Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

карэлка 544 кархаць скарэліць, т р е х. Не расьцягнуўшы, карэліш, скарэліў аўчыну. Нсл. 248. П рич. скарэлены—скоробленный, из мягкого замоченного доведенный до скоролости, жесткости. Скарэлены кажу шок паломіцца борзда. Нсл. 585. карэлка-лкі-лцы, ж.—грязнуха. / карэлка Ж Прузына! Сялец Чаш.(Ксл.). карэлы-лая-лае—покрытый слоем грязи, Шсл. загрязненный, покрытый грязью. Гсл. Карэлая хусьцінка. Нсл. Карэлы скарач. Ар. Парасё ты карэлае, куды ты прэшся! Ст. 2. покорбившийся от высыхания. Гсл. 3. очень зачерствевший. Гсл. 4. с черствым сердцем, Гсл. жестокий. У гэтага карэлага Бога няма ў сэрцу. Нсл. 248. 5. слово б ран. Ідзі ад сю ль вон, карэлая! Нсл. 248. карэністы-тая-тае—коренастый. Дубы карэністыя сьсек. Крушына: Лебедзь, 10. карэнь-раня, предл.-раНЮ, зват.-рэню, мн. ч.-рані-ранёў-ранём, мн. ч., предл.-ранёх, м.—корень. Ар.; мгсл. Да эрму (араб, насад Божы) таг о дзерава карані. Кіт. 124аЗ. Собир. карэньне-нл, предл.-НЮ, ср.—корни. Гсл. Адпосьнікаліся траўным карэнъням. Кіт. 94а2. Па карэньне траўное пашоў. Тм. 94а4. Ласкат. карэньнейка-ка. Я й марозу не баюся, зараз раськінуся: карэньнейка ў сыру зямлю, лісьцейка да дому. Кажамякі Імгл.(Косіч 43). Ласкат. КарЭНЬНІКа-К*а. Табачнае карэньніка. Нсл. 246. Уменыи. карэнчы к-ы ка, предл. и зват.-ЫКу, 1. корешок. Ар. Карэнчык грыба. Ар. 2. пробка. Шсл. Няма карэнчыка, чым замкнуць пляшку. Ст. карэц-рца, предл.-рцу', м н. ч.-рцы-рцоў рцом-рцы-рцамі-рцох, м. 1. железная кружка, ковш, пнз. ковш, из дерева выдололенный, С рукояткой, Нсл. 246. КОВШ. Пск.(Иеропольский); Тмб. (Даль). ЗасІЛІ карцом вады. Нсл. Падалі ў карцу ваду. Капыловіч: Хлеб(Беларус, Но. 157). 2. литовская(великолитовская, белорусская, С.) мера, содержащая в себе 20 гарнцев. Нсл. 246. Ср. ст болг. кор. 3. деревянная подставка внизу сохи, на которую одеются лемехи. У маей сасе карэц зламіўся. Мар'янава Куз. (Ксл.). 4. деревянная палочка с дыркой, прикрепляемая к верхнему жернову для вращения. 5. большая медведица. Рэч.(Пет. н, 8). См. воз. карЭЦЬ-Э/О-ЭўШ-ЭС, повел.-эй-эйма, н есоверш.—покрываться слоем нечистоты, Ар. загрязняться, будто корой покрываться. Гсл. М ІС К І нямытыя карэюць. Нсл. 248. Соверш. абкарэць—засохнуть, покрыться коркой. Абкарэе міска, а тады дзяры, баба, кінцю рам і. Красьніца Чаш. (Ксл.). Соверш. закарэць, 1. покрыться грязью, Ар. покрыться слоем грязи, Шсл. покрыться (как бы, С.) корой. Закарэла мая кашу ля. Пятніцкая Беш. (Ксл.). НочвЫ закарэлі. Ст. Закарэла дзяцё. Ст. Закарэе сарочка. Дел. 2. закоснеть, мгсл. накарэць, соверш., чьш—засохнуть(на чем-л. С.), превратиться (как бы, С.) в кору. Балота накарэла на каткох. Нсл. П рич. накарэлы—засохший (на чем-л.) до степени коры. Абскрабаць накарэлае балота. Нсл. прыкарэць, с о в ер ш.—присохнуть, прилипнуть и засохнуть, Гсл.; Ар. присохнуть в виде коры. Цеста прыкарэла да рукава. Нсл. Завязка прыкарэла к больцы. Ст. Ануча аж прыкарэла к лаўцы. Санкі прымерзьлі, прыкарэлі палазамі да СЬНегу. Капыловіч. кярэчыцъ-чу-чыш-ча, н есоверш., т р е х. 1. корчить, сгибать(о ногах): Нашто ты карэчыш, скарэчыў ногі. Нсл. 246. С р. кірэчыць. С оверш. СКарЭЧЫЦЬ. Нсл. 246. 2. скоронуть(становиться заскорузлым, С.)- Кажу шок на печы карэе, скарэў. Нсл. 248. С оверш. скарэць—стать скоролым, заскорузлым. Ануча скарэла, лежачы на печы. Ст. П рич. скарэлы—высохший после мокроты, скоролый. Нсл. 585. карэчыцца- чуся-чышся, несоверш.—корчиться, сгибаться, особенно в предсмертных корчах. Карэчыцца сусед, не падыхае. Нсл. 246. С о в ер ш. скарэчыцца. Уборзьдзе скарэчыцца. Нсл. 246. карболь-лі, ж.—карболовая кислота. МГсл. карбаты,—см. п од карабаты. карбаваць-бую-буеш-буе, несоверш., т р е х. —делать пометки на лесном материале, Шсл. помечать нарезкою, зарубать, делать зарубку, затесь. Вят., Вост.(Даль). Сягодня карбуюць бярвеньне, а заутра будзем вазіць. Ст. карбачаньне,—см. п од карабаціць. карбаціць,—см. п од карабаціць. кархавіньне-ня, предл.-Н Ю, мн. ч.-ні-няў, 1. мокрота, (Гсл.) при кашле. Затры свае харкавіньне. Нсл. 230. Накархаў кархавіньня ўсюдых. Стралкі Беш. (Ксл.). 2. лягушечья икра. Ж абы напуш чалі харкавІНЬНЯ. Быкоўшчына Беш. (Ксл.). кархаць, кархаць-аю-аеш -ае, п о в е л.-а й айма, несоверш. 1. харкать(отхаркиваться, выплевывать мокроту, Гсл.). Ш т о ты нешта харкаеш так дужа. Нсл. 230. Кархаць крывёй будзеш, паку ль возьмеш. О т гл. и м я сущ. КархаНЬНе-НЯ, п р ед л.-НЮ —харкание, кашляние. К ар ханьне з крывёй. Нсл. 230. Дадзеў сваім карханьням. Тм. С оверш. абкархаць—обхаркать. Нсл.347. П ри ч. абкарханы—охарканный. Нсл. 347. О днкр. кархануць, кырхнуць-ну-нёш-нёцьнём-ніцё—харкнуть. Што кархну, кархну — то кроў. Нсл. 230. С оверш. абкархацца—обхаркать собственную одежду. Нсл