Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

дзяньдзівіраць 372 дзяржаўца гора патрэбны дойліды, не дзяньдзівіры. Д уб.(К алосьсе, Н о. 3 /2 0, стр. 148). дгяньдзівіраць-раю-раеш-рае (из дзень ідзі ў eip у— лениться, лениво работать, попусту терять время, Н ел. 129 лодырничать. Досіць табе дзяньдзівіраць, трэба добра, шныра рабіць. Н ел. Дзяньдзівіраеш, а ня робіш таго, што трэба. Нел. дзяньдзГвірка-/ж/-/?цы, ж.—тоже что и "дзяньгубка'\ ленивая работница. Н ел. 129. Нанялі дзяньдзівірку. Нел. дзяньдзГвірства-?а, ср.—дзяньгубетва. Нел. 129. За дзяньдзтрствам тваім яшчэ жыта стаіць на полю а людзі свае пажалі. Нел. дзяньдзюліць-лю-ліш-ле—лениво заниматься чем-Л. Н ел. 129. Ня робіш а дзяньдзюліш толькі. Н ел. дзяньдзюліцца, -люся-лішся—заниматься так, лишь бы день прошел. Нел. 129. Трэйці дзень дзяньдзюліш із сваею работаю. дзяньдзюль-ля, общ.—лентяй-ка, неповоротливый-ая. Н ел. 129. Дзяньдзюлю гэтаму ніякай работы ня можно даць. Нел. дзяньнпс-/кя, п р е д л А к у, м.—площадь, ограниченная задней стеной хаты, хлевами и заборами, служащая для дневной стаянки И отдыха скота. НК: Піт., Н о.30; НК: Очерки, Н о. 545,—хлев, в который загоняют скот на день. Д ел. 162. дзяньшца-ць/-ць/, ж.—утренная звезда. Гсл. Разам зь дзяньніцай зацьвіцеў агніста. Салавей: С іл а 4 5. дзяронікі-кяў один дзяронік)—блины из тертого картофеля. Ксл. Пасьнедаў дзяронікамі. Сьвярдлы Б еш. (К сл.). См. дзярбонікі. дзярэлка-лкі-лцы, ж.—эпитет водки. Гарэлка-дзярэлка: хоць чалавеку ад яе вясёла, аблупе яго на гола. Послов. Рапан. Прык. 116. ДЗЯрбОШЮ-КЯў один дзярбонік)—блины из тертого картофеля. К сл. Смачныя дзярбонікі. Ст. Сяло К уз. (К сл.). См. дзяронікі. дзярбак-кя, п р е д л.- к ў; мн. ч.-К І -К о ў -К О М, мн. ч.. п р е д л.-к о х, м.—пружинная борона. Н авасёли Сян. (Ксл.). дзярбан-гша, м.—заброшенное, заросшее сорными травами поле. Шсл. Ледзъ узараў да паўдня дзярбан гэты. См. дзірван. дзярбачыць, -чу-чыш-ча, нееоверш., перех.— борОНИТЬ ПРУЖИННОЙ бороной. Ксл. Я ўжо сваю ніву дзербаком дзярбачыў. Заазер'е Сян. (К сл.). дзярзон-ониг, предл.-оне, м.—улей дощатый, но не рамный. Варел. Малая перавага дзярзона над калодаю. Варел. дзяржальна-ны, ж.—черено к(ру коят ка какого-л. орудия, напр. косы, серпа, ножа, С.) БНсл. дзяржанка-«к7-ні{ь/, ж.—посудина для держания в ней чего-л. пнз. дзяржаньне-ня, ср.— ручка ложки, Шсл. ручка(рукоятка, С.) чего-л. Ксл. У ложцы короткое дзяржаньне. Ст. Дзяржаньне ў двойнях Зламілася. С ід ары М еж. (К с л.). Пусьціўшы V ход кулакі ды дзяржаньні пісталетаў, ім удалое я сяк-так зачыНІЦЬ дзьверы. Н яміга(Бацьк., Н о. 16/500). дзяржаньне-ня, предл.-Н Ю, от гл. им я сущ. к дзяржаць, 1. держание. Ад дзяржанъня бярна рукі адабрала. Ар. 2. (к дзяржаць 2)—соблюдение. Д зяржаньне права. 3. (к дзяржаць 3) —владение(действие), управлениие(действие). Мы, бананы на звычай тамашняга гаспадарства нашага, іж хто чаго ў дзяржаньні есьць чараз тры гады, тот таго маець у дзяржаньню быці да права. Л ист из 1521 г. Маець у йменьне ўвязаці i то яму ў дзяржаньне да заплаты пенязей падаці. Стт. 270(Барысёнак: Звычаёвае право 73). Дзяржаньне двара ў вапеццы. Н ел. 130. 4. ( к дзяржаць 4)—владение(действие) на правах собственности. Дзярж аньне купленае зямлі. 5. (и с т о р.)—феодальное землевладение. Стт. 1529, сл. 6. правление(действие). За дзяржаньне[пры дзяржаньню]—в правление. Пры дзяржаньню наласкаўшага гаспадара Жыгімонта Казімеравіча. А постал Скарыніні 1525 г.(400-лецьце блр. друку, 236). дзяржава-?ь/-#£. ж.—владение(земля). Дзяржавамі пачалі звацца часьці вайводзтваў, каторыя Гаспадар даваў дзяржаць сваім адміністратарам — вайводам або намесьнікам, званым з часам дзяржаўцамі. Рожков: Рус. история 128. Землі й людзтва, што падпадаюць пад такую адміністранную дзеяльнасьць вайводаў, ё ў іх "дзяржаве,\ яны джяржаць гэты я землі ад Вялікага Князя. Пресняков: Лекции по истории II, 119. Старосты а дзяржаўцы загадуюць усімі землямі, што ў ix стараствах а дзяржавах. П ічэта(П рацы Блр. У -ту, Н о. 2-3, 241). ВялІКІ Князь Аляксандра абавязаўся дзяржавы прызначаць тым кандыдатам, які пададуць вайводы. Л ю б а ў с к і(4 0 0 -л е ц ь ц е б л р. д р у к у, 7 2). За дзярж авы Ж ыПмонта Старого, за мэтрапаліта Дзевачку... Б у р к у л а б а ў с к і л е т а п іс. Выдрукавана сія кніжка малітвы(Малітаўнік Мамонічаў 1601 г.)...пры дзяржаве Гаспадара нашага Жыгімонта Трэйцяга. дзяржауца-ць/, м.—владелец. Калі бы хто купіў якое дзядзіцтва i дзяржаў з пакоям, а на том хто іншы доўг меў, первей запісаны, паку ль было не продана... А есьлі бы а тот доўг да права пазваў таго, каторы тое іменьне дзяржыць, таму, подле запісу яго першага, маець дзяржаньне вонага дзядзіцтва ў