із спачувае ёй, ці зьдзекуецца зь яе. Сяднёў: К орзю к. Усяк сьмяецца ІЗЬ мяне. Данецкая Селіца Цімскага пав. (Халанскии, 71). 4. употребляют срод. падежом, указуя на причину действия: по. Мы, мужы Любашанцы, 3 паручэнъня ўсяе воласьці Любашанскае, вызнаваем сім нашым лістом. Ш чарбакоў: Нарыс П ет. Беларусі, 101. На сойме з рассудку нашага, гдзе ся то пакажацъ, чэсъцъ i горла траціць. Стт. 67. I халопе мой, чы сам ад сябе кланяется, чы з майго прыказаньня. Ют. 4а 15. Сам із добрай волі сваей на Божу дорогу даў. Ют. 52613. Я ня ест Богам, але з ласкі Божай прарокам. Тм. У сё з волі Маёй Божай станавіцца. Ют. 13669. Пан Бог пост мой у гэты камень абярнуў, з той прычыны... сабе пажытку ня віджу. Ют. Ня трэба да джыназею (араб., род малітвы азану, гуканьне на малітву) з тых прычын. Тм. 4263. Ён ізь няволі, у труднасьці ер. Ют. 68610. Хто на вон час з дому яго з паручэнъня яго старшым будзецъ, маець на том прысягнуці, што тое... набрана. Стт. 436. А кашталян, калі зь якіх прычын заразом із шляхтаю заехаціся ня мог, тагды маець набарзьдзей у дарозе з паветнікамі сьцягнуціся. С тт. 105. 3 павіннасьці нашае гаспадарскае статут права Вялікага Князства Літоўскага на ўсі патомныя часы выдаем. Стт. 8. Наболей з тае прычыны, іжа мя міласьцівы Бог з таго языка на сьвет пусьціў. Скарына, перадмова да П салтыра. Т а к І Я зарукі кажны подле свайго абавязку з рассудку праўнага заплаціці вінен будзецъ. Стт. 370. А чаму, зь якой прычыны, пад брывамі v дзяўчыны загараюцца агні? Крушына: Лебедзь 44. з права, нареч.—по закону, по праву. За тую суму, з права сказаную, у меньне праціўніка ўвязаці. Стт. 271. Таковы з права i рассудку нашага чэсъцъ i горла траціць. Стт. 67. Дзерва пазнаюць з плоду. Тат.-. Евангеля, 70: 33. з прыгоды—по случаю чего-л., в следствие какого-л. обстоятельства. Ловаў зьвярыных нікаторых нет, одно акалічныя сёла, гонячы, зъвер да іх з прыгоды запудзяць. Д аўгяла: С ьвіслацкая воласьць у 1560 г.("Наш Край", 1927, X II, стр. 30). 5. употребляют с род. падежом для указания содержания (книги и под.): по. Кніга з арытмэтыкі. Сшыток ізь географы. Нарысы зь гісторыі мовы вялікалітоўскае. И. с вин. падежом, а)употребляют для указания приблизительной меры,— с. Хадзіў з гадзіну. Ар. Важа з пуд. Ар. б) употребляют для указания предмета, лица, к которым приравнивают величеством, размерами другой предмет или лицо. Сала ўзяў з крышан. Ст. Сабака ўвелькі з ваўка. Імсьц. Ядро зь вядро, снапок зь піражок, а зернятка з гараШ ОК. Зап. У. Бобр. III. с твор. падежом: с. Дзяржу я поле ў заставе, каторага поля Некраш мне на ьшэеъць бочак ізь сенажаткаю заставіў. Г ордз. А к ты 6.Заставіў поле ізь сенажатмі. Тм. Тым жа обычаем i мачаха, есьлі дзеці мела із сваім мужам. Стт. 1529,55. Сягодня i за мной пан гутарыу Ют. 5а4. Пайшоў із старцамі. Ц эл еш: Я р ы л аў а го н ь. Грэбля лучыла Асінаўку із суседнім ЗабалацьЦЯМ Д удзіцк і (Бацьк.", Н о. 49-50/435-436). Шпак ІЗЬ СЬвІстам кража. Грахоўскі: Лясная казка. Прыгнулася над ёй із сваім нязвычайным Подаркам. Кулакоўскі: Д абраселцы. А браце ты мой, із стрэльбаю на плячох i надта СЬМелы! 3 казкі (Белар. М оладзь, Н о. 3, 1959, 14). Як табе, месячку, із зарой разыйсьціся. Н авасёлкі С тдуб. (К осіч 246). Што там ІЗЬ зьдзекам мяне сьцеражэ? Гарун: Д умы ў чужыне. Пракляцьце вам ізь ёю! Гарун. Уборзьдзе зьвернуцца ІЗ славай. Крушына: Л ебедзь, 59. (Гуляючы ў карты) калі карта пэўная, першы ад здаваньніка кажа — "3 нашым", або — "з нашым дзьве капейкі". зн. ён гуляе i павялічае стаўку. НК.:.Игры, 50. 2. у залежнасьці от глагола жаніцца". Зь кім сын твой жэніцца? А р. 3 гэтай паненкай ажаніўся. Г ордз. (Ш эйн: М ат., II, 59). 3. в нареч. злучэньнях. з т а р о ю —более надлежащего. Нел. 220. Я табе з гарою заплачу. Нел. з д у х а м —в живых. Н ел. 220. Каб ты так з духам быў, як тое бачыў. Нел. з г а к а м —с лишним. Колькі вёрстаў да Крэва? Пяць із гакам. з р а н ь н я —с утра. Ар.; Д ел. 3 раньня да вечара, ночы—от утра до вечера, ночи. А з гэтых прычын чакаць татулъку было ёй ьыццам нейкай дадаткавай i кажначаснай прыемнасъцю. Д зьве Душы 83. з л а с к і ч ы е—по милости, з д у р у — по глупости. 3 дуру, як з дубу. Д ел. 3 дуру крыкнуў. Гарэцкі: Песьні 52. з н а й м а —по найму. Нел. 597. 3 найма раблю. з—по: з Б о ж а г а да п у ш ч э н ь н я—по Божьему допущению. Н ел. 220. (Царква) з паручэнъня Самого Хрыста аўтэнтычна зьясьняе праўды веры. Ж урня (Б. Ш ляхам, Н о. 122, стр. 11). з н а к о н у —по определению. Нел. 597. Яму, знацъ, так з накону таку давялося. Нел. Знакону, знацъ, ён так робе, што нічым яго ня можно паправіць. Н ел. 214. з ь ня в о л і—по неволе, мгел. з ь нё в е д з і—по неведению, з п а р а д к у —по порядке. Шел
Дадатковыя словы
халанскйй
2 👁