Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

зяліцца 448 зятні 2. увлекать, прельщать. Дел.; Нел. 361. Дзеўка дужа прыгожая, усіх азяляе. Дел. Дзеўка азяляе, азяліла дзяцюка. Нел. 3. одурманивать. Таргачы ўмеюць азяляцъ прасьцякоу. Нел. 361. 4. обманывать. Дел. Ня верце гэтаму жуліку: ён усіх азяляе. Дел. Соверш. азялГць, 1. очаровать, обольстить. Нел. 207. Дзеўка азяліла дзяцюка. Нел. 361. 2.—пустить пыль в глаза, обмануть, Нел. 207; Дел. одурманить. Знаць азяліў цябе ён, што ты ашукаўся. Нел. 361. Безлич. азяліла—омрачило, (Нел. 361) ввело в заблуждение. Дел. Азяліла мяне заехацъ у карчму. Дел. Азяліла цябе, як ты дорага даў. Нел. ЗЯЛЩЦа-Л/ОСЛ, зёлішся, несоверш., возвр. 1. букв, травиться зельлям", как бы пьянеть, как бы подвергаться действию зелъля". Гсл., омрачиться, поддаваться обману. Дел.; Нел. 207. Досіць табе зяліцца, слухаючы бабскіх забабонаў. Нел. 2. прельщаться кем. Нел. 207. азяляцца, несоверш.—омрачаться, терять рассудок. Нел. 361. Азяляецца ж чалавек! самадур аддаў грошы. Нел. Ані азяляйся ты паНОЧКу: НЯ вер ЯМу. Дел. Соверш. азяліцца, 1. омрачиться, потерять рассудок. Нел. 361. Ты, знаць, азяліўся, так гаворачы. Нел. Выпіў нашча й азяліўся. Нел. Як выпіў кварту, дык i азяліўся. Нел. Як азялілася баба: крычыць няма ведома чаго. Гсл. 2. прельститься. Нел. 207. Азяліўся ёю, якбы ЧЫМ добрым. Нел. Отгл. имя сущ. азяленьне-ня, предл.-ню— состояние похожее на опьянение, Гсл. омрачение, как бы от травного снадобья(зельля"). Нел. 361. Такое азяленьне — няў веры гэтаму жуліку. Дел. Азяленьне напала на чалавека. Нел. Гэта было нейкае азяленьне. ЗСД 330. назяляць, соверш. к назяліць. ЗСД 330. Соверш. назялщь-лю-ліш-ле кому, 1. букв, насыпать ядовитой зелени или травы, Нел. 739. отравить. Ш ўперад сам, можа ты мне назяліў. Нел. зямёц-лщя, предл.-мцу, зват. зёмча; мн. ч. зямцы-оў-ом-амі-ох, м.—пчеловод, пасечник, Гсл.; Дз.; Вост.(Даль); Ксл. ПЧеЛОВОД, отличающийся от бортніка" тем, что улья пчельника стоят не на бортных деревьях, а на земле. Нел. 208. Нел. 208; Сакуны XII. Калі рой выйдзе перад 1ванам(24.б), будзе зямец панам. Воет.(Даль). Ён дужа добры зямец, у яго мёду дастанеш. Латыгаль Сян. (Ксл.). Зямцы маюць прыхамаць, прыманеваць да сябе чужыя пшчолы. Нел. 208. Угадай, земча, КОЛЬКІ МІЛЬ да Віцебску? Послов. Нел. зя м ец к і-кая-кае—принадлежащий к пчеловоду. Нел. 208. Зямецкі Н О Ж. Нел. Зямецкая прыхамаць, судзіна. Нел. зям ёцтва-вя, предл.-ве, ср.—пчеловодство. Гсл. ЗЯМЛЯ-Л1-Л1, вин. зямлю; мн. ч. зёмлі-ляў, ж.—земля. Ар. зямлю есьщ—клясться землею. Нел. 208. Зямлю есьць, не прызнаецца. Нел. Уменьш. зямёлька-ЛЬКІ-ЛЬЦЫ. Гсл. Уменьш., ласк, зямтцъ-цы-цы. (Вецер) прыпаў да зямліЦЫ. Гарун(ст. Вецер"). Пяе ЗЯМЛІЦО. Гарун(ст. "Матчын Дар"). Хто толькі хоча, гаспадарЫЦЬ, але НЯ СЫН ЗЯМЛІЦЫ гэтай. Купала С'Бацысаушчына", Но. 24-25/410-411). зямлянкя-нкі-нцы, ж. 1. жильё, выкопанное в земле, землянка. 2. (у сохи) брусчатая поперка, прикрепляемая сверху дзерава" у самых нарожнікаў", концами выходящая в стороны, НК: Очерки, 389. прут, СВЯЗЫВаЮЩИЙ основание сохи с оглоблей. Ксл. Надабе зямлянкі пакараціць, каб нацягнуць вобжы. Казлы Куз. (Ксл.). зямчаваць-чую-чуеш-чуе, несоверш.—заниматься пчеловодством, бортевым или пасечным. Воет. (Даль). зямчужны-ная-нае—жемчужный. Козіна Пуців.(Халонскі 124). зяпа-пы-пе, ж. 1. широко раскрытый рот, Ксл. пасть(зверя, рыбы). Воўк ад С М а г І Ш Ч Э р а зяпу. Грахоўскі: Лясная казка. 2. пренебр.— рот у человека. Стаяў я доўга i дзівіўся, разьзявіў зяпу i глядзеў. Тарас на Парнасе. зяпай-ая, предл.-аю, зват.-аю, м.— крикун. НК: Пособ. 47. зяпала-лы, ж.—крикса, рева, плакса, НЮНЯ. Кур. (Даль). зяпаць-аю-аеш-ае, несоверш. 1. громко, неистово кричать, НК: Под. пос., Но. 30. кричать во весь зев. Кур., Мск., Тмб. Даль). Дужа не зяпай, панскі двор недалёка — возьмуць у пастухі, гуменьнікі. НК: стр.41. Однократ. зЬпЩЦЪ-Ну-неш-не. Кур., Мск., Тмб. Даль). зяпла-плы-ле, 1. — зяпа. Ксл. Вось дык зяпла — ХОЦЬ валы садзі! Лазова Сян. (Ксл.). 2. крикса, плакса, НЮНЯ, рева. Кур. (Даль), зяпун-уна, предл.-уну, мн. ч.-НЫ-НОў-НОМ, мн. ч., предл.-нох, м.— крикса, рёва, плакса, НЮНЯ. Кур. (Даль). ЗЯрок-/Ж7, предл.-рку, мн. ч., дат.-рком, мн. ч., предл.-ркох, м.—Зрачок. Шсл. Уменьш. зярочак-чка, 1. зрачок глаза. Дел. 267. 2. (перен.)—круглое место в лесу, деревьями не заросшее. Дел. 267. Ганчакі гоняць ліса проста ў зярочак. Дел. зярнё-няці, дат., предл.-НЯЦІ, твор.-нём; мн. ч. зярняты-нят, ср.—зерно. Ар.; Макеени Аз., Янавічы Сур. (Ксл.). См. зерне. ПасЫП піскляняці зярнят. Гсл. Дрозд прынёс расінку зь мяты, вожык — сьпелыя зярняты. Л. казка. Уменьш. ЗЯрЭНЦа-ўи, предл.-цу. МГсл. зятні-няя-няе—принадлежащий, свойственный зятю. Ар