паляваньне 823 паліваць H. (Афанасьев, III, 1914, 106). Отгл. имя сущ. паляваньне-ня, предл.-ню; мы. ч.-ні-няў, ср. I. о коровах: случка. 2. ОХОТа. НК.: Очерки, Но. 496; Гсл.; Ар.; Шсл. Не тады сабакі карміць, як на паляваньне ехаць. Послов. Ст. Папрыяжджалі браты з паляваньня. Н.(Афанасьев, III, 105). 3. место ОХОТЫ. НК.: Очерки, Но. 496. папаляваць, соверш. 1. о рогатых животных —состояться случке. Ар. Каровы ужо папалявалі. Ар. 2. поохотиться. Ар. палявёц-яўя, предл.-ўцу, зват. палёўча; мн. ч. паляўцы-цоў-цамі-цох, м.— полевой сторож. Шсл. Палавец пазабіраў коні на канюшыне. Ст. палявік-нса, предл.-іку, зватАча; мн. Ч.-К1коў-ком-коў-камі-кох, м. 1. житель сухого края, места, Шсл. житель поля, т.е. живущий вне города, вне лесистой и болотистой местности. Сядні прыяжджалі да нас палявікі па сена. Амельна Пух. (Шсл.). Палявікі(одш Палявік)-К0у—Великолитвины(Белорусы), живущие вне Полесья. Палесьсе. Большы брат... застаўся сярод лесу. I назвалі яго й дзеці ягоныя Паляшукамі. А малодшы брат... ехаў далей i пачалі(ён i дзеці ягоныя) разрабляць поле, затымі назвалі Палявікамі. Потым размнажыліся як Паляшукі, так Палявікі, дый пачалі жыць адны КОЛЯ адных побач. Паляшукі й Палявікі (палеская лягенда). Аслабанілі Паляшукі ŭ Палявікі свой край ад тых варагоў. Тм. палявушка-шк/-ші4б7, ж.—дикая полевая яблоня ИЛИ груша, ПЛОД ее. НК.: Игры, Но. 20; НК.: Очерки, Но. 806. паляўка-к/, дат., предл. п а л я ў ц ы, ж.— ДИкая(полевая и лесная) яблоня и плод ее. НК.: Очерки, Но. 140, Но. 806. паляўнічы-чага, сущ.—охотник. Гсл.; мгсл. З а з а й ц а м і па л я ў н і ч ы я ці к у ю ц ь. я. Г.: Леман тар, 53. С я р э д н І СЫН п а л я ў н І Ч Ы М б ы ў. Р. Кут: II. С ю д ы п р ы б ы в а л і ў с ё но в ы я а д д з е л ы п а л я ў н і ч ы х. Зорка, Но. 36(554). Э х, з а п л а ч а па л я ў н і ч ы: с т р э л і ў ё н не па т э й д з і ч ы. С. Музыка, 224. Палячка-чта-чуы, ж.— полька. Шсл.; Ар. палячыць-чу-чыш-чя, несоверш., перех. — ПОЛОНИЗИрОВаТЬ. Отгл. имя сущ. паЛЯчаньне— полонизация. Соверш. апалячыць. палячыцца-чуся-чышся, несоверш.—полонизироваться. Соверш. апалячыцца. палік-/кя, предлАку, зват. паліча, м.—межевой знак(кол, столбик на меже). Шсл.; Якушы Віц. (Ксл.). Убіў на мяжы палік. Ст. Навяжы каня на палік. Ст. палнс-/ка, предлАку, зватАча; мн. ч. п а л і к і оў-ОМ, мн. ч., предл.-ОХ, м. НК.: Очерки, 186. 1. нашивка на плечах(от воротника до рукава, С.). Гсл., наплечник, Растсл.; Ксл.; Нел. 461., оплечье рубахи. Кур. (Даль), узоры, нашитые на плечах рубахи. Раст.: Смоленск. 149. Я буду ткаць палікі да сваіх сарочак. Бабінічы Віц. (Ксл.). Палікі ня роўна прышыты. Нел. См. прырамка. 2. ПОГОН. Гсл.; БНсл. 3. подмышечная нашивка(в форме ромба, Ксл.) в сорочке,(принимающая вид палицы, из числа свящ. облачений, нк.). Ксл.; НК.: Очерки, Но. 232. П а л І К вЯЛІКІ ў с т а в і л а. Гнілава Меж. (Ксл.). п а л ін а ц ь,—см. под лінаць. п а л ін ё іц ь,—см. под лінеіць. п а л іт о - т я, мн. ч. політы-таў, ср.— пальто. Прылёг на разасланое паліто. м. Вольны: Шляхі-дарогі(Б. Ускалось, Но. 9). А сама паліто ўзноў на плечы. Бацьк. Но. 16 (500). Схаваў пад палою паліта свае паперы. Кулакоўскі: Дабраселцы. палггы ка-тс/, дат., предл. палітыццы, ж. 1. п о л и ти ка. 2. вежливость(уменье обращаться с людьми), Ксл.; Нел. 461; Ар. такт, веЖЛИвость. БНБ. О, ён чалавек із палітыкаю! Стар. Лёз. (Ксл.). Палітыкі ня знаеш. Нел. Палітыку трэба мецъ перад старшымі. Нел. См. ветласьць. 3. общ.—вежливый-вая, хитрый-рая. Нел. 461. О, ён, яна палітыка, ня скажа, чаго ня трэба! Нел. паліва-?я, с р.—отопление(топливо, С.]. МГсл. Развозім паліва да цагельні. Вышынскі: Хата пад ліпою(Беларус, Но. 155). 2. горючее. палГва-#ьг, дат.. предл.-ве, ж. 1. (особый стекловидный сплав, которым покрывают керамические изделия, Ар.) глазурь (мурава) Шсл.; Гсл.; Нел. 461; БНбсл.; Ар.; НК.: Очерки, Но. 160, слой олова, покрывающий металлическое изделие, полуда. Ар. На жбанку мала палівы. Ст. Белая паліва на калях. Нел. 461. 2. в ся к ая во о б щ е м у р ав л ен н ая(п о к р ы тая гл азу ро ю, гл азу р о в ан н ая, С.) посуда. Нел. 461; Ксл.; Ар.; НК.: Очерки, Но. 160; Гарадна Стол.(Полесье 182). тпіукн-ўкі-ўцы, уменьш. к паліва 1, 2. Гарадна Стол. (Полесье 183). п ал ів ан -ян я, предл.-ану, зват.-ане, м.— чел о в ек с п о л н ы м.б о л езн ен н ы м ли ц о м. Аш. п а л ів а н ік -//ч я, предл.Аку, зват.-ІЧО, м. — м у р авл ен н ы й (гл азу р о ван н ы й, С.) го р ш о к и ли куф ш ин. Шсл. Малако стаіць у паліваніку. Ст. п а л ів а н ы, 1. муравленный(глазурованный, БН Б). Ар.; Ксл.; БНб.; Шсл.; Нел.; МГсл.; НК.: Очерки 73, Но. 160; Нел. 461, луженный. Паліваная міска. Нел. Паліваныя гаршкі вунацькі. Бешанковічы (Ксл.). Паліваны жбаночак купіла. Ст. l. —cM. под ліць, паліваць. п&п\ъ&цъ-аю-аеш-ае, каго-што, несоверш. 1. муравить, глазуровать, Ар.; Ксл.; Гарадна Стол. Полесье 182. луДИТЬ. 2. — см. под ЛІЦЬ
Дадатковыя словы
палявёц-я>^я, палявўшка-шк/-ші4б, палячка-чта-ч^ы, палячыць-ч^-чыш-чя, паліва-<?я, предл.-ікў, предл.-ўцў, тсі, ікя, ііч
1 👁