абходзіць 507 заходзіць абходзе, абыходзе, абыходзіла, безлт., ynomp. тоже с предметом в 3-ем лице:—трогает, обидно. А р. М яне дуж а абходзіць, абыйшло, што ты ўцекам ад нас адышоу. Нел. 354. Мова твая мяне абходзіць, абыйшла. Тм. Так гэта мяне абходзе, як леташні сьнег—мне это совершенно безразлично. вк.(ЛБ. Ю). Старому абходзіла, што ў яго рады ня пытаюцъ. Варел. Прынёсшы з надворку сырых дроў, начала жаліцца, што няма чым цепліць, што муж — ці яму абыходзе, каб дзе прыкуніў. Адамчы к: А рж. колас. Соверш. абышло. Старому абышло, што яго не паклікалі. Варел. абхОДЗІЦЬ, несоверш., nepex. 1. ПРОХОДИТЬ вокруг чего-л., обходить. Ксл.; Ар. Кот, нюхаючы, абходзіў навокал капы., ваен. —заходить в тыл противнику с фланга, с флангов. Нашы абходзілі непрыяцельскі аддзел, каб абступіць яго. 2. обходить по всему пространству чегол.; побывать всюду, переходя от одного к другому; подходить поочередно к каждому. Лясьнікі абходзілі ўвесь лес. Ар. абысыді, абыйду, абыйдзеш, абыйдзе, абыйдзем, абыйдзеце, абыйдуцъ, соверш. (к абходзіць, в 1-ом зн. к ісьці) 1. пройти вокруг чего-л. Гаспадар абышоў навокал свае сялібы. Ар. Абыйшлі навокал еяла i не знайшлі сьлядоў. К а р м а К уз. (К сл.), воен. —зайти в тыл противнику с фланга, с флангов. 2. соверш. к абходзіць. Ар. Абыйшлі ўвесь лес, а кароў няма. Д абрам ы сьль Л ёз. (К сл.). Соверш. абхадзіць-джі\ абходзіш, абходзе—исходить всё, побывать всюду. Абхадзіў усю зямлю. абыходзіць, несоверш. — показываться на поверхности почвы, всходить(о посевах). Жыта ўжо абыходзе. А р. Соверш. абыйсьці —показаться над поверхностью почвы, взойти. Варел. Ён жа, дзівіся: апратка ў дзірках, у гнідзе, сьцьвіла, ў хаце трава абыйшла. Гарун(ст. 'Тванку"). аДХОДЗІЦЬ, несоверш. 1. СКУЛЬ,— уХОДИТЬ. М Гсл.; Ар. 2. ад каго, чаго—удаляться(в сторону, С.), отходить, пройти какое-л. расстояние от чего-л. А р. Не адходзь ад нас далёка; адыйдзеш, заблудзіш. Н ел. 382. 3. оставлять свои позиции, отступать, отходить. Ар. 4. оттавать(о почве и т. п.); восстановить чувствительностьу замерзших, оцепеневших частях тела), отходить. У сакавіку цяплее, зямля адходзе. А р. Я вельма зьмерз у рукі, але ўжо адходзяць. Ар. 5. терять силу(о морозе, угаре, С.)- Мароз адходзе, адыйшоў. Н ел. 382. Чад адходзе. Нел. 6. протаптывать по траве на сенокосе межу. Ш ел. См. адыйсьці. 7. становиться мягким лезвию, тупиться. Шел. См. адыйсьці. Адходзіць (адышоў) розум, адходзіць (адысьці ад роз у му), —см. под розум. Соверш. адыйсыц, адыйду, адыйдзеш, адыйдзе, соверш. к адходзіць в іом зн. 2. соверш. к адходзіць в 2-ом зн. 3. соверш. к адходзіць в з-ем зн. Немцы адышлі за Бярэзіну. Ар. 4. соверш. к адходзіць в 4-ом зн. Пацяплела, зямля адышла. Ар. 5. соверш. к адходзіць в 5-ом зн. Адышоў мароз. Д ел. 6-7. соверш. к адходзіць—протоптать по траве на сенокосе межу. Роўненька адыйдзі мяжу. Л ядц о П ух. (Ш ел.). 8. о косе: адходзіць—стать мягким лезвию, затупиться. Шел. Зусім адышла каса: ані не бярэ травы. Ст. 9. увольниться. Чабатар зь немарасьці пачаў піць, i ўсі вучанікі ад яго адышлі. Д ел. 10. об окончании роста ягод. Адышла суніца. Дел. 11. умереть. Хворы адышоў. Д ел. Соверш. дайсьці, дайду, дойдзеш, дойдзе—дойти. А р. даходзіць-джу-дзіш-дзе, несоверш.—доходить. Ар. Танкі так i не дайшлі да Забалацьця. Д удзіцк і(Б ацк. Н о. 49-50/435-436). Божай удзячнасьці дойдзем. К іт. 9а9. Спасенъне дайшло. Тм. 18а8. Месца таго чым жа дайшла? Т м. 9663. дайці, дайшоў—убить. Когда убьют зайца, лисицу, то кричат: дайшоў!" Огого дайшоў! дайці—поспеть. Збожжа дайшло — пара жаць. Соверш. дахадзіць-3ж, даходзіш-дзе, nepex. и чаго, 1. окончить обход. Д ел. Татулька прыход дахадзіў. Дел. 2. своими действиями достигнуть плачебного результата. Ён свайго даходзе, ён свае гало ван ькі ня зносе. Дел. 3. окончить службу. Іван дахадзіў войтам. Д ел. заходзіць-дж у-дзіш-дзе, несоверш. 1. уходить далеко в какое-л., за какие-л. пределы. Ар. Вун куды Немцы заходзяць, аж да Акі. 2. входить, проникать куда-л. Грыбнікі заходзяць у наш лес. 3. заходить, переходить. Нашто было заходзіць заграніцу? Ар. 4. ходить обходом, заходить. Заходзіць ад заду, сьпераду, з боку. 5. заходить, уходить за предмет. Сонца за лес заходзе. Ар. 6. опускаться за горизонт(о солнце, месяце, звездах). Сонца заходзе. Ар
Дадатковыя словы
адыйдў, вўчанікі, дахадзіць-<3ж
6 👁