Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 925
 ◀  / 1324  ▶ 
прокідзь 906 просьцень Нсл. 523. Ад проймы сядзець т ут ня мож на. Тм. Cp. цяга. прокідзь-бз/, ж.—сало, масло, сметана, яйца, если служат приправою к пище, ■заправка. Дзісна; Шаркаўшчына, Дз. См. закраса. Ср. пракідаць. прокляць-щ, ж.—проклятие. Шсл. П р о кляць нейкая гэты сабака; ж эрці жарэцъ, а брахаць дык н я хоча. Ст. Ідзі ты ў прок ляць. Нсл. 523. П рок ляць на цябе! Тм. Ц ябе й прокляць не бярэць. Нсл. прокмець—момент, миг. Тут ака бы ў i прокм ець(у прокмець? С.) прапаў. Барс. Лепел., Бегамля(Юхн.). І ў прокм ець апы нуўся ён каля яго. Тм. Я ш чэ прокм ець i ў вадзе быў бы. Тм. Ср. промець. проламка-к/, ж.—прорубь ВО льду. Каралішчавічы. пролежань-жня, п р е д л. и зв а т.-Н Ю, м. —гниль в слежавшейся одежде. С аян новы, але з пролеж нямі. Нсл. 524. пролубка, -б к і-б ц ы, ж.—прорубь(во льду). НК: Очерки, Но. 778; Ар.; Тел. П расячы пролубку коні напаіць. Нсл. 524. Я ледзь прасек пролубкух дуж а т аўсты лёд. Русінава Сян. (Ксл.). Х л а п ец у в а л іў с я ў пролубку. Лук'янова Сян. (Ксл.). промеж, предлог.,—см. под меж. промець-ц/, ж.—невидимая сила, движущая быстро, опрометью(как бы мгновенное смяжение с лица земли). П ромець яго вазьмі. Нсл. 525. П ром еці на цяб еням а. Тм. К інуўся на промець. Нсл. Пранцуз-ўзя, предл.-узу, зват. П ранцу е; мы. ч.-зы -зоў-зом-зоў-замі-зох, м.—Француз. П ры носіць ліха П ранцузоў у наш двор. Баршчэўскі. пранцускі-кяя-кяе—французский. Я к пранцуская сіла зза Д зьвіны наст упіла, нам ст ала карціць, каб парадак учы ніць. Баршчэўскі. пропадзь-бз/, ж.—погибель. П а к ін у ў т ут каня на пропадзь. Нсл. 526. П ропадзі на цябе ням а! Тм. пропасьць-ці, ж. 1. бездна. Нсл. 527. 2. гибель, смерть. П ропасьці на ц яб е няма. Нсл. 527. 3. множество(неисчерпаемость). П р о пасьць наехала гасьцей. Нсл. 527. У яго пропасьць грош ай. Тм. пропаузкам, в см. нар.—пропалзывая. Нсл. 527. П ропаўзкам уцяклі, пралезьлі. Нсл. 527. прорва-вы, дат., п р е д л.-в е, ж. 1. меСТО, прорванное водой(огнем, С.) Гсл., промоина, прорыв ПЛОТИНЫ ВОДОЮ. Нсл. 528. Во вада пераз прорву бёць. Асіпова Аз. (Ксл.). Будзе добра ласянят ам i зайцом i лісянят ам з гэт ай прорвы (месца ў лесе, абнят ага агнём) уцякаць. Грахоўскі: Лясная казка. Ц ераз прорву проезду няма. Нсл. 528. 2. бездонная пропасть, Растсл. пропасть, мгел. пропасть, вырытая сильным падением воды. К уды цябе нясець у прорву? Нсл. 528. Ц іха йдзі, б о ў прорву паляціш. Тм. П анскае горла, я к прорва: праглынець, ш т о Ў рот пападзець. П ослов. Рапан. 21. 3. Прожорливый человек, Растсл. обжора. П рорву гэт ага нічы м не накорміш. Нсл. 528. Ш то ж арэш, ЯК прорва? Асіпова Куз. (Ксл.). проса-сы, ж. 1. просо. Л яд а просаю засеяць. Нсл. 528. 2. зернята проса: пшено. просень, см. п од просьнік. проскурка-ркі-рцы, ж.— просфора. Косіч 33; Шсл. У ц а р к ве к у п іў сь вя т о ч н ую проскурку. Ст. прослых-ыху, п р е д л.-ы с е, зват.-Ы Ш О, м. —молва, наслышка. Гсл. проспа-пы-пе, ж.—пробуждение оти сна. Сьпіць б яз проспы. Нсл. 529. проста, нареч. к прост ы, 1. прямо. Шсл.; Ар.; Гсл. Ідзі прост а. Нсл. 530. П рост а йдзі гэт аю дарогаю, дык i лучыш. Ст. 2. свободно. К оні прост а ходзяць. Нсл. 530. Ср. прастаць. прасьцюсенька, увелич. к п р о с т а. І д з і п р а с ь ц ю с е н ь к а, я к р а з прыдзеш. Нсл. 530. Сядзь прасьцюсенька, будзе т абе мілюсенька. Нсл. просты-т ая-т ае, 1.—прямой. Ар. Тут п р о ст а я дарога. Нсл. 530. П рост ы, як дуга. П ослов. Нсл. 2. перен.—свободный, не спутанный, без пута. К оні прост ы л ходзяць. Нсл. 530. Я ўж о просты ад цябе, выплаціўся. Тм. К оні ходзяць прост ы я. Дсл.( п од опростаны). 3. ПрОСТОЙ. Ар.; Раст.: Северск., 137. П рост ого сукна ж упан. Нсл. 530. П рост ая работ а. Тм. простыя кралі—дешевые разноцветные бусы. НК: Очерки, 131. См. кралі( пад каралі). проетшы, ср. ст. к просты 1, 3. Гэт а проет ш ае сукно, чы мся маё купленае. Нсл. найпроетшы, прев. ст. к просты. прасьцюсенькі, увелич. к просты. Прасьцю сенькая дарога. Нсл. 530. просва-вы -ве, ж.—болт у оконницы, просовываемый чрез дыру в оконной роме. На просвы зачыні аконьніцы. Нсл. 528. просьба-бы, дат., п р е д л.-б е, ж. 1. прошение. МГсл.; Ар. 2. просьба. Ар. просьле, п р ед л о г с р о д н. пад.—вслед за кем, чем-л., после. А х, дзеці, пісаць ня мож на на сьцяне; просьле вас ізноў т рэба бялгцъ сьцены. просьнік-/кя, просень-сьня, м.—большое веретено, на которое сматывают пряжу з малых веретён. Д зесяць просьнікаў, просьняў напрала. Нсл. просьцень-сьня, предл. и зват.-СЬНЮ, мн. ч., р о д.-сь н я ў, м.—длинное веретено со смотанными на него нитями с пяти ручаек" {с пяти полных нитей обыкновенных веретен.). НК: Очерки
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

бзі, лукянова, пранцўз-^зя, предл.-узў, ранцў, ікя
5 👁
 ◀  / 1324  ▶