Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 495
 ◀  / 1324  ▶ 
жада 477 жалабосны жада-ды, ж. 1. сильное чувство, с трудом управляемое рассудком, страсть( С.)2. страсть, сильная любовь с преобладанием чувственного влечения( С.)3. ПОХОТЬ. Мядзьведзічы Несьв. Спадзяюся, што ўжо салодкую жаду ў абыймах Лігіі супакоіў. Тат. Кво вадыс, 112. Прыгнуў яе аж да сэрца, б 'ючага ад жады. Кво вадыс, 28. Вініц, не падыймаючы галавы, маўчаў, потым кажа перапоўненым жадою голасам. Тм. 30. "Ж ада" ў нас (М ядзьведзіцкае вол. Нясьв.) часта кажуць у сэнсе польскага жадза". Зь лісту п. Татарыновіча. Мне здавалася, што гэта толькі агонь у крыві, ды жада, а цяпер восъ бачу, што можна любіць кажнай капляй крыві i адначасна адчуваць такі салодкі супакой. Кво вадыс, 259. жаданьне-ня, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, отгл. имя сущ.(к жадаць)—страстное хотение чего-л., Нел. 152. желание. Гсл. Дарэмнае тваё жаданьне. Нел. Пан Бог жаданъне яго прыйме. Ют. 25а4. Скора па нэмазе (араб., малітве), прасіце ў мяне, Бога жаданьне, а я Бог, вашу просьбу прыйму. Тм. 7667. Божа, просьба мая — умшэт (царква) мой, адпусьці ім грахі, то ест ад цябе жаданьне маё. Тм. 12065. жадасьць-ф, мн. ч., род.-цяў, ж. 1. страсть. 2. похоть. ж адаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, несоверш., каго-чаго—страстно хотеть, Нел. 152. страстно желать. Гсл. Сьмерці сабе жадаеш. Нел. I посьле, чаго жадаеш, npaci, дам табе, чаго будзеш жадаць ад мяне. Ют. 12064. Стварыцелю, ласкі тваей жадаю. Тм. 4а 17. Чы да паклонау маіх ад помачы жадаеш? Тм. 463. Нявольнікаў карміў, не жадаючы ад іх платы. Ют. 12аб. Зямля, сьпятрэлая, жадае сьцюжы. Кавыль: Думы, 21. Сягосьветную роскаш за нішто маюць, не жадаюць. Ют. біаіз. Mipy, яго-ж yci людзі жадаюць, пажывалі. Бібля Скарыны, Эсофір, раздз. 12. Стварыцелю, ласкі тваей жадаю. Ют. 4а17. Вь тьнь? его жадала еемь. Кніг 12 Б.,П. П. 2:3. Hi гадаў, ні жадаў, а само ў рот уляцела. Послов.. Нел. Прич. ж аданы—желанный (страстно, С.)- Нел. 152; Гсл. Вы ў МЯНе жаданы я госьцікі. Нел. Соверш. зажадаць —страстно захотеть, Міх. сильно захотеть. Нел. Яна ўцяжку, яна зажадала селядца. Міх. Прыехала паня зь вясельля, зажадала рэдзькі з пахмелъля. Из нар. песни. Міх. жъцуащъ-аецца, страд, к жадаць. ж адаецца, прош. вр. жадалася, безлич. —страстно хочется. Ар. Чаго яму жадаецца? Ар. Соверш. зажадаецца, прош. вр. зажадалася. Вось сьмерці зажадалася табе. Нел. жадлівасьць-ф, мн. ч., род.-цяў, ж.—похотливость. жадлівы-?дя-?яе—похотливый. Гэнае места бязьмерна дзярлівае й жадліва, ды гнілое да шпіку касьцей, а й непарушнаеу сваёй надлюдзкой магутнасьці. Кво вадыс, 253. ж я д н ы - н а я - н а е, займя, 1. каждый. Нел. 152. Ж а д н а м у ў г а д з І Ц Ь Ц Я Ж К а. Нел. Ласкат. жадненькі. Нел. 152. Ж а д н е н ь к а г а д н я б ы в а е ў на с. Нел. Увелич. жаднюсенькі. Нел. 152. Ж а д н ю с е н ь к а г а дн я п 'я н ы. Нел. 2. с отрицанием—НИ ОДИН, НИКаКОЙ. Нел. 152; Шел.; Воет. (Даль). Ані жаднае капейкі няма. Ст. Жадненькі ня скажа таго. Нел. Жаднюсенькага не прапусьце, не зачапіўшы. Нел. Нямаш падобнага яму у жаднай рэчы. Ют. 7а4. 1з гэтага каменя жаднага сабе пажытку ня віжу. Тм. 1961. См. жодны. жадзён-дна-дно—сильно нуждающийся, Шел. страстно желающий чего-л. Ар. Малака й таго жадзён. Ар. Гаруе чалавек: жадзён куску хлеба. Ст. Ня жадны мы ні салу, ні малаку. Ст. Жыве ён у роскашы: нічому не жадзён. Ст. (Шел. 244). Пах хлеба жытняга.... Яму й цяпер жадзён. С. Дзяргай: Р. мова(Літ. i мает. 1957). (Калі дачка) адна, то й долі жадна. Рапан. Прык. 88. Кавалка хлеба жадзён. Ар. жак I,-ка, предл. жаку, зват. жача, м. 1. сеть из двух конусов, сделанных из сети или прутьев и входящих один в другой. Ксл. Сёлета ў жакі дужа йдзець рыба. Спаская Cip. (Ксл.). 2. рыболовный заставной снаряд, представляет таптун" 3-х саженной длины, перегореженный внутри, в отступе друг от друга на 1 1/2 арш., вертикально стоящими и постепенно уменьшающимися обручами, при чем при каждом обруче есть сетчатая ткань с узким проходом в центре, а устье снаряда имеет саженные и более крылья, расходящиеся В стороны. НК: Очерки, 503. жак II, жака, предл. жаку, зват. жача, м.—ученик и вообще мальчик, ходящий на flacxty с поздравлением. Ар. Я малы жак, паўзу як рак, паўзу як жаба, дай яйцо баба. Ар. жалоба-бы-бе, ж.—траур. НК: Очерки, Но 619; Ар.; НК: Дудар, Но. 23; МГсл; Шел.; Чашнікі (Ксл.); Нел. 152; Воет. (Даль). Жалоба па жонцы. Нел. У жалобе ходзе. Нел. жалобны-ная-нае, 1. траурный. Нел. 152; Шсл.; Ар. Жалобныя рызы. Нел. 2. поминальный, заупокойный. Шсл.; Нел. 152; НК: Очерки, Но. 619. Жалобная абедня. Нел. жалобны стол—поминальный обед при погребении. НК: Очерки, Но. 619. жалосны-няя-нд?—заунывный, МГсл. жалобный, печальный. жалабосны-«дя-«яе—печальный, грустный, траурный. НК: Дудар, Но
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

жадлівы-<?дя-<?яе—похотливый
3 👁
 ◀  / 1324  ▶