Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

апаланка 55 аплявуха Отгл. имя сущ. апаланеНЬНе, предл.-НЮ, a)—пленение, б)—нападение во множестве, размножение, особенно насекомых. Дел.; Нел. 365. Апаланеньне ад чарцей, мураш ак. Нел. Апаланеньне чыетае ад блашчыцаў. Дел. Апаланеньне ад чарвей. Тм. Ад Жыдоў на кірмашу — апаланеньне: нічогенька за імі ня купіш. Дел. апаланка-нк/, дат., предл.-нцы, ж.—маленькая,'начовачка, для очистки зерна или крупы от пыли. Ар. См. палайкі, палаша, паланкі. апаласкаць,—см. под паласкаць. апалаць-аю-аеш-ае, каго-што, несоверш. — палаць II. Апалала крупы. Ян к. I. апал-яць-гць,—см. под палщъ. апамятавацца, см. под памятаваць. япяняъ-яцъ-аны-аньне,—см. под панаваць. апанча-чы-чы, ж. 1.—покров. Гсл. Ср. асянча, семянча, запінаха, апона и под. 2. накидка(верхняя одежда без рукавов, С.)- Гсл. 3. полость(покрывало для ног под седока в экипаже, С.), Гсл. См. гунька. апарасГцца,—см. под парасщца. апарашэньне-ня, предл.-ню, ср.—спорое. Ар. Сьвіньня па апарашэньню. Ар. апараваць-рб/ць,—см. под парыць. апар-авацца-ьодя,—см. под парыцца. апараца-цы-цы, ж.—операция. Шел.; Троська (Конфэрэнца). Будуцъ рабіць апарацу, дык адрэжуцъ нагу. Ст. апасьці,—см. под падаць. апата-шы, ж.—апатия, мгел. апаўдні,—см. под апоўдні. апэт-ту, м., облает. — ахвота да яды. Ар. апёкя-екі-еццы, ж. 1.—опека(надзор за недееспособными, С.) Ар.; Шел. Няма над малымi апекі. Ст. 2. забота(попечение, опека, С.) Шел.; мгел. 3. попечительство, мгел. 4. призрение, мгел. апёкан-«я, предл.-ну, зват.-Не, м.—черт, дьявол, житель ада. Дел. Як паелаў жа Спадар Бог двух апеканаў:— "Ляціце вы, апеканы, па тую душу, еіляйце ж вы яе пад скабы круччам. Дел. апекавацца(апёкавацца, &сп.)-куюсякуешся, кім—иметь о ком попечение, Ар.; Нел. 364. опекать. Дзядок ім апекаваўся. н.(Афанасьев, I, 1913, 212). Не апякуйся намі. Нел. Бог адзін апякуецца беднымі cipoтамі. Нел. (перен.)—заботиться(о ком, о чем-либо), помогая, направляя его действия, охраняя его интересы. Дел. Матка ўсімі апякуецца. Дел. Отгл. имя сущ. апекаваньне-ня, предл.-ню, ср.—попечение. МГсл. апёкуш-шд, предл. и зват.-шу, м.— ЖИрНЫЙ, толстый. Дел. Дзяцё, як апекуш; як ізь цеста зьлеплены. Дел. апёнка(апёнька, Шсл.)-к7, ж.— опёнок. Ар.; Гсл.; С к. Пойдзем У лес У вапенкі. Пустынкі Сян. (Ксл.). Бабы пашлі ў вапенькі. Ст. апераз-аць-йны,— см. под перазаць. апёрціся,—см. под пёрціся. апётаваць-ую-уеш-уе, несоверш., перех. —есть с аппетитом, жрать, м іх. Забілі парсюка й апётуюць сала. апёчак-чку, м.—фундамент печи. Даўгое Беш. (Ксл.). Муляры зрабілі камённы апечак. Дукорка Сьміл. (Шсл.). Апечкі надабе НОвЫЯ. Даўгое Беш. (Ксл.). апякальнік-//а7, предл.-іку, зват.-іча, м. — покровитель, протектор. Валадзіслаў... кароль... паставіў нас апякальнікам мужом i людзём Вялікага Ноўгараду. Акты Зап. Рос.1, Но. 10, 25/1У, 1389 г. апякун-уж), предл.-уну, зват.-уне; мн.ч., дат.-НОМ, мн. ч., предл.-НОХ, м. 1.— Опекун. Ар.; Ксл.; Шсл. Мой бацька апякун Грышкавых дзяцей. Кузьміно Сян. (Ксл.). 2. заботящийся, проявляющий заботу о ком, чем-либо. Няма чаго i мне паказаваць, знашоуся апякун такі! Ст. апякункь-нкі-нцы, ж.—опекунша. Ар. апяшэлы-лая-лае—сконфуженный, озадаченный. Дел. 533. Ідзець ад пана апяшэлы. Дел. апячы,—см. под пячы. апячыся,—см. под пячыся. апінянка-нк7-ні4ы, ж.—большой платок, которым в холодную или мокрую погоду накрывают голову и(более) плеча. Янк. I. Апінянку забралі. Янк. I. См. вялікая хуста, хустка под хуста 2. апінаць,—см. под пяць I. апіраць,—см. под праць. апірацца,—см. под пёрціся. аінрышча-чя, предл.-чу; мн. ч.-чы-чаў, ср.—опора. Ар. апГс-аваць-аць,—см. под пісаць. апівака-дк/, м.—любящий апіваць". Янк. I. Я з хаты таг о апіваку прагнала. Янк. I. Апівака той швэндаўся. Тм. апіваць-аю-аеш-ае—часто и много пить чужое, гостить. Янк. I. Апіваў ды маніў, паку ль прагналі. Янк. I. ашукі-tftf/c, единств, ч. нет.— ОСТаТОК ОТ питья. Дел. А гэта, дзяцятка, што: ня годзіцца апіўкі ўліваць у в ядро, з каторага п ём. Смл. (Дел.). ъппълъ-аты-аце, ж.—оплата, платёж. Прыняў тавар без оплаты. Дел. аплавы-вяг, единств, ч. нет. — болезнь женская, состоящая в сильном и продолжительном кровотечении. Нел. 364. Д ругі месяц, як аплавамі мучыцца жонка. Нел. аплёсьці,—см. под плёсьці. аплятанік-/л*а, предл.-іку, м.—глиняный горшок, оплетенный проволокою. Куцьця варыцца ў ваплятаніку. Ст. аплятаць,—см. под плёсьці. аплявуха-ух/-7сс, ж.—затрещина(пощечина, С.) Ар.; Шсл. Пачаставау яго аплявухаю добра. Ст. Дам аплявухі. Ст