казаць 520 даказаць стрэла. Я ёй нічога не казах. Дзяніскавічы нз.(Ш эйн, и, 163). Щ яму, ці сьцяне кажы, дык у сё роўна. Ст. Ня ўзяў за руку, не кажы: 3Лодзей. Послов. Нел. 227. Адзін кажа адно, другі — другое. Н ел. К азаць ё ш то, ды слухаць няма чаго. Ст. Госьці адны казалі, каб сына павесіць, другія казалі, каб утапіць, а адзін із гасьцей кажа, каб пашыць яму сьвіны кажух i пусьціць у съвет. H. (Афанасьев: Сказки, 1, 1913, 209). АдзІН кажа, што аддайце мне гэты пярсьцёнак. Добра," казалі ўсе. н. (Т м. і у, 1914, 286). Калі ня брэша, дык праўдх кажа. Послов. Рапан 146. Ен ЯМУ кажа\ не найду! Арл.; Кур. (Даль). Кажу табе, ідзі. Кал. (Даль). Кажуць людзі: настала ужо лета. Салавей: Сіла, 76. Спачатку я табе аб гэтым не казах. Кліш эвіч(П ры йсьце, Н о. 1). казаў той(ты й)— т а к с к а з а т ь. Вял.; 1г. Наша бава надаець сораму i нясець скананьне мовы бацькаўскае або, казах той, дуты беларускае. м г е л., перадм ова ш. На ачох усяго сьвету, казах той, ходаецца зь ім i ўсё яшчэ баіцеся, бо супакою не даець. Бацьк. Но. 45(580). Жывое, Богам створанае хараство, казах той ...што? Д зьве Д уш ы, 170. Хто ведае, можа гэта хжо хсё — казах той, бодка. Цялеш: Дзесяць, 68. казаць у вадно— о д и н а к о в о го в о р и т ь, о д и н а к о в о на к а з ы в а т ь на су д е. Шел. Колькі яго ня выпытавалі, хсё ў вадно кажа. С т. Соверш. н аказац ь, накажукажаш-кажа, а) н а г о в о р и т ь. Наказаць казак. Н ел. 308. Ён наказах i мне пра маладых свайго еяла толькі чаго, што іх усіх проста засіліць надабе. Д зьве Д уш ы, 157. б) на каго,—н а к л е в е т а т ь. У сё благое Наказах на МЯНе пану. Нел. 308. Соверш. сказаць,а) с к а з а т ь. Ар.; Шел. Плакала яна, а потым прыпамінае, што каля яе песьціўся сын i пэхне ён адкрах ключы; яна гэта сказала мужу i ўсім госьцям. н. (Афанасьев, I, 1913 г., стр. 209). сказаў, як зьвязаў— м е т к о с к а з а н о. Ар. сказаў, як уцяў— т о ж е. Д оры, б) с инфинитивом— п р и к а з а т ь, в е л е т ь. Табе сказана махчаць! Н ел. 580. 2. на каго, — в ы р а ж а т ь с я, в ы с к а з ы в а т ь с я о к о м -л. о п у щ е т е л ь н о; г о в о р я, у п р е к а ть и л и по р и ц а ть к о г о -л. з а шт о -л. Як учуў тое, што на яго казалі, вельмі перад Панам Богам заўстыдаўся. Кіт. 7964. 3. произносить речь, (ІІІсл.) в особенности проповедь. Вышах да народу ды як стах казаць - усе аж слххаю ць! С т. Ангелы Казань казалі. К іт. 13613. Наўчоны яму Казань казах з прыказанъня Божага. Тм. 4. с инфинитивом— в е л е т ь. Варота... зачыніць кажу. К іт. За8. Да хеджджх йдзіце.... Пан Бог кажа так чыніць. Кіт. 7а l. Устыдаюся іх казаць мучыць. Кіт. 1 За 12. Я Бог гетаму ўстыдаюся мукі казаць чыніць. Кіт. 2612. Як кажа Пан Бог суседах шанавацъ. Кіт. 12а 14. Кароль узяў птхшкх, заплаціў за яе муж ыку i казах замкнуЦЬ да склепу. Н. (Афанасьев: С казки, 1, 1913, 209). Каралевіч казах прасіць да сябе кара ля. Н. (А ф анасьев, 1, 1913, 211). Караліца казала лякаю весьці пасербіцх на праходак. н.(А ф ан асьев, III, 1914, 104). Усе на гэта згадзіліся. М ат ка вельмі плакала, а потым, бачачы, што плач не паможа, казала прынесьці той сьвіны каж ушок. Н. (Афанасьев: К азки, 1, 1913, 210). АкалІЧНас'ЬЦЬ каж а імне прасіць у пана грошы. Нел. 362. 5. прибив, предложен.—велеть. Табе казалі, каб паждах, а ты не паслухах. Н ел. 227. Прич. казаны, а) говоренный. Гэта хжо казка казаная. Н ел. б) приказанный, повеленный. Казаная работа. Нел. 227. Нареч. казана, 1. говорено. Казана, што некрутах будуць браць. Нел. 227. 2. велено. Табе казана йці. Нел. 227. Як казана, так i зрабіў. Тм. адкаіаваць-зхю -зуеш -зуе; повел.-зуйзуйма, несоверш. 1. отвечать. Нел. 373; Ар.; М Гсл.; Вят.; Воет. (Даль); Ксл. Гнеўна ІМ не адказуй. К іт. На8. Добра наўчыўся адказаваць. Д ел. Каб не ягоная ветласьць адказаваць на ейныя пытаньні, дык ішлі б мохчыкам. Шакун: С ьлед, 14. 2. давать отчет, Н ел. 373. отвечать, быть ответственным. Ар. См. адказаць. 3. несоверш. к адказаць 3,—передавать в наследство по завещанию, завещать. Ксл. Соверш. адказаць-жх-жаш-жа, 1. ответить. Ар.; Н ел. 373; Тел.; К арачэўскі п.(Буддэ: ТулаО рел, слов.); Ксл.; Д ел. Хто б пытаўI "Пан Бог ці можа такую моц-вялікасьць учыніць, як Сам ест?" Адказаць на то трэба зь вялікім страхам, можаш так адказаці. Кіт. I3 6 a l5, 17. Я ўнучка а тых драніцах апытаваў. I ўнучка адказаў тым абычаям: Г ор дз. Ак. х у і і, 2. "Пастой, пастой, Марёчка: a ўжо ж ты мая!" Яшчэ Я не твая. Сур. С евер.(Ш эйн, 1-2, 495). Каралехна начала прасіць, каб ён прадах яблычак. Ён адказах, што жаднае платы НЯ хоча. Н. (А ф анасьев, 1, 1913, 211). Жджы, пажджы, Варачка, ужо ж ты мая! Яна яму адказала няпрахда твая. Тараны Ім гл.(К осіч 235). 2. понести наказание, поплатиться за чтол., ответить. Ар.; Тел. Адкажаш перад Богам за маю крыхду. Н ел. 373. 3. завещать, Б аўдзін а(Ч. 326) завещать что на словах пред смертью. Шсл. Бацька адказах ІМНе надзел ЗЯМЛІ. П усты нкі Сян. (К сл.). Бацька адказаў сыну ўсе грошы. Ст. Дзед за тры дні да сьмерці адказах мне боты. Тел. Прыехах г ботах, што дзед перад сьмерцю адказах. Д зьве Д уш ы, 63. Адказала А ленцы маці. Б оўдзін а(Ч. 326). даказаць, Соверш. М Г сл. 1. докончить казаць", договорить до конца
Дадатковыя словы
акалічнасьць, той...што
4 👁