жодны 475 жоўкці ж о д н ы -ная-нае, м ест ои м., облает. 1. каждый. Растсл.; ПНЗ; Нсл. 157. Жоднаму марту гадзі. Нсл. Жоднаму закажу гэта рабіць. Нсл. 2. с отрицанием— НИКаКОЙ, НИ ОДИН. Нсл. 157. Жодзен із вас ня варт таго. Нсл. ж о г л а -лы, общ.—плут. Шсл. Ах, жогла, хапеў ашукаць мяне! Ст. _ ж о л а б - б я, пр ед л.-б е, м.—корыто для кормления ЖИВОТНЫХ. Ар.; Ксл.; Гсл. Разьвядзі ў жолабе пойла коням. Варонькі Cip. (Ксл.). ж о л у д з і- б з я р, мн. ч.—кресты, масть в карточной игре. Ар.; Нсл. 154. Жолудзі сьвецяць. Нсл. ж о н к а -нкі-нцы; мн. ч. жанкл, жанок, жанкам, жанкі, жанкамі, жанках, ж. 1. женщина. Гсл.; Шсл.; Нсл.; Стт.; ДавідГарадок. Калі нэмаз (араб., малітву) кланяецеся, няхай там жанок ня будзе відаць. Кіт. 76а. На сход зьберліся жанкі. Клятное Пух. (Шсл.). Мала што жхгнкі плятуцъ. Нсл. Мужыку а жонцы за кажны тыдзень па шасьці грашэй. Стт. 460. Жанкі ў зношаным месцкім адзецъцю туляюцца там каля мужыцкіх вазоў. Дзьве Душы, 149. Шыла адна жонка позна ў веч ары. Н. (Демид.: Веров, 97). Ідзе ЗЬ ІХ СЯЛа жонка з капачом ў булъбу. Тм. Яе абступілі жанкі, глуха нешта гукалі. Капыловіч: Хлеб(Беларус, Но. 157). За дротам — КОЛЬКІ Жанок. Рамановіч(Конадні, Но. 2, 17). Толькі трое, а дзе рэшта? Два цыганы йдуць І жонка. Гарун: Кан. Паўлючонка. Увыйшла ў хату вялікая жонка. н. (Демид: Веров, 97). Я ня чуў ейнага голасу ў сьпевах разам іх жанкамі. Юхневіч: Цётка. На чужыя жанкі ўмысьле глядзеў. Кіт. 4367. Калі б жонка, як зямля й неба, так вела ўчынку добрага чыніла, а мужу не ўнаравіла, то на той жонкай клятба Божая. Кіт. 57617, 58а2. Гаварылі нешта жанкам. Дудзіцкі(Бацьк., Но. 49-50/435-436). Не, я сэрца вельмі ня трывожыў, калі йшоў еярод дзяўчат, жанок. Ды агонь спакусьліва прыгожы, не крануў сьвятліцы тае Божай, дзе цьвіце яе душы вянок. Кавыль. ж а н ч ы н а -о д н а женщина. Сакуны, стр. ХІУ. 2. мн. ч. Ж О Н К І ( ж а н К І)—жена. МГсл.; Ар.; Растсл.; Шсл.; Нсл. 157; Мінькова Ржэўск. ў(Гринькова ІУ, 323); Пск.(Иеропольский). Я к і му ж ы к, т а к а я й ж о н к а. Ст. А ч у ж ы я м у ж ы к і д а б р ы, п а к у п л я л і с в а і м ж о н к а м б а б р ы. Из песни, Нсл. Ж о н к а л я ж ы ць с а б е ды ЛЯЖЫЦЪ. Тьверск. губ.(Афанасьев, У, 1914, 98). / к а ж а г э т ы м у ж ы ч о к ж о н ц ы. Дел.(под а б г а л і ц ь). А ў ц а р а ж а н о к н я м а л а. Крушына: Лебедзь, 50. жоначка-к/, дат., предл.-ЦЫ, ж. 1» уменыи. к жонка в 1-ом зн. Няхай бацька па еялу паходзе, няхай ён жоначкі папросе, няхай яны каравай учыняць. Грц. (Ют. 204). 2. уменыи. к жонка во 2-ом зн. Вось жа ўзяў жоначку, люба паглядзець. Нсл. жоненька-нькі-ньцы, 1. ласкат. к жонка в 1-ом зн. 2. ласкат. к ЖОНКО во 2-ом зн. Нсл. 157. Г эта жоненька твая набрахала. Нсл. жонухна-ны-не, ласкат. к ЖОНКа во 2-ом зн. Нсл. 158. Твая жонухна ня любе гэтага. Нсл. жанулька-к/, дат., предл. Ж а н у Л Ь Ц Ы, ж. — ласк, к ж о н к а во 2-ом зн. Ц а л а в а л а ж а н у л ь к а С в а й г о му ж ы к а. Гарун: Хаўтуры. жончын-ня-«я, 1. женин, принадлежащий жене. Шсл.; Ар. Ж о н ч ы н к а ж у х. Ст. Ж о н ч ы н а ху с т а. Ст. 2. принадлежащий женщине. ЖОраН-Wtf, предл.-не,— ЖерНОВ. МГсл. жораў-ава, предл.-аве, м. (НК.: Очерки, 484) 1. Журавль. Гсл.; Шсараука 1мгл.(Сержп.: Отчет, 9); Ксл.; Стт. 1529, Сл. Пасябравалі мяжсобку ЛІС І жораў. Я.Г.: Лемантар, 62. 2. колодезный журавль. Ксл. Антон да свае студні зрабіў жораў. Баравыя Куз. (Ксл.). См. сьвіршня. ЖОрны- Н а ў, единств, ч. нет.—ЖерНОВа. Ар.; МГсл.; Шсл.; Раіны Аз. (Ксл.); НК: Очерки, 326. біць жорны—ковать жернова. НК: Очерки, Но. 662. жорстка, нареч.—сурово, жестоко. Гсл. жорсткасьць-ф, ж. 1. жерстокость.( С.) МГсл. 2. жестокосердие. Гсл. жорсткі-кая-кае, 1. жесткий, колючий. Ксл. 2. прыткий, резвый. Воет. (Даль). 3. Крутой. МГсл. 4. суровый, жестокий, бессердечный. Гсл. жось-ci, ж. — мельстынь", состоящая из мелких камней. Цямборск. — мельстынь". жоўклы-лая-лае—пожелтевший. Гсл. жоўкці-ну-неш-не, несоверш.—желтеть(о ЛИСТЬЯХ растений), НК: Очерки, Но. 828; Ар. желтеть. Растсл.; Шсл.; Нсл. 157. Нешта жоўкНуць нашы гуркі. Ст. (Лес) скончыў свае панаваньне, жоўкне. Гарун (ст. "Восенскі сьпеў"). Соверш. ажоўкці—пожелтеть. Нсл. 361. Ажоўк відам, ЯК папаўка. Нсл. Соверш. ъ&тоукцх-ну-неш-не, —начать желтеть. Хусьце зажоўкла, лежачы. Нсл. 168. зжоўкці-ну-неш-не, соверш.—стать совершенно желтым, совершенно пожелтеть. Ар. Хусьце, мокрае лежачы, зжоўкла. Нсл. 578. Бедны ад худобы зжоўк, як папаўка. Тм
1 👁