Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

узьняцца 499 імша уздыймацца, облает, уздымацца, несоверш. к узьняцца. узьняцца, уздыймуся, уздыймешся, coверш.— бьіСТрО, С СИЛОЮ ПОДНЯТЬСЯ. А р. Узьняўся вялікі вецер. Б аркова К уз. (К сл.). Віхор узьняўся. Мехава Аз. (Ксл.). Жывым узьняўся Ў выш. Гарун(ст. " Н авука"). 2. о растениях— CKOpO ВЬфаСТИ ВЫСОКИМ. Узьнялося жыта па калена на Узънёсеньне. Н К.: О ч ер к и, 4 5 5. Прим, прош.і. ер. узьняўшыся. A p. Вялікі вецер быў узьняўШЫСЯ. Ap. Г м б р ы к - к я, зват. іморыча, м. 1. чайник. Уменьш. І м б р ы ч а к - 4 /ч 7 /, предл.-ЧКУ, зват.чку, м.—чайник, мгсл.; Ар.; Ксл. У іморычку стаіць гарбата. Чараўкі Сян. (К сл.) 2. іморык да кавы—кофейник, мгсл. ім гненьне—мгновение, мгсл. ГМЯ, род., дат., предл. ІмеНІ, твор. ІМЯМ, мн. ч. Імёны-наў, нам, cp.— ИМЯ. М Гсл.; Ар.; Раст.: Северск 135. Шануем мы бацькоў імёны. Ж ы лка, 25. налажыць імя— наречь. Смл. імённы-ная-нае— именованный, м г с л. ім ж ака(м ж ака, К сл.)-КІ, дат., предл. імжаццы, ж.— мелкий дождь, Ксл. мелкий с туманом дождик, Шсл. изморось. На дварэ нейкая імжака йдзе. С т. Учора была мжака. Санікі Беш. (К сл.). Мжака ўжо перастала. К узьм ін о Сян. (К сл.). См. імжа. Імж эль(мж эль, Растсл.; П Н З.)-л /, мн. ч.-ляў, ж. —мгла, Растсл.; пнз. изморось. ІМЖЭЦЬ-жу-жЫШ-ж ЫЦЬ, несоверш.— М ОРОСИТЬ. Ш сл.; К сл. Які там дождж; троха імжыць. Ст. Надворё благое — імжыць ЯК у восень. Л а т ы га ль С ян. (К с л.). Даль дажджамі ІМЖЫЦЬ. С яднёў: С ястры. ІмЖЫЦЬ сьвятло. Кавыль: П ад зор ам і, 20. Соверш. заімжэць—заморосить(о дожде). Мусіць на цэлы дзень заімжэў дождж. Ст. \мжтъы-вая-вае, прилаг. к імжа. Прасьевала ІМЖЛІвЫЯ дажджы. Л ойка: Л. песьня. Ім ж ы ц ь(м ж ы ц ь, Н ел.; Д а л ь), І М Ж Ы Ц Ь, безлич. 1. М ОРОСИТЬ. Т ул., Т м б. (Д аль). 2. перех. — смыкать, Жмурить, Н ел. 284. жмурить глаза. Т в ер щ. (Д а л ь). МжЫЦЬ, замжыць вочы. Нел. імжыцца, Н ел., імжыцца, імжацца, несоверш. 1. моросить. Ксл.; Гсл.; БН сл. Сядні дождж імжыцца. М яню цева Сян. (К сл.). 2. смыкаться(о глазах). Н ел. 284. Вочы мжацца, замжыліся ў цябе, епацъхочаш. Нел. Соверш. ЗамЖЫЦЦа. Н ел. 284. з. безлич.—мерещеться. Нел. 284. У ваччу мжыцца. Нел. ім к л Г в а, нареч. к імклівы—стремительно. Ты за зорамі імкліва імкніея. Д уб. Дзьвіны шырокай глыбіні плывуць імкліва. Салавей: С іла, 15. А ліпы падымаліся маўкліва, дарогу абступаючы, імкліва з гары на горку ў далеч бягучы. Л ойк а: Л. песьня. Хмары...імкліва расьцярушаваліся i высока ЗЬНІкалІ. К ор зю к (К он адн і, У -У І, 39). І м ж а - ж ь), дат., предл.-ЖЫ, ж.— м е л к и й ДОЖДЬ, Растсл. изморось. Гсл. Павыносілі ў неба гальлё вялізныя, i зь яго сыпалася за каўнер Дзімку калючая сьнежная імжа. Капыловіч: Х леб(Б еларус, Н о. 157). Я агорнуты сьнежнай імжою. Ж ы лка, 62. Пачалася ІМ Ж а. К орзю к. імклівасьць-ф, общ.-цяу, ж.—стремительность. Падбіта нязломных імклівасьць. Салавей: Сіла, 54. У такое надворё ....ня бывае шырокаеімклівасьці. З С Д.98. У ваччу ў яе гарэў агонь гордае імклівасьці. Тм. 99. \мкттл-вая-вае—стремительный. Спыніў Кайдан імклівую арду. A p.; Вольскі: П алан як а. Акорды, акорды.... пялёсткі зьлятаюць у вашых павевах, імклівых i гордых. Д уб. Гукі оркестры спляталіся цяпер із дружна-імклівым хорам людзкіх галасоў. ЗСД 24. Вырываліся ўгару стаўпы злое на імклівага полымя. Тм. 168. імкнёньне, предл.-ню, cp.—стремление. Тваё жыцьце, тваё цярпеньне — да вёснаў СОНеЧНЫХ ІМКНеНЬНе. Салавей: Сіла, 37. Імкненьне сьветлае, высокое нясі ў наш родны край. Круш ы на(3ьніч, 1952, Н о. 20, 5). імкнуць, -ну-нёш-нёць'нем-ніце-нуць —стремиться, стремить, направлять, устремлять куда-л.(мечту, мысль). ЖыЦЪЦЯ струмень імкне да вас. Салавей: С іла,9. Думак, што імкнуць у бацькаў край, ня выперадзіш, ветру быстрокрылы. Лойка: Л. песьня. імкнуцца, - н ў е я - н ё ш с я —стремиться. М Г сл.; К сл. І м к н е ц ц а, ліха в е д а е куды. Балды кава А з. (К сл.). І М К Н е ц ц а СЬЦерЦІ ЗНОКІ а п р ы ч о н а с ь ц і. Бацьк. Н о. 3, 439. Імнё, дат., предл. падежи к "я ". См. Я. імпэт-rav, м.—(порывистость, С.), натиск, стремительность. Гсл. імсьлівасьць-чл ж. 1. мстительность. 2. злопамятность, мгсл. імсьлівы-вая-вае—м с т и т е л ь н ы й. М Гсл. А поўначы на іх напалі імсьлівыя людзі. Д зьве Д уш ы, 4. Стася на часіну пачула нейкае імсьлівае здаваленьне. Ю стапчык. См. помсьлівы. Пакрыўджаная прырода ІМСЬЦІлася. Раман овіч(Конадні, Н о. 2, 20). імша-шы-шы, ж.—о б е д н я (о б ы к н о в е н н о у каТОЛИКОВ, С.). Шсл.; Варлыга: Назіраньні 17. Парадзілі Імшу закупіць. У селю б H. (Демид.: В ер о в., 94). Валей ты закупі імшу да Найсъвятшае Маткі Боскае. Тм. Па маці адправілі імшу. Ст. Думаю пайці да царквы закупіць імшу на свайго лютара, нязбожніка. У сел ю б Н.(Д ем и д.: В еров., 94). Антыхрыст служыць вернікам i мшу. К авы ль: Д у м ы, 40. Табе (Сталіну) там правЯЦЬ Чорную імшу. П адсонечны (У скалось, Н о