п р ы м ё ц ь 9 3 9 п р ы н і к л ы прымёць,—см. под мець. прымярканьне-нл, предл.-НЮ, отгл. имя сущ. к прымяркацъ—смеркание, вечерняя пора, Гсл. время вечернее, когда свет меркнет. Нел. 505. У прымярканъню прыдзеш. Нел. прымяркаць,—см. под прымеркці. прымкнуць,—см. под мкаць. прымкнуцца,—см. под мкацца. прымуляць,—см. под муЛЯЦЬ. прымурак-/жа, предл. и зват.-рку, м.—карниз у кухонной печи; служит местом для спичек, мыла, лучинок. Шел. Сярнічкі ляжаць на прымурку. Ст. прымус-су, предл. и зват.-се, м. 1. принуждение. Гсл.; Нел. 505. Прымусу няма табе, робіш як хочаш. Нел. 2. п р и н у ж д ен и е в х л е б о с о л ь н о м дел е, наСТОЙЧИВОе у п раш и ван и е. НК.: Очерки, 72, Но. 158; Ар. См. прынука. прымусіць,—см. под мусіць. прымусны, -ная-нае—принудительный. Ксл.; Нел. 505. Прымусная гэта работа. Беліца Сян. (Ксл.). Прымуснае ежы няма. Нел. п р ы м у ш -ш а, предл. и зват.-ШУ, м. — прымака. Ксл. Яна ўзяла прымуша. Пустыни Сян. (Ксл.). щъ\мушъцъ-аю-аеш-ае, несоверш. каго зь неаз.—время от времени упрашивать гостей есть И ПИТЬ. НК.: Очерки, Но. 158. прым-ы-к/, —СМ. под прыймы. прымыкаць,—см. под мкаць. прынос-су, предл. и зват.-Св, м.—ЧТО-Л. приносимое В подарок. Нел.; Пасоб. 149. Аброчнныя прыносы. НК.: Очерки, Но. 489. прын-осіць-ёсыр', — см. под насіць. прът-осщцъ-есъцкя,—см. под насіцца. прынада-ды-дзе, ж. 1. приманка. Гсл.; Ар. Раст.: Северск, 149; Шсл.; Гсл.; ПНЗ.; Латыгаль Сян. (Ксл.). Паставілі на зайцоў прынаду. Тм. Быў сад чароўную прынадаю. Крушына: Калыханка(3ьніч, 1954, Но. 27). I якую ён там прынаду чуе, што вечна туды валачэцца? Ст. Прынада на ваўкі, лісы, мышы. Нел. Раскажы, дзяўчынка, чым дала прынады? Щ сваей красою, ці русай касою? ПНЗ, 45. 2. все, что привлекает рыбу(вообще животных, С.) к желанному месту, как и те приспособления, кои делаются тут же ДЛЯ уженья. НК.: Очерки, 510. прынада пташа—приманка для птиц, Стт. 1529, сл. Прельщение. МГсл. У м ены и. прынадка-дкз-дцы—приманочка. Нел. 505. 2. п ер ен.—о красивой девице. Нел. 505. Добрая прынадка дзяцюком. прынадачка-чк/-чуы, уменьш. к прынадка —приманочка. Нел. 506. прынадлівы-доя-вде—склонный к приманке. Нел. 505. Прынадлівы дзяцюк. Нел. Ср. ст. прынадліўшы. Ваўк прынадліўшы за ліса. прынадна, нареч. к прынадны,—приманчиво. Нел. 505. Вясна разьвязала яго маладыя крылы, прынадна адкрыла пер ад ім ахінутыя новай цеплю прасьцягі. зсд. 244. Прынадна ляжыцъ, але чапаць забаронена. Нел. Заклікаў Шырын прынадна. Крушына: Лебедзь, 61. прынаднасьць-ф, ж.—привлекательность. Гсл. прынадны-няя-«яе(нк.: Очерки, 511), заманчивый(привлекательный, Нел.). Нел. 505; Ксл. Дужа прынадная дзеўка — як магнэсам ЦЯгнуць да яе. Слабодка Куз. (Ксл.). Гэта прынадная справа. Нел. Прынадная дзеўка. Тм. Надзяць далі там малого, як прынадныя агні. С. Музыка, 16. прына-дзіць-джяны,— см. п од надзіць. прынадз-іўшыся-дзцуя,— см. п од надзіцца. прынадлёжнасьць-ф, ж.—принадлежность, (Гсл.) собственность. Нел. 506. Маю прынадлежнасьцъ бярэш сабе. Нел. прыналежны, -ная-нае—принадлежащий. Не прыналежную да цябе бярэш рэч. Нел. не прыналежна—не принадлежала, не по праву. Нел. 336. Не прыналежна ўзяў сабе сіроцкае дабро. Нел. прыналежныя прыметнікі, займёны —притяжательныя, прилагательныя, местоимения. Тарашкевіч: Граматыка. прынамся,и (облает.) прынамсі, (Гсл.)—по крайней мере. МГсл. Сымон а Наталя пайшлі па дарозе ў глыб лесу. Прынамся, так здавалася Сымону, бо ён бачыў, што яны ідуць ня ў тый бок, адкуль ён прышоў. Ю. Жывіца(Прыйсце", Но. 1). А так яна, прынамсі, знашла сваё пэўнае прытульле, пабраўшыся з князям. Дзьве Душы, 179. Ну, хоць ня ўсе, дык прынамся адзін, Паньне, прычынай маркотных гадзін. Гарун: Варажба. За год Рыжы ўжо быў вялікім катом i прынамся паў еяла З Н а ў. Каласкі, 1955, Но. 29-30, 10. прынародна, нареч.—публично. Смаленш. (Дел.). Сказаў прынародна. Дел. Прынародна М ІЛ ЫМ называла. Ц.С. Заломнае Судж. п.(Хал. 238). прынародны-ная-нае—публичный. Ср. прынародна. прын-яты-яць,—см. п од імаць. прын-яўшыся-яцца, — см. п од імацца. прынГзістасьць ў/. ж.—приземистость. прынГзісты, -тая-тае—призёмистый (малорослый И ПЛОТНЫЙ, С.). Нел. 506. Прынізісты мужчына. Нел. Прынізістае дзерва. Нел. прынГк~ацЬ"і(/, —см. п од мкаць. щыткпы-лая-лае, 1. наклоненный вниз, пониклый(поникший, С.)- Нел. 506, приникнувший. 3 прыніклаю галавою сядзіць. Нел. Далавах за акном(паязду) хапаліся ўцячы назад лагчынкі з прыніклыми на Н ОЧ да З Я М Л І жытам. Дзьве Душы, 8. 2. подслеповатый, близорукий. Шел. Прыніклы — дык усё прыглядаецца. Скрыль Пух. (Шел
Дадатковыя словы
мўсіць, прымўсны, прымўсіць,—см, прынадачка-чк/-ч^ы, прынадз-іўшыся-дзц^я, іжа
1 👁