Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

дзівосы 380 дзівачыцца д зІВ О С Ы -С Я у, единств, ч. нет. 1. (облает.) — чудеса. Ск.; Гсл.; Нел. 131. 2. с т р а н н о е, н е о б ы к н о в е н н о е я в л ен и е. Нел. 131. Паглядзі, якія дзівосы на небе: сонца пачарнела. Н ел. Дзівосы раеказуюць. Нел. 3. уди ви тел ьн ы е вещ и. Карскі; Ар. Дзівосы вытварае. Нел. 131. 4. сенсация. дзівота-оты-оце, ж.— д и в о, т о, ч т о вы зы вает уди в л ен и е. Вось дзівота, дык дзівота: у пыл зражаны Сымон. С. М узы ка 184. См. дзіва 2. дзГва-ea; мн. ч.-вы-вау, 1. (облает.)— ч удо. Гсл.; Нел. 130; Шел. Над дзівам дзіва. Н ел. 2. д и в о, то что вы зы в ает уд и в л ен и е. БНсл.; Варел.; Бяльсл.; Ар.; Д ел. Г эта было дзіва, што ён з высаку скочыў ды застаўся жывы. Варел. Гэтыя на съвеце што за дзівы чынілі? Кіт. 130а4. Аж дзіва бярэ, як гэта ўсё робіцца. Ст. Вялікае дзіва, што карова чорна, а малако сіва. Послов. Нел. 130. 3. во смысле сказуемого: у д и в и т ел ь н о. ГлядзІ, якое тут дзіва! Ст. А якое ж там дзіва дзіўнае! Ст. няма дзіва—неудивительно. Ар. 4. (во смысле наречия)— НеуДИВИТелЬНО, Нет н и ч его у д и в и т е л ь н о г о. Дзіва, што я зраблю. Ст. Няма дзіва—н еу ди в и т ел ь н о. Ар., , дзівак-ака, предл.-аку, зват.-ачаі мн. ч.-кіKOV-KOM, мн. ч., предл.-КОХ, м. 1. ч удак. М Гсл.; А р.; Н ел. 130; В я т.(Д а л ь); Б Н сл. Першага гэткага дзівака бачу. Нел. 2. с у м а с б р о д. Гсл.; Нел. 130; БН сл. дзіваваць-вую-вуеш-вуе; повел.-вуй-вуйма, несоверш. 1. УДИВЛЯТЬСЯ, Н ел. 130 и зу м л я т ь ся. Г сл. Сама сабе дзівавала, што так многа зарабляла. Из песни, М. Дзівавала сабе, што згубіла i ня мае свае кажначаснае жыцьцярадаснасьці. Д зьве Душ ы 173. 2. (на каго)—счи тать стр ан н ы м. Н ел. 130. Ня дзівуй на мяне, што я цябе так прыняў. Нел. Людзі дзівуюць на нас, што мы жывем як бабылі. Нел. цз\въъ2ищъ-вуюс я-вуешс я, несоверш. 1. УДИВЛЯТЬСЯ, и зу м л я т ь с я, (Ш ел.); Н ел. 131; Растсл. у д и в л я т ь ся, п р и х о д и ть в и з у м ление ОТ ч его-л. Бельск.(Дсл. 167); БН сл. Мы ўсі толькі дзіваваліся. Д ел. Усі зь яго дзіваваліся. Смл. (Д ел.). Ах, ды з тых яго кудзеркаў дзеўкі дзіваваліся. Вельск. (Д ел.). "Паглядзі, кажа, што твой сынок зрабіў"— i колькі часу... яны дзіваваліся. Ен кажа: "Ня дзівуйцеся, а кажыце, што МЫ рабІЦЬ будзем." Ржэўскі п.(Афанасьев: Н ар. сказки I, 1897, 182). Соверш. надЗІваваЦЦа. Нел. 304. Не надзівуюся я, куды ты грошы свае дзяеш. Нел. 2. в осхи щ аться. Моцы Божай дзіваваўся. Кіт. 108 а8, 11262. дзівацтва-ea; мн. ч.-вы-ваў, ср.—сумасородство. Гсл.; Б Н сл. Дзівацтва чыніш. Нел. 130. дзівача—ласкательного значения слово при обращении. Ш сл. Мая ты дзівача, схадзі пазыч сярнічак! Т урэц Сьміл. (Ш сл.). дзівачаньне-«я, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, отгл. имя сущ.— причуды, (Б Н сл.) СТраНность, Гсл.; Б Н сл. странность, странные выходки. Н ел. 130. Дзівачаньням сваім толькі сьмешыш людзёў. Н ел. Дзівачаньням сваім усіх людзёў дзівіш. Н сл. цяввчш-чкі-чцы, ж.— чудачка. Гсл.; Ap.; Нсл. 130; Вят., Воет. (Даль); Б Н сл. Якая ты дзівачка. Н сл. дзівачна, нареч.— причудливо, странно. Н сл. 130; Б Н сл. Дзівачна робіш, не naлюдзку. Н сл. Cp. дзівачны. дзівачнасьць-гу, ж.—странность, чудачество. выдаваць на дзівачнасьць—выдавать на посмешие. Выдаеш сябе на дзівачнасьць людзём. Н сл. дзівачнік-/кд, предлАку, зват.-іча, м.— выдумник нелепостей. Н сл. 130. Дзівачніка гэтакага сьвет ня бачыў. Н сл. дзівачніца-цы-цы, ж.—выдумница нелепостей. Н сл. 130. дзівачны-ная-нае, 1. странный, причудливый, Н сл. 130; Б Н сл. чудаческий, странный. Дзівачны чалавек. Н сл. Дзівачны твой розум. Н сл. Дзівачныя твае словы. Т м. Дзівачныя штукі вырабляе. Нсл. 2. забавный, дивный(вызывающий удивление, С.), смешной. Н сл. 130. дзівачына-«ы-н£, общ.—увел, к дзівак"(и дзівачка", С.) Н сл. 130. Дзівачына ты! хто табе ліха хоча? Н сл. дзівачыць-чу-чыш-ча, несоверш.. nepex. 1. приводить в смех своими странностями, Н сл. 130 сумасородничать. Сваім правам толькі людзёў дзівачыш. Нсл.—чудить, шутить, дурачиться. 2. чудачествовать. надзівачыць, соверш. 1. насмешить. Н сл. 304. Сваім жыцьцём надзівачыў ты людзёў. Нсл. 2. наделать глупостей, проказ, Н сл. 304 начудить. Надзівачыў тут паніч шмат. Нсл. дзівачыцца-чуся-чышся, несоверш. 1. сумасородничать, (Б Н сл.) выходить из границ благоразумия и приличия, дурачиться, Н сл. 130- чудить. Што ты тут дзівачышся? Н сл. Соверш. зьдзівачыцца—сделаться сумасородным. Н сл. 204. Ён запраўды зьдзівачыўся: няма ведама што робе, гавора. Нсл. 2. притворяться дурачком, накидывать на себя дурь. Н сл. 130. Соверш. надзівачыцца—начудить много. Надзівачыўся шмат на сваім в яку. Н сл