з, із з, із, предлог. 3 употребляется после гласной предыдущего слова с исключением: перед з, с, сь, ж, ш; 13 употребляется а) по согласной предыдущего слова, б) перед з, с, сь, зь, ж, ш следующего слова. После й, ў предыдущего слова может быть з или із, без разницы. Перед е, ё, я, ю, i, й, перед мягкими (или смягченными) согласными з, із переходят в зь, сь. Для рифма '7"можетприбавляться к "з " и после гласного предыдущего слова. Пример: Ішлі лысы із пляшывым, знашлі яны грэбень: "Кідай, браце, дзяргач гэты — ён нам непатрэбен. " Частуш ка, п р и п ев к а. Даўно заручыўся я ўжо із трыма. Гарун (ст, "Н октурно"). Старшыня прэзыдыюму пры гразіў вывесьці яе (Бадунову) із залі, калі яна ня сьціхне. я. К іп ель (Б ел аруск ая Д у м к а, Н о. 12-13). (Зоры) іскрыста цалаваліся ўгары із шпілямі касьцёлу. К орзю к. I аддаўшы ўсё із хаты, сталі браці ў солдаты. Каратынскі: Гутарка (Б. Ш ляхам, 1967, Н о. 6). Жыцъцё сваё, той шлях нявольны із болям цяжкім ты ў сэрцу перабыў. Гарун (ст. "Ha сьмерць"). 1.1. употребляют с род. падежом во всех случаях, в которых в русском языке употр. предлог из". 3 агню ды ў прысак. послов.—из огня да в полымя. Ар. Дзед Ананас із стайні выгляне. К руш ы на(3ьніч", 1953, Н о. 23). Пашоў з жанінага дому. П огар (Афанасьев, II, 1914,196). Пачаў жыта з гумна браці. Г ордз. акты, 2. Гарэлачка, адкуля ты? 1з жыта. Н К.: Ш т. 77. Нясе бы із шкла асъцярожна. Лойка: Л. песьня. Ня з маткі цнота дзіцяці прыходзіць, але з учынкаў добрых. К іт. 6664, 5. Родам мы з Расосны. Гсл. Із шапкі выдзерлася хутра. Х ащ мш чы на К уз.(К сл.З З З). Нагарнуў гарнец вішняў аж ізь верхам. Ст. Сын із службы дамоў зьявіўся. Ст.(Ш сл. 122). І З Ж Ы ЛЫ ЦЯЧЭЦЬ кроў. Ж ораўкі Сьміл. (Ш сл.). Мы згодны жыць із вамі. ім сьц.(Р ом. У І, 127). Борзда ісьсеў із каняў том часе на зямлю. Кіт. 11269. Дождж цэдзе, якізлуба. Ст. (Ш сл. п од луб). 2. с род. падежом: отвечает русскому с". а) употребляют указуя движение сверху чего-л., или с места, откуда направлено движение, действие. Сонца ўстае ізь сьцежак. Лойка: Л. песьня. 3 край сьвету прышоў. Нел. 629. Зышоў з гары. Ар. Капае із страхі. Ст. (Шсл. под капаць). Зьвярнуўся з дарогі. Ар. Аральбіт прышоў з поля. Ар. Пастухі пераганяліся з поля на поле. Ар. Уход із вуліцы. В ой ш. Вецер павеяў з поўначы. Войш. б) со существительными, означающими состояние, свойство, которое проявляется на каком-л. месте. Прышоў ізь сьцюжы. Войш. Гэтае пытаньне быццам прачхнула Васіля із засонку. Шакун: С ьлед 2. в) употребляют при указании времени, с которого начинается какое-л. действие, состояние. 1з сыботы на нядзелю ізноў дакацілася далёкая гарматная страЛЯНІна. Д удзіцк і(Бацьк.", Н о. 49-50/435-436). 3 маленства надабе прывучаць к рабоце. Нел. 629. г) в составе некоторых прочных соединений: з боку прыпёку—без надобности. 3 г а р ы —ПОД гору. Н ел. 220; А р. Щха спушчай каня з гары. Нел. з капыльля далоў, при пьянстве—свалиться с ног, не держаться и в сидячем положении. НК.: Пит. 74. ІЗЬ сьвету збавіць—ЛИШИТЬ ЖИЗНИ. К озіна Пуців. (Халанский, 139). д) в составе некоторых наречных соединений: з большага(з бальшыні)—большей частью. Ар. з полу рабіць—работать на половину урожая. НК.: П особ., Н о. 89. Касьба з полу. НК.: Очерки, Н о. 897. з паўдня, нареч.—немного после полдня. Ар. Андрэй з паўдня быў дома. ЗС Д. 161. См. паўдня. Мыў зь пята на дзясята. НК.: Бабы, 10. з разгону—сильно разбежавшись, с разгона. Ар. е) с род. падежом для указания причины действия или состояния. із страху—от страха. Мэр'яма (із) страху яго ад розу му адышла. Ют. 94аб. Захварэў зь пярэпалахаў. Ар. Каралеўне аж МЛОСНа зрабілася ІЗ страху. Н. (Афанасьев, ІУ, 1914,287). 3 Божага дапушчэньня. Нел. 220. 3 Божага зваленьня. Гсл. 87. 3 наклону галава не баліць нікому. Послов. Нел. 158. Зь няўцерпу закрычэў. Нел. 629. 3. после слов, означающих смех, насмешки, радость, удивление. Сьмех з панскіх ботаў: адзін згарэў, другі сабака ЗЬеў. Послов. Зьдзек быў з нашага брата. Акула: Птушка 127. Усьмех на заспаным відзе зьдзекаваўся з Бахмача. Т м. 139. Зкаго сьміялася, таму сама папалася. Нсл. 157. Усі людзі зь цябе дзівяцца. Нсл. 130. 3 майго дзівішся. Г ом. (Р ом. ІУ, 21). A пацеху з таго мяваў. К рас. 646. Пацеху меў 3 таго. М ог. (М ат. Б., Н о. 4.). До табе сьміяцца з нас. С ян.(Р ом. yi, 481). Радаваўся З гэтага. М ог. (М ат. Б., Но. 4). Зьдзекуюцца зь бедных людзёў. Войш. Камоцкая не магла зразумець, ці ён
Дадатковыя словы
мэряма
4 👁