звацца 463 прызвычаіцца звацца, завуся-вёшся-вёцца-вёмся-віцёСЯ, несоверш.—Н а з ы в а т ь с я. Ap.; Ксл. Як завецца гэта бульба? Мікалаёва Куз.(Ксл.). Зваўся хлопчык наш Савось. Колас(Каласкі", Но. 60-61, 1958г.) Не здарма завешся Тодарам. Крушына(3ьніч, 1952, Но. 20, 5). Соверш. назвацца, назавуся-вёшся-вёццавёмся-віцёся—назвать себя, назваться, абазвацца (Шел.), абазвуся-вёшся-вёццавёмся-ві цёся-вуцца, соверш.—о кликнуть, назвать себя по имени. Абазваўся разы з два ды змоўк. Ст. Несоверш. абзываца-шослаешся—окликаться. Шсл. Hexma ў лесе далёка абзываецца. запазвацца, юрид.—вступить в тяжбу. Два зь іх каторыя ўраднікі прамежку сябе запазваліся да таг о ж суду земскага. Стт. 169. Соверш. запазывацца. несоверш. к запазвацца, вступать в тяжбу. звузіць—см под вузіць. звузіцца—см под вузіцца. звуж-аны-яіўь—см под вузіць. звужацца— см. под вузіцца. звуч-аны-луь—см. под вучыць. звучацца—см. под вучыцца. звучны -ная-нае—способный, понятливый(к обучению чему-л., С.). Нел. 200. Звучны хлапец: што ні пакажы, усё пярэйме. Нел. ЗВуЧЫЦЬ—см. под вучыць. звучыцца—см. под вучыцца. звык-аць-ц/—см. под выкці. звыкласьць-д/, ж.—привычка. Нел. 200, привычность. Па звыкласьці сваей не перастае хадзіць у карчму. Нел. звыклівасьць-дг, ж.—привычка, навык. Нел. 200. Звыклівасьць мае да гэтага, ня мусіць перастаць. Нел. звыклы-лая-лае, 1. обычный, общепринятый, привычный. Гсл. Звыклым парадкам ходзяць на прыгон, устаюць, кладуцца спаць. Нел. 2. Привыкший. Гсл. Нареч. звыкла—привычка. Гсл. звыпаду, звыпадку, нареч.—случайно, по необходимой случайности. Нел. 200, по стечению обстоятельства. ЗВЫШ, нареч. 1. СВерХ, более. Нел. 200. Звыш не давай, як рубля. Нел. 2. предлог.—сверх(помимо, кроме чего-л., С.) Нел. 200; Гсл.; Шсл. З в ЫШ рубля даў. Нел. Што звыш рубля, то маё. Ст. ЗВЫШ таго—сверх ТОГО. НК: Очерки 307. 3. сверх, выше, более чего-л.(какой-л. меры, нормы, предела). Наняўсянагод, а служыў звыш году. 4. употребляется при указании на предмет, поверх которого, выше которого направлено действие. Звыш лоб у вочы ня ходзяць. Послов. Нел. 200. ЗВЫЧ, нареч.—обыкновенно, Ксл. обычно. Звыч яно робіцца зь гіпсу або мрамару. Прыгунова Cip. (Ксл.). ЗВ Ы ЧаЙ -Ш О, предл. и зват.-йю; мн. ч. - а і ~ а ё ў а ё м - а і - а я м і - а ё х. м. 1. обычай. Гсл.; Шсл.; Вят., Воет. (Даль). 2. обыкновение. Нел. 200; Гсл. Такого звычаю ў нас няма. Нел. сваім звычаям— как обыкновенно. Памыўшы сваім звычаям судзьдзе, пачаў сабе Забаўляцца ЗЬ ябЛЫКам. Н.(Афанасьев I, 1913, 211). узяць за звычай—усвоить себе привычку. За звычай узяў з кажным заводзіцца. Нел. 200. звычайнасьць-ц/, ж.—привычка, Нел. 200. обыкновенность. Звычайнасьць мае пан рана ўставаць. Нел. звычайны-ная-нае, 1. обыкновенный. Нел. 200; Гсл. Гэта звычайная справа, тут няма чаго гутарыць. Нел. 2. заурядный. Гсл. * звычайна, нареч.—обыкновенно, Лужасна Куз. (Ксл.). обыкновенно (обычно, С,), по обыкновению. Гсл. У нас звычайна ўстаюць да сьвету. Нел. Ён так звычайна робіць. Тм. звычайная ступень прыраўнаньня, грам. —положительная степень сравнения. ЗВ Ы Ч аІЦ Ь -Ш О -Ш Ш -яе; повел.-ай-айма, несоверш. да чаго—приучать к каким-л. обыкновениям и порядкам. Нел. 200. Маладзёна да ўсяго звычаіць надабе. Нел. Прич. звычаены. Ён звычаен да ўсякага ЖЫЦЬЦЯ. Нел. 200(под Звычайны). Соверш. прызвычаіць—приучить. Нел. 501. Прызвычаіў малца маніць. Нел. Прич. прызвычаены, 1. приученный, приноровленный. Нел. 501. Рукі мае ня прызвычаены да цяжкое работы. Нел. Соверш. запрызвычаіць—ввести в обычай, в привычку. Нел. 181. Отгл. имя сущ. запрызвычаеньне-нл, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў—старая привычка. Нел. 181. Запрызвычаеньне мае па палудні спаць. Нел. Прич. запрызвычаены—введенный в общую привычку. Даўна запрызвычаены тут гэты парадак. Нел. Соверш. зазвычаіць-аю-аіш-ае, перех.—ввести в обыход. Добрае слаўцо, яго зазвычаіў дзядзька Вячаслаў. Гсл. Прич. зазвычаёны—вошедший в обыкновение. Нел. 168. Зазвычаёным парадкам рабі. Нел. звычаіцца-аюся-аешся, несоверш. да чаго—приучаться, привыкать. Нел. 200. Звычаіцца да парадку. Нел. Звычаіцца да нястачы. Нел. Соверш. прызвычаіцца —привыкнуть. Нел. 501. Хто прызвычаіўся красьці з маладу i пад старасьцъ ня кіне. Нел. Прич. прызвычаіўшыся. Соверш. запрызвычаіцца, 1. привыкнуть к чему-л. Нел. 181. Запрызвычаіўся кажан дзень хадзіць да карч мы
Дадатковыя словы
абазвўся-вёшся-вёцца, завўся-вёшся-вёцца-вёмся-віцё, звуч-аны-л^ь—см, звўж-аны-яі^ь—см, колас("калас, назавўся-вёшся-вёцца, цёся-вўцца
0 👁