Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

п р а с ь ц е нь I I 9 1 9 а п р а т а в а ц ц а прасьцень II,-н/, ж.—свет, проходящий сквозь щель стены. Ад прасьцені троху відаць. Нел. 530. прасьцяг-лгу, предл.-ЯЗв, зват.-ЯЖа, м. —пространство. Гсл. Пайду я да тых сенажацяў, дзе ў цьвеце прасьцяг залаты. Салавей: Сіла46. Люблю ЗЯМЛІ прасьцяг. Гарун. Перад намі неведзі прасьцяг. Кавыль: Ростань, 5. Я тады яшчэ ня ведаў, за што крывавяць мой прасьцяг. Тм. 40. На увесь прасьцяг... музыка грыміць. н. Гілевіч С'Маладосьць", Но. 4.1967, стр. 79). Ночка гэтая прыйдзе бяссонная, праглыне i прасьцяг i вЯКІ. Крушына: Лебедзь 34. Вокам КІНЬ у далёкі прасьцяг. Рунь 26. прасьцяг-аць-нуць, — см. под цягнуць. прасьцяг-ацца-нуцця,— см. под цягнуцца. прасьцяк-яка, предл.-ЯКу, зват.-яча; мн. чкі-коў-ком, мн. ч., предл.-КОХ, м.— ПрОСТОдушный, бесхитростный человек. Мы людзі ня хітрыя, прасьцякі. Нел. 530. Уменыи. прасьцячок-ЧКи, предл.-ЧКу, зват. праСЬЦЯЧКу; мн. ч.. дат.-ЧКОМ, мн. ч., предл.чкох. Ты мяне прасьцячка знашоў, што ашукаць хочаш. Нел. 530. прасьцяни-ш, общ.—простак, глупец. Які ж ты прасьцяня, i гэтага ня знаеш. Нел. 530. прасьцячка-чкі-чцы, ж.—простодушная(бесхитростная, С.) женщина. На прасьцячку ты на мяне лучыў, а другая б табе не даровала гэтага. Нел. 530. прасьці, праду-дзёш-дзёць-дзём-дзіцё, несоверш., перех и без. доп.—ПрЯСТЬ. Ар.; Шел. Няма калі й прасьці: яшчэ каля печы тупаю. Ст. Увечарыўжо няпрала, аніткі сукала. Ст. С оверш. папрадаць-я/о-ягшае—прясть относительно непродолжительное время. Ар.; Шел. Хоць увечары ўжо папрадала, а то ўдзень у сё ня было калі. Ст. Соверш. папрасьці—спрясть всё, многое. С оверш. спрасьці—спрясть. Ар. прич. спрадзены—спрядённый, прасьціня-ж-ш, ж.—простота. НК: Дудар, Но. 49; Варлыга: Назіраньні 29. Я крытыкам одно зазначу за прасьціню свайго пяра. Кл.: Каліна 27. прашапацець,—см. п од шапацець. прашавярэніцца, -нюся-нішся. соверш. —провиниться в нарушении приказания. Нел. 534. Выбачай, паночку, прашавярэніўся я: не зрабіў я так, як ты казаў. Нел. прашэньнік-/ка, п р е д л.-І К у, зв а т.-ІЧ а, м. —проситель. Ар. прашэньніца-цы-ць/, ж.—просительница. Ар. прашмуляць,—см. под шмуляць. прашныхарыць,—см. п од шныхарыць. прашпарт-тд, п р ед л. и З в а т.- ц е, п р ед л. —паспорт. Ар.; Варел. Дзядзька згубіў прашпарт. Варел. Шсар за хабар выдаў яму прашпарт. Варсл.( п од хабар). прашчалыга-ыг/-ь/з£, м.—пройдоха, плут, мошенник. Аш. Досыць было яко му прашчалызе вымавіць гэтае слова("шпіён ') празь людзіну, i яго як га бязь ніякае крытыкі паўтаралі людзі часам нат разумныя Ŭ пасьцівыя. Леек. III, 338. прашчэрока, -бкі-бцы, ж.—сквозная трещина в глиняном или чугунном сосуде. Нел. 535. Гаршчок із прашчэрокаю купіў. Нел. пратока-окі-оццы, ж.—проток. Гсл. праточ-аваць-ыцъ, — см. п од тачыць I. праточ-авацца-ыцца, — см. п од тачыцца. пратаць I-аю-аеш-ае, н е с о в е р ш., п е р е х. —надевать(верхнюк) одежду, С.)- Нел. 536. Ня пратай на сябе мае сьвіткі, напрані сваю. Нел. апрануць-ну-нёш-нёць, со вер ш., п е р е х.---ОДеть(верхнюю одежду, Ар.). Шел.; Ар.;Ксл.; Дел. Апрані кажух. Раіны Аз. (Ксл.). Няма чаго на плечы апрануць. Ст. Апрані кажушок, выйдзі на вуліцу ды гукні дзеўку. Дел. П рич. апранены—одет кем-л. в верхнюю одежду. Н есоверш. апратавацьтую-туеш-туе, 1. одевать(верхнюю одежду, Ар.). Давай, баба, кажух апратаваць. Дел. Апратавай, апрані дзяцё добранька. Нел. 366. 2. есть с жадностью. Дел. Парабкі так i апратуюць кашу. Дел. 3. бить. Дел. Давай Міхась апратаваць Іванку. Дел. тіпр&нуць-ну-нёш-нёць-нём-ніцё, 1. соверш. к пратаць I, напратаваць I, перех. —надеть(верхнюю одежду, С.) Нел. 536, 315; Ар.; Растсл. Напрані сваю сьвітку. Нел. 536. П ри ч. напранены, (Ар), напрануты, (Нел.) 1.—надетый сверх нижней одежды. Нел. 315. Сьвітка не напранута добра. Нел. 2. соверш. к напратаваць 2,—накрыть. Напрані мяне кажушком, нешта імне сьцюдзена. Нел. Н есоверш. напратавацьтую-туеш-туе; п о вел.-туй-туйма, н есо верш., п ерех.—надевать(верхнюю одежду, С.), накидывать на себя что-л. Нел. 315. Не напратуй майго кажушка, напрані свой. Нел. 2. укрывать(накрывать, С.) Нел. 315. Не напратуй дзіцяці; i так пацее. Нел. распрануць-ну-нёш-нёць-нём-ніцё, с о верш.—раздеть, снять верхнюю одежду. Н есо вер ш. риспрптлълцъ-тую-туеш-туе —раздевать с него верхнюю одежду. Ар. апрануцца-нуся-нешся ў што, со вер ш., возвр.—одеться(в верхнюю одежду, Ар.) Гсл.; Шсл.; Ар.; Дел. ПашылІ кажушок — будзе ў што апрануцца. Ст. Апраніся ды вазьмі ліхтарню ды дай каню сена. Дел. П р и ч. п р о ш. вр. апрануўшыся---- одет в верхнюю одежду(когда сам оделся). Ар. Куды ты апрануўшыся йдзеш? Нел. 366. Н есоверш. апратавацца-туюся-туешся, во звр.—одеваться в верхнюю одежду. Ар.; Дел. Апратавайся, апраніся на холад добранька. Нел. 366.1 начала бабка ў новы кажушок апратавацца. Дел