дзецкаваньне 367 падзяўбаць 2. обращение к одному дитяти, ребенку, младшему и к нескольким. Гсл. А м а е вы д з е т к і! Я к ж а т ы з а м а р ы ў с я! Ст. Ласкат. дзетухны. В ар ел. П а й д з е м, д з е т у х н ы, м а л а ц і ц ь. Варел. А й д з і, с я с т р а, д в о р у, т в а е дз е т у Х Н Ы ПЛачуЦЬ. Багацькаўка Імсьц. (Бяльсл.). дзецкаваньне-нл, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, ср., истор.—вознаграждение дзецкаму" ъг. его труды. Г ордз. Акты ХУИ, стр. ХХУН. дзецкі-кага, сущ., истор.—судебный пристав. Г ордз. Акты ХУИ, стр. ХХУІІІ. дзець— см. под дзяваць. дзецца—см. под дзявацца. дзеўбаком, парен.— неподвижно, без изменения. Д ел. 169. дзеўбаком сядзець—ничего не делать. Д ел. I кажа на мяне муж: "Хоцъ бы, нявісная, вады прынесла, а то сядзіш дзеўбаком а сядзіш." Д ел. Жыта без дажджу села дзеўбаком. Смл. (Д ел.), дзеючы—см. под дзеяць 1. дзёб (Н е л.), дзёуб-ба, предл. и зват.-бе, м.— клюв. Н ел. 129. Дзёбам птушкі дзяўбуцъ. Нел. У дзятла крэпкі дзёўб. Aci наука Выс. (К сл.). Даўгі дзёўб. Н ел. 129. дзёбам, (Ш ел), дзёўбам сядзець, сесьці (Д ел. 166)—сиднем сидеть, на одной мере, Шел. как камень, неподвижно, Гсл. как бы крепко прикован гвоздём. Н ел. 129. Дзёбам сядзіць трава. Крамяні П ух. (Ш ел.). Іван дзёбам сядзіць, ані не расьцець. Тм. Як пашоу, дык дзёўбам там i сеў. Н ел. См. глюга. дзёгаць-гц/о, предл.-гцю, м.—деготь. Ар. дзёхаць-яю-яеш-яс; повел.-ай-айм а, несоверш., перех.—скоро передавать другим (разбалтывать, С.) секреты, новости. Шел. Вось умее дзёхаць; усё ўжо разьдзёхала. К рам ян і П ух. (Ш ел.). Соверш. раЗЬДЗёхаЦЬ —разболтать. дзён, мн. ч., род. к дзень. дзёрзкі- к а я - к а е —бравый. Ар. Ён м а л ец д з ё р з к і. Д ел. 166. дзёўб I, отгл. частица—означает мгновенное действие клюющей птицы. Н ел. 129. Пятух дзёўб у руку. Н ел. дзёўб II, дзёўб ам сесьці—см. под дзёб. дзёўбаць-аю -аеш -аеш -ае; повел.-ай-айма, несоверш., перех. 1. Клевать. Г сл. Куры дзёўбаю ц ь ячм ень. Амілянова Л ёз. (К сл.). дзябаць-а/о, несоверш., перех.— клевать, пнз. дзяубаць-яю-яўш-яс; повел.-ай-айма, несоверш., перех. 1. Клевать. Н ел. 129;Гсл.; Юрсл. Куры дзя ўб а ю ц ь зярняты. Н ел. 2. долбить, Г сл.; Н ел. 129; К сл. долбить острием. Н ел. 129. Перастань дзёўбаць стол. Н ел. Не дзяўбай столу гваздом. Н ел. 3. (ирон.)—делать, работать неумело. Добрым долатам i дзяўбаць борзда. Ю рсл. Дзяўбаю дзіркі па аднэй, будзе лесьвІЦа. Ю рсл. 4. {юмор.)—пить, выпивать; кушать. Ю рсл. Дзяўбалі, бачыў, гарэлку. Ю рсл. ДЗЯубаНЬНе-НЛ, предл.-Н Ю, от гл. им я сущ., ср. 1. клевание. Н ел. 129; Г сл.; Ю рсл. Дзяўбаньням прадзяўбалі скуру. Нел. Кыш, зь дзяўбаньням. Ю рсл. 2. долбение остроконечным орудием. Нел. 3. {ирон.)—неумелая работа(клёпка косы, пробивание дырок). Ю рсл. Сваім дзяўбаньням адно лапатухі нагоніш. Ю рсл. дзёубнуць-ну-неш-«е, однократ. к дзёўбацъ 1, 2. Гсл.; Н ел. 129. Курыца дзёўонула ў руку. Н ел. Прич. дзёўонуты, 1. клюнутый. 2. ущипнутый КЛЮВОМ. Нел. 129. Дзяўонутая ручка зажыла. Н ел. Однократ. дзеўбануць-ну-нёш-нёць-нём-ніцё, 1. клюнуть. Ар.; Шсл.; Гсл.; Д ел. 169. Курыца дзеўбанула разы з два ды больш ня хоча. Ст. 2. у д а р и т ь чем -л. о с т р ы м, д о л б а н у т ь. Ш сл.; Д ел. 169. Як дзеўбануў па галаве рыдлёўкаю дык адразу йпрабіў дзірку. Ст. (Ш сл. 85). Соверш. задзёўбаць, задзяўбаць — зак л ев ать до см ер т и. Нел. 166. Пятух задзёўбаў селязьня. Н ел. Прич. задзёўбаны— зак л ёван н ы й. Н ел. 166. Задзёўбанае варонаю куранё. Н ел. Соверш. зьдзё'убаць— ск л ев ать. Прич. зьдзёўбаны—ск л ёванны й. Н ел. 204. Даў ня цэлы яблык, а зьдзёўбаны курамі. Нел. абдзёўбаць-бую-буеш-буе; повел.-буйбуйма, несоверш.— обклО В Ы В атЬ. Б яльсл. Куры капусту абдзёўбуюць — што зь імі рабІЦЬ? П ір а го в а Ім сь ц. (Б я л ь сл.). Соверш. абдзёўбаць—обклевать, общ ипать.Прич. абдзёўбаны— о б к л ё в а н н ы й. Бяльсл. Наш пят ух увесь абдзёўбаны, галава прабіта. Бры лёўка Краснап. Соверш. абдзяўбаць—о б к л ев а т ь. Бяльсл.; Дел. Каб на ІХ каршун на гэтыя куры! Усю капусту абдзяўбалі на гародзе. Ш р агов а ім сь ц. (Бяльсл.). Птушкі вішні абдзяўбалі. Дел. Прич. абдзяўбаны— о б к л е в а н н ы й. Д ел. Вішні абдзяубанм. Д ел. надзёўбаваць-бую-буеш-буе, несоверш. — в ы з у б р и в а т ь, в ы д а л б л и в а т ь. Н ел. 304. Надзёўбаваць, надзёўбаць, надзяўбаць серп. Н ел. Соверш. надзёўбаць, надзяўбаць. Нел. 304. Надзёўбаў лапа тачку да касы. Нел. Прич. надзёўбаны, 1. в ы зу б р е н н ы й. Нел. 304. Серп ня добра, рэдка выдзёубаны. Нел. 2. выдололенный. Нел. 304. Лапатачка ня добра надзёўбана, пясок не дзяржыцца. Нел. падзёўбаць, 1. п ок л ев ать. 2. и с т ы к а ть о с т р и е м. Н ел. 441. Дзеці падзёўбалі нажом стол. Нел. См. падзяўосьці, падзяўоці. Прич. падзёўбаны, 1. п ок л ёв ан ны й. Гсл. 2. исты к ан н ы й о ст р и ем. Нел. 441. Стол падзёўбаны гваздом. Нел. Соверш. падзяўбаць—п о к л ев ать. Нел. 441. Куры падзяўбалі зярняты. Нел. Сарока падзяўбала яблыкі. Н ел. Прич. падзяўбаны—п о к л ё ванны й. Нел. 441. Зярняты падзяўбаны. Нел. Падзяўбаны яблык. Нел
Дадатковыя словы
аіо, бсьці, выдолбленный, гціо, дзеўбанўць-нў-нёш-нёць-нём-ніцё, дзяубаць-яю-я^ш-яс, дзёўбнула, дзёўбнуты, зьдзёубаць, падзяўбці
6 👁