п р ы л а с к а. 9 3 8 п р ы м е ш к а прыласка-кТ, д а т., п редл. прыласцы, ж. —большая дорога. Ксл. Як выйдзеш на прыласку, ляпей ІСЬЦІ будзе. Селішча Гар. (Ксл.). прылашчыць,—см. п од лашчыць. прылатка-ткі-тцы, ж.—тонкая жердочка для прикрепления соломы в крыше. Шсл. Насек прылатак на ток. Ст. Падай даўжэйшую прылатку. Ст. прылаўка-ўкі-ўцы, ж. — прылавак. Нел. 503. Палажы на прылаўцы. Нел. Зпрылаўкі нехта зъняу грошы. Нел. 3 прылаўкі зваліўся. Тм. прылегчы, прылёж-аваць-аць-аваццаыцъ-ыцца,—см. п од легчы. прылёжалы-лая-лае, — прогнивший от долгого лежания. Нел. 504. Прылежалая сарочка. Нел. Яблык із аднаго боку прылежалы. Тм. прылёжалы, 1. пролежалый(отлёжанный, С.)- Нел. 504. Прылежалыя бакі баляць. Нел. 2. пролежалый. Нел. 504. Прылежалыя бакі баляць. Нел. прыЛГка. Упот р. т ол ько в выражении', дзеля прылікі—для видимости. Другая свацъця з боку маладога была толькі дзеля прылікі. Леек. 1, 288. прылГпы-ияу, м н. ч.— прилипшие к стенам горшка части кушания. НК.: Очерки, 49. прылічны-ная-нае—пойманный с ліцом" — поличным. Стт. 1529 ел. Калі б хто злодзея прылічнага ў дому сваім хаваў... будзе павінен плаціці. Стт. 491. Злодзея прылічнага маець мучыці. Стт. 1529, XIII, 14. прылічыць,—см. п од ЛІЧЫЦЬ. прылука, (МГслК1, дат., предл. прЫЛуцЦЫ, ж. 1. приключение. 1г.; Калюга. Ср. прылучэньне 2 {п од лучыць). 2. случай. Нел. 504; Гсл. Вытну, паеду на прылуку,—т.е. на удачу. Нел. прылучай-яю—случай. Нел. 504. Прылучаю ня было зь кім ехаць. Нел. прылуч-аць-эньне-ыцъ,—см. п од лучыць. прылуч-ацца-ьщця. — см. п од лучацца. прылучны-няя-няе—приставший нечаянно не к своему стаду. Нел. 504. Прылучная карова. Нел. Прылучнае жэрабя. Тм. прылюб-іць-леяяць,—см. п од л ю б і ц ь. прым-овіць-яуляўь,— см. п од М О в І Ц Ь. прым-овіцца- а ў л я ц ц а, — с м. п од м о в і ц ц а. прымоўка, (Нсл), прымаўка, (Ксл.; Растсл.y К І, дат., предл. п р Ы М а ў ц Ы, ж.—ПОГОВОрКа, (Нсл. 505) слово или фраза, часто употребляемая в разговоре. Ксл. Б л а г а я п р ы м а ў к а. Стралкі Беш. (Ксл.). Р ы н у ў п р ы м а ў к а й, я к гр а з ь з ю ў в о ч ы. Рапан. 154. прыма- м ы - м е, м., м уз.—прима. Я б у д у д з я р ж а ц ь пр ы м у, а т ы ў т а р у ю. Нсл. 504. 2. первая самая на скрипке струна. Нсл. 504. П р ы м а па р в а л а с я. Нсл. прымак-кя, п р е д л.-к у, зват. прымача, мн. ч. прымакі-оў-ом-амі-оў-ох, м. — прымака. Шсл.; Гсл.; Нсл. 504. Прымак — тый Жа парабак. П о г о в о р. Нсл. У сваю хату прымака браць ня буду. Ст. прымака-к/, п р е д л.- к у, м.—зять, принятый на житье В ДОМ тестя. Шсл.; Ксл.; Пск.(Иеропольский); НК.: Бабы, Но. 34. Яна ўзяла сабе прымаку. Пустынкі Сян. (Ксл.). Адну дачку замуж аддалі, а да другой прымаку ўзялі. Ст. См. прымач, прымень. прымальны склон, грам.—винительный падеж. прыманГць,—см. п од манщь. прымаразак-зкя, п р ед л. и Зват.-зку, м. —утренник. Шсл. Ужо пачаліся прымаразкі. Ст. прымасоліцца,—см. п од масоліцца. прымасьцГцца,—см. под масьціцца. прымаўка,—см. п од прымоўка. прымацав-аны-яць,—сл*. под мацавацъ. прымацкі-кяя-кяе—свойственный принятому в дом зятю. Нсл. 504. Прымацкі звычай. Нсл. Доля прымацкая сабацкая. П ослов. Нсл. п р ы м а ц ь, — см. под імаць. прымацца,—см. п од ім а ц ц а. прымач-ячя, п р ед л.-а чу; мн. ч.-ч ы -ч о ў ч о м - ч о ў -ч а м і- ч о х, м.—зять, живущий в семье тестя. Гсл. См. п р ы м а к. прымачка, - ч к і - ч ц ы, ж.—жена зятя ( " п р ы м а к і", С.), принятого в дом тестя. Щ ты за дв ор в ы ш ла, а й пр ы м а ч к а?—в чужой дом вышла замуж, или к себе приняла? Нсл. прымачны дом—дом, в который приняли прымаку". НК.: Бабы, и Но. 34. П \ Ы М Х 2 і-М Х І-М С е, ж.—прихоть. Растсл.: Севере к 149. прымёж, прымеж таго,—см. п од меж. прымёк-ёкр, м.—дом ёк. Нсл. 505. Ці ў прымек так, як ён зьбялеў? Нсл. Ср. няўпрымёк. прымёкл-ёкі-еццы, ж.—признак, заметка. Нсл. 505. Прымекі ніякае няма, што гэта тваё. Нсл. прымен, м.—сени. п р ы м е н ь - л ш я —зять, принимаемый в дом, как член семьи. НК.: Бабы, и Но. 34. См. прымака. П р Ы М е р К І-К Я у, еди н ст в, ч. н ет.—Сумрак, Нсл. 505. сумерки. За прымеркамі ня ясна відаць. Нсл. См. сутонь-ньне. п р ы м ё р к л ы - л я я - л я с — темноваты й, Нсл. 505. сум еречны й. Прымерклы час. Нсл. Прымерклае надворё. Тм. п р ы м ё р к ц і ( п р ы м е р к н у ц ь, Нсл), соверш. — см еркн уть. Н есоверш. п р ы м я р к а ц ь - я ю аеш-ае—т ем н е т ь, Нсл. 505. с м е р к а ть. Вечар прымяркае, прымерк. Нсл. Сьвяціў, сьвяціў ясен месячка дый прымяркаць стаў, любіў дзяцюк дзеўку дый пакідаць стаў. Задубеньне 1мгл.(Косіч II). прымешка, (Ар), прымёшка, (Тсп.уш кіШЦЫ, ж.— ПрИМеСЬ. Ар.; Гсл
Дадатковыя словы
мгсл>к, прым-овіць-яуля^ь
2 👁