Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

кава 553 каўбаса кава-вы-ве, ж.—кофе. Гсл.; Ap.; Шсл. Кавы напіўся з цукрам. Ст. кавалак-лкя, п р е д л.-л к у, м. 1. (кус, C.), кусок преимущественно съедобного, нк.: Пособ, Но. 31; Гарадна Стол.(Полесье 178) KyCOK. Ар.; Шсл.; Смл.; Гсл.; Раст.: Смоленск 150,—кусок чего-л. ПНЗ; Воет., Кур. (Даль). Кавалак хлеба, палатна, зялеза. Нел. 226. Ізьеў вялікі кавалак хлеба. Ст. 2. часть чего-л. НК.: Пособ, Но. 31; Шсл. Адкрышыла кавалак зуба. Дел.(под "открошить'). Кавалак зямлі адрэзалі. Нел. 226. Вялікі кавалак шнюра ўзараў сядні. Тм. Кавалак здароўя ўнялі мне. Нел. У м ен ы и. кавалачак-чка, п р ед л. и з в а т.чку— кусочек. Ар. Кавалачак хлеба, палатна. Нел. 226. кавалда-ды, общ.—неуклюжий. Растсл. кавалёк-лькя, предл-льку, зват. кавальку, мн. ч.-лькі-оў-ом-оў-амі-ох, м.—подмастерье, ученик кузнеца. Нел. 240. кавалёнак-бтжд, предл. и зват.-ёнку, м. —СЫН кузнеца. Нел. 240; Ар. кавалёу-£йя-ёвя—принадлежащий кузнецу, кузнецов. Ар. Ковалёва хата. Нел. 239. кавалёўскі-кяя-кяс—свойственный кузнецу. Кавалёўскае ўменьне. Нел. 239. кавалянка-нкі-нцы, ж.—дочь кузнеца. Ар. кавалГха-іхі-ісе, ж.—жена кузнеца. Ар. Ад каваліхі ўсё ліха. Нел. 240. Быў бы каваль ды а каваліха, будзе гэтага ліха. П ослов. Нел. 240. кавалішка-шкі-шцы, ж.—дочь кузнеца. Аркава ль-ля, п р е д л.-л ю, зват. к авалю, мн. ч. кавалі-лёў-лём, мн. ч.. п р е д л -лёх, м.—кузнец. Ар.; МГсл.; ПНЗ.; Шсл.;Гсл.; Нел. 240; Вят. (Даль). Каваль куець зялеза. Дражна Куз. (Ксл.),—какое-то насекомое. Войш. кавальскі-кая-кае—кузнечный. Ар. Сапе, як кавальскія мяхі. Ст. Кавальскае вугальле. Нел. 240. кавальства-?а, ер.—кузнечное ремесло, кавальчук-укл, п р е д л.-у к ў, зв а т.-у ч а, мн. ч., дат.-К О М, мн. ч., предл.-К О Х, м.—СЫН Кузнеца. Ар. каваць, кую, куёш, куець, куём, куіцё, несоверш., перех. 1. ковать. Ар. Каваль куець у кузьні. Ар. 2. подковывать, ковать. Прывялі коні каваць. Ар. О т гл. и м я сущ. каваньне-ня, п р ед л.-ню—ковка. Ар. Ня борздае каваньне. Нел. 240. Соверш. акаваць, 1. оковать. 2. заковать. Ланцугамі акаваны рукі іх. Кіт. 129а7. каведны-чяя-няў—каверзный, Зямцы Бел. склонный к каверзам. Панасік гаварыў аб тых каведных варагох мірнага будаўніцтва. Юст. каведзь-дз/, мн. ч.-дзі-дзяў, ж.—каверза. Зямцы Бел. Гэткая каведзъ! Зямцы Бел. кавэнчыць(кавенчыць, Нел.), н есоверш., п е р е х.—мучить; мучениями заставлять, стонать. Павук кавенчыць муху. Нел. 226. За што ты яго кавенчыш? Нел. Соверш. закавенчыць, п ерех. Сусім закавенчыў хлапца. Нел. 226. кавэнчыцца, (Гсл), кавенчыцца, (Нсл.)чуся-чышся, н есо в ер ш. 1. МуЧИТЬСЯ СО станом, метаться от боли. Кавенчырся бедненькі доўга із сваёю рукою. Нел. 226. С оверш. скавенчыцца. Ад тваіх рук ён скавенчыўся. Нел. 226. 2. возиться с кем, терпя постоянно неудовольствие. Цэлы век кавенчуся 3 табою. Нел. 226. О т гл. им я сущ. кавенчаньненя, п р е д л.-н ю, 1. мучение. Кавенчаньне мухі пятухом. Нел. 226. 2. страдание предсмертной корчью. Барані, Божа, кажнага ад такого кавенчанъня. Нел. 226. пакавенчыцца, с о в е р ш.—пострадать. Адмаразіў сабе палцы: пакавенчышея зь імі дорга. Нел. 456. перакавенчыцца, соверш.—перемучиться, долго страдая; перенести мучение от болезни. Перакавенчыўся, ледзъ троху паправіўся. Нел. 403. кавяла-ль), мн. ч. кавёлы, ж.—костыль, нк.: Очерки, Но. 658. Бязногі прасіў падаць яму кавялу. Гарывецк Сян. (Ксл.). Прыкульгакаў неяк на кавёлах да таго спадара прасІЦЦа нанач. Зьніч, 1952, Но. 21, стр. 7. 3 кавёламі будзе цягацца ваенны калека. Акула, 472. Ходы на кавялах(хадулях). НК.: Игры, 29. А ты б яго кавялой! Машкі Сян. (Ксл.). кавярайка-к/, д а т., п р ед л. кавярайцы, ж.—крючок для подплетания лаптей. Лапці падплятаюць, а кавярайкі няма. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). кавярзьні-чет ( один кавярзень)—лапти, Сіраціна (Ксл.). босовики; летние лапти на босую ногу. Пск., Твер.* (Даль). У м еньш. кавярзёнчык-ка, п р е д л.-к у, м.—лапоток. МГсл. кавуліць-лю-л/ш-ле, н есо вер ш.—резать большой кусок хлеба(и проч. съестного, С.). Шсл. Узяў ды кавуле сабе з паўбукаткі хлеба. Ст. С оверш. адкавуліць—отрезать большой кусок хлеба. Шсл. Пастух адкавуліў сабе ў варэньку з паў букаткі хлеба. Ст. кавун-«я, зват. кавуне, мн. ч. кавуны-оўОМ-НЫ-амІ-ОХ, м.—арбуз. ПНЗ; МГсл.; Смл. (Даль). каўбаса-гь/, мн. ч. каўбасы-саў, ж.—колбаса. Шсл.; Гсл. На каляды нарабілі каўбас. Ст. Дайце карбасу, я двору панясу. Нел. 240. мясавыя каўбасы—колбасы, приготовляемые из обыкновенного мяса в отличие от печанёвых"и крываўнікаў". НК.: Очерки, 23. печанёвыя каўбасы—колбасы, приготовляемые ИЗ печанёў". НК.: Очерки