Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 599
 ◀  / 1324  ▶ 
крэпці 581 кружыняць зарезать небрежно режа. Закрэмсалі пеўня к дасеўкам. Ст. пакрэмсаць, соверш., т рех.—(небрежно) изрезать, порезать полосками, Шсл. покромсать. Пакрэмсаў палцы нажом. Ст. крэпці, крэпну-неш-не, несоверш.—промерзать, леденеть(о руках), Шсл. становиться твердым, с трудом сгибаемым от холода (о руках). Ар. Пачалі рукі крэпці. Барс. (Юхн.). Рукі крэпнуцъ ад холаду. Ст. Ср. калянецъ, калавацёць. Соверш. скрэпці —стать с трудом сгибаемым от холода(о руках). Рукі скрэплі. Бацьк., Но. 16 (500). КрЭС-ГУ, предл. и зват.—се, м. 1. ОГНИВО у ружья. Стрэльба бяз крэсу. Нел. 252. 2. самый удар кремня об огниво. Крэс агню ня даў. Нел. 252. крэсіва-tftf, мн. ц.-вы-ваў, ср.— ОГНИВО. Даль. Якое ж гэта крэсіва, што агню не даець? Нел. 252. См. красала, красіво. крэс Л а-ла, мн. ч.-ЛЫ-лаў, Ср. 1. стул. Шел.; Сьвіідна Беш. (Ксл.); Ар. Сеў сабе на МЯККІМ крэсьле. 2. кресло. Ар. 3. клин, вставленный между двух рукавов штанов, сверху, для более свободного движения НОГ. Шел.; Ар.; Полесье 113. У Базыля парвалася крэсла ў нагавіцах. Ст. Ср. гузенъне. крэўе, крэўя, п р ед л.-ўю, собир.—луг С кустами. Бягомля (Юхн.). Пойдзем касіць на крэўе. Халоп. (Юхн.). круг-гя, у крузе, зват. кружа, мн. ч.-гі-гоўгом, мн. ч., предл.-гох, м. 1. кувшин. Вазьмі круг малака. Бешанковічы (Ксл.). 2. окружность; круг. круга, нареч. совершать что-л., делая круг. Ар. Адкроіў лусту хлеба пераз у сю б у кату круга. Ар. даваць, даць круга кружить в пути, вместо того, чтобы двигаться напрямик. Ар. кругабёг-ггу, предл.-егу, зват.-ёжа, м. —период. БНсл. Ст арыя лісты а акты гаспадарства ў кругабегі вялікіх разбурэньняў пазаглабаны я ў бібліёт экі чуж ых краёў. Гарэцкі: Песьні, 5. кругавёрць-ф, ж.—метель. Трымцела, скакала малочная кругаверць, у якой варушыліся, як лапці, сьняжынкі. Капыловіч: Хлеб. См. МЯЦелІца. КруГГ-гоў-гом, мн. ч., предл.-гох, м. единств. 4. нет. 1. экзема, особый вид— кружками на теле. Карачэўскі(Будде: Тула-Орел, 124). Як казаў земскі лекар, у Карачэўскім пав. гэта слова (кругі) звычайны назоў у народу Хваробы экзэма. Будде: Тула: Арл., 125. 2. лишай, Войш.; м гел. лишай. Растсл. Кругі рассыпаліся па відзе. Нел. 254.(под круг). кругловіна-«б/-не, ж.—участок поверхности, имеющий более-менее округлую форму. Ар. круглавГды-дая-дае—круглолицый. Ар., Шсл.; Гсл. У піўні круглавідая мяшчанка частуе гасьцей. Дзьве Душы, 102. Круглавіды дзяцюк. Ст. Круглавідая дзяўчына. Ст. кругляк-кя, предл.-ку, зват. кругляча; мн. ч.-кі-коў-ком-кі-камі-кох, м. 1. отрезок бревна, Ар.; Шсл. круглый отрубок дерева. Гэты кругляк будзе добра ськяпаць на лучыну. Ст. Дровы не съкяпаныя, ўсё круглякі. Нел. 254. Адны за адным пачалі мы адпіловаваць вялізныя круглякі. Гамолка. 2. женская кофта из сукна (не обязательно из сукна, С.) без рукавов. Добра грэе MOŬ кругляк. Крамяні Пух. (Шсл.). 3. болотная трава, иначе называемая КруГЛеЦ. Рудня Вял. 4. рыба судак. Круглякоў з тры купіў. Нел. 254. круглёц-л/іІУ, предл.-ЛІЦу, зват.-лёча, мн. ч.ліцы-цоў-цом-цы-цамі-цох, м.— болотная трава — ситник. Нарвіў балоце кругліцу. Бікложа Беш. (Ксл.). к р у х м а л - л ў, предл. и зват.-ле, м.— КраХм ал. Шсл. 3 бульбы сама нарабіла крахмалу. Ст. крухмальня-ш-ш, ж.— крахмальный завод. Шсл. Сьцяпан пайшоў у крахмальню. Ст. кружала-ла, мн. ч.-лы, 1. диск. Гсл. 2. круг. Гсл. 3. круглая крышка. Гсл. кружаваць-жую-жуеш-жуе, несоверш. —кружиться(постоянно находиться гдел., около кого-л.). Даволі вам кружаваць каля нас. Крамяні Пух. (Шсл.). См. круціцца ў.. кружаць-аю-аеш-ае, повел.-ай-айма, несоверш. 1. делать что-л. круглым, округлять. Кружаць ужо копку. Унава Лёз. (Ксл.). Кружаць качулку. Нел. 254. 2. резать что-л. кружками, круглими ломтиками. Кружай бураки, моркаву. Нел. 254. кружэлка-лкі-лцы, ж. 1. круглый отрезок, округленная дошечка. Нел. 254. 2. грамофонная пластинка. кружка, -КІ, дат., предл. КруЖ ЦЫ, ж. —вьюшка. Зачыні комін круж кай. Пушкары Сян. (Ксл.). кружня-ш-н/, мн. ч.-няў, ж.— езда или ходьба окольным путем. Ат, кружня! Выдумаў заяжджаць ліха ведае куды. На цэлую ноч будзе гэтае кружні. Нел. 254. кружыняць-яю-яеш-яе, повел.-яй -яй м а, несоверш.—ехать окольною дорогою, кружить. Гэты аўтабус кружыняе. Дз. На што мы будзе м кружыняць, валей паедзем прост. Нел. 254. Там i сям кружыняюць спрэжаныя ў скароды коні. Машара: Хлеб(Калосьсе, 2, 1935 г., стр. 77). Соверш. скружыняць—сделать круг, объезд. Скружынялі мы за гэтым заездам вёрстаўпяць. Нсл
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

кружаваць-жўю-жўеш-жўе, ліііу
2 👁
 ◀  / 1324  ▶