёука-^л*/->'1(б, прыпірацца^—см, страды^лрыш, страдыўлрыші, ячьі, іка
0 👁