Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 490
 ◀  / 1324  ▶ 
зыкала 472 зычэньне зыкала-лы, общ.—сварливый-вая. Нел. 222. Дурное зыкала, усё зыкае, сварыцца. Нел. зыкаўка-ўкі-ўцы, ж.—насекомое, муха (овод. С.), надоедающая коровам в жаркое летнее время. Нел. 222. Зыкаўкі каровы ганяюць. Нел. Ад зыкавак каровы, як шалёныя бегаюць. Нел. зыкаць-аю-аеш-ае, несоверш. 1. жужжать, Гсл. свойственно насекомым. Нел. 222; Бяльсл. Пихчолы зыкаюць. Нел. M yxi зыкаюць па хаце. Бардзіч Краснап. (Бяльсл.). 2. издавать звуки, свойственные какомул. насекомому: жужжать. Шел. Ня зыкай ты, ато конь пудзіцца. Ст. 3. плакать, хныкать. Нел. 222.Дзяцё зыкае, есьці хоча. Нел. 4. шипеть, шуметь, журить. Нел. 222. Настар дзень, начала зыкала наша зыкаць. Нел. 5. метаться от зноя ( о коровах), зыканьне -НЯ, предл.-НЮ, отгл. имя сущ. к зыкаць, 1. жужжание. Нел. 222; БНсл. Зыканьне пшчол, камарор. Нел. 2. хныкание, плач ДИТЯТИ. Нел. 222; БНсл. Уймі ты зыканьне дзяцяці. Нел. 3. крик, брань. Нел. 222. На цэлы дзень будзе гэтагЬ зыканьня. Нел. зыкнуць-ну-неш, 1. однкрат. к зыкаць 1, 2, 5. 2. крикнуть, особенно с жаром, с гневом. Нел. 222, Зыкнур ная го дужа. Нел. 3. перех.—сказать(промолвить, С.) Нел. 222. Хоць бы ты слова зыкнуу. Нел. зазыкаць—начать зыкаць I, 2, 3, 4. Зазыкалі камары. Нел. (Зыкала наша) зазыкала ужо. Нел. зыкацца-шог я-аешея, несоверш.—метаться от зноя, Гсл. бегать с ревом, говорится о коровах, во время летней жары бегающих от кусания насекомых, называемых ',зыкapкaмi,,. Нел.222. Каровы зыкаюцца. Нел. См. Гіляваць. Соверш. раззыкацца—разжужжаться. Нел. зыклГвасьць-ш, ж.—сварливость, БНсл. страсть привязываться, журить с криком. Нел. 222. Зыклівасьць ягоная ўсім ведома. Нел. зыктъы-вая-вае—сварливый, БНсл. любящий журить на всё. Нел. 222. Хоць зыклівы, але ня бёцца. Нел. Зыноу— Зеновий. БНсл. зындра-ры-ры, ж. — дзындра. зыр, зыру, предл. зыру, м. 1, облает.— ЗН О Й. Варел. Хлапчанё на зыру цэлы дзень пячэцца. Варел. 2. дисциплина. Ср. зырыць. Яны знающ зыр. Ар. Зыру на іх няма. Ар. ЗЫрЭЦЬ-Эў, з лицо мн. ч.-ЭЮЦЪ, несоверш. —ярко блестеть, светить. Зырэе скарб. Кавыль: Думы 37. Быў ён (съвет) прынадны І чароўны, зырэў у квецені шыпшыны. Каваль: Ростань 37. За окном крывавая зара над зямлёй спалоханай зырэла. Кавыль: Пад зорамі 60. Зырэла заранка Ў воддалі. Кавыль: Вільня (Блр. Думка, Но. 1). зы рка, нареч.—ярко. Сонейка сьвеце зырка. Казаноўка Чаш. (Ксл.). Пойдущ На бераг Дняпра, там загарацца зырка агні. з ед 127. Зырка гарэла пад стольлю лянпа. Васілёнак (Полымя", 1967 г., Но. 12, стр. 191). Зялезная печка зырка палае перад ім. Цэлеш: Ярылаў агонь. Крыўда дзе i зъдзек краской макавай зырка цьвітуць. Жылка, 19. Ср. ст. зырчэ Зырчэй цьвіла зара. Крушына (Зьніч. 1953, Но. 24). зыркі-кая-кае, 1. яркий. Варел. Зыркае сонца пячэцъ нам у від. Варел. Тры зыркіх зоркі сьцежку ЯСЬНЯЦЬ. Гарун: Белр. марш. У зыркім съвятле полымя недалужна кідаўся на ўсі бакі невялічкі грудок панскіх парабкоў. з сд 165. Неба водоліск зыркі ня мог ты разгледзець. Салавей. Раман уцякаў ад людзёў, каб набрацца нейкэх асаблівых доймаў-мамэнтаў, зыркіх, ад якіх бы яму было лягчэй. Корзюк. А зоры, тыя бы выляцець хочуць із сваіх гнёздаў, да тога зыркія, бліскучыя яны ў маразяным паветру. Лынькоў: Воўчы лог(Калосьсе, 2, 1935, стр. 95). Мітусяцца зоркі Ў зыркім паяску. Крушына: Лебедзь 29. Сьвятло Ў спальні зыркае тушу. Кавыль: Думы 21. Мая зямля, мой родны кут, да сонца зыркага плывеш. P. Кут 6. 2. резкий (о холоде). Ксл. С я д н і з ы р к а е н а д в о р 'е. Стаішча Чаш. (Ксл.). К а б а д ч у л і з ы р к і с ь в і с т в я т р о ў У п о л ю. С. Музыка 222. зырчэць-ь'щь—ярко светить. Б ы л а в я с н а, з ы р ч э л а с о н ц а. Салавей. Сіла 33. зырыць-/?у-ры ш -ря, несоверш., перех.— ДИсциплинировать. Ар. А л ё к с а п а с т ы р д о б р ы, а л е па с т у ш к о рн а д т а ў ж о з ы р а; ЯНЫ я г о б а Я Ц Ц а, ЯК а г н ю. Варел. Соверш. зазырыць—дисциплинировать, приучить к дисциплине. Ар. Прич. зазыраны— дисциплинированный. Ар. прызырыць, соверш.—установить дисциплину до известной степени, подтянуть. Як прызырылЬ, дык выпіў зельля, а так не хацер. Клятное Пу (Шел.). вы зырыць, соверш.— у с т р а н и т ь, в ы г н а ть о т к у д а -л. в р е з у л ь т а т е с т р о г о г о о т н о ш е н и я. Вызыр пайдзі яго з хаты. Слопішча Шацк. (Шел.). зыскоуиы-ная-нае, облает.—выгодный, прибыльный. Гсл. ЗЫЦЬ, зые, 3 лицо мн. ч. ЗЫЮЦЬ, несоверш., облает.— СИЯТЬ, Ярко Светить. Варел. У Рамана сьвятло зые р вокнах. Варел. зычаць(зычэць? С.)-Чр-ЧЫШ-ЧЫЦЬ, несоверш. 1. жужжать, свойственно насекомым, Нел. 222. — зыкаць. Тм. Камары зычаць сталі, зазычалі. Нел. 2. к р и ч а т ь, ш у м е т ь. Нел. 222. зазычаць, соверш. к зычаць 1, 2. Ня зычыце, што вы зазычэлі? Нел. зы чаньне и зычэньне-ня, предл.-ню, 1. желание, изъявленное другому (пожелание, С.) Нел. 222. Зычэньне вялікае, аленя шчырае. Нел
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

водбліск, ьщь
1 👁
 ◀  / 1324  ▶