Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

давяданьне 312 доўга давя даньне-чя, предл.-ню; мн. ч.-н і-н я ў, да каго, 1. посещение много раз или многих лиц. 2. {каго)—посещение много раз или многих больных, заключённых, давяданьнікдка, предл.-ІК}', зват.-іча, м. 1. многократный посетитель здоровых. 2. (да чаго)—многократный посетитель больных, заключеных, пленных, давяданьніца-цы-цы, ж. к давяданьнік 1,2,3. давядацца,—см. п од даведацца. давядзёцца, давялося, б е зл и ч., см. п од весьціся. давяроны-ная-нае, 1. доверенный(пользующийся, облеченный чьим-л. доверием). 1г. Давяроны чалавек. 1г. 2. проверенный, испытанный. 1г. Давяроная праўда. 1г. Медзьвядзя бачыць{у сьне) — хвороба, гэта давяроная (верная", испытанная")рэч; ён сядзе табе на плечы. Ляцкі(Этнограф. обозрение 1898 г., Но. 1, стр. 148). давяроная праўда—достоверная правда. Гэта давяроная проўда, што неўзабаве война будзе. Варел. давячэраць,—см. под вячэраць. давідацца—увидеть что-л. наконец. Дел. Я яму адказую: Дай Божа табе гэтага месца давідацца, куды ты зычыш нам". Смал. (Дел.). давГдзець, о б ы ч н о е о т ри ц ан и ем "н е " —располагать чувством зрения. Дел. Дзеўка ўсё адмаўлялаея рабіць над прыклепам, што яна не давідзе — благое ў яе відзеньне. Смал. (Дел.), давіджу—увижу, досмотрю. Ц. С. Зьверавічы Крась н. (Дел. 172). давГцца, даўлюея, давішся, несоверш., чым и б е з д о п. 1. задыхаться от чего-л. застрявшего в горле, давиться. Нел. Соверш. удавщца—подавиться. Ар. 2. сильно кричать, орать. Шел. Щха, чаго ты там давішся! Ст. 3. слишком много работать. Шел. Аж давяща людзі за работаю! Ст. д аўбац ь, -аю-аеш-ае, н е с о в е р ш., п е р е х. —долбить. МГсл.; Гсл.; Ар. даўбёжка-жкі-жцы, ж. 1. зубрёжка. Дел. 175. Вучыўся лекцы у даўбежку. Духоўш. (Дел.). 2.—см. под даўоня. даўбёжны-ная-нае—сделанный дололеньем-даубаньням". Пад назовам 'даубежныя" ведамны рад дзярвяных вырабаў: лодкі, карыты, ражкі, вульлі, місы, карцы й ложкі (лыжкі). У цяеьнейшым еэнсе за даўбежныя" вырабы даводзіцца маць тыя вырабы, што выдаўбаны до латам i нажом. НК: Очерки, 61. Паёк" бывае клёпчаты" й "даубежн ы ". НК: Очерки, 86. даўбёнка-«к/-«ць/, ж.—боченок или иная посуда, выдололенная из целых кусков дерева. Ксл. Няхай ён зробе даўбенку. Нямойта Сян. (Ксл.). даўбёнь-б ё н я, предл. и зват.-беню, м. —непонятливый. Нел. 136. Даўбеню як не зьяеьняй, не ўдаўбеш у галаву свайго розуму. Нел. См. даўоня. даубёнка-нкі-нцы, ж. — даўбенка. Ксл. Даўбёнка етаіць із мукой. Алексінічы Сян. (Ксл.). даўбяла — доўбяла. даўоня(доўоня, Ар)-ні-ні, ж. 1. деревянный молот. Ар. Глыбака ўгнаў каляк даўонёю Ў ЗЯМЛЮ. Гарэцкі: Песьні 40. Дровы б'юцъ даўонёю. Пустыню Сян. (Ксл.). Запякаў кабана даўонёю. Нел. 543{п од пякацъ). Хацеў забіць яе даўонёю. Ельн. (Дел.) / даўонёю ня ўверыш. Тм. Уменьш. даўбёжкаЖКІ-ЖЦЫ— колотушка. Ар.; МГсл.; Дел. 175; Шсл.; Вешан ковічы (Ксл.). Загані клін даўбежкаю. Ст. Ідзе мая даўбежка? Дел. 2. тупой человек. На еьмех малца падымаюцъ: Восъ дорубала, даўоня. с. Музыка, 10. дьубсьці-бу-бёш -ёць, н е с о в е р ш. каму —постоянно говорить, напоминать, повторяя одно и тоже. Ар. дауговачка-ч/с/'-чуь/, ж.—отданная за долг. Дел. 176. Каму вы сваю даўговачку кідаеце? Смал. (Дел.). даўгалыгі-гяя-гяе—длинноногий. Шсл.; Ар.; Варел.; Бялсл. Гэны ж даўгалы гі прыходзіў калёс пазычаць. Варел. Вось гэты Съцяпан даўгалыгі! Ст. Ты, як бусел, даўгалыгі. Высокі Бор Краснап.(Бяльсл.). даўгавёчар—поздний вечер. Дел. 176. Сядзеў я даўгавечар адзін. Дел. даўгавёчны, (Скар. Ц.уная-нае—долговечный. Шел. Дуб — даўгавечнае дзерва. Ст. даўгавіды-дая-дае—с продолговатым лицом. Ар. даўгач-ача, предл.-ачу, зват.-ачу, м.—балка в холодных строениях, идущая под самой крышей. Шел. У т а к у зл а м а ў с я д а ў га ч. Турэц Сьміл. (Шел.). даўгг-гая-гое, 1. длинный. МГсл.; НК: Очерки, 227; Дз; ЗСД.223, 376; Ксл. Даўгое бярвіно. НК: Очерки, 227. 2. долгий, длительный. Даўгі кашаль быў чувацъ. Гарун: Сьвята. Даўгі час 1ра быццам ня мела ані тэй в ясны, ані тога каханьня. Дзьве Душы, 127. Пакуты дзет так довег І НЯ міл! Гарун(ст. Поэту"). Ср. ст. доўжшы. Прев. ст. наЙДОўжШЫ. Н а р е ч. доўга, 1. ДЛИННО. Гсл.; Ар. 2. долго. Гсл.; Ар. Ср. ст. даўжэй, 1. длиннее. Ар.; Шсл.; Нел. 732. ПусЬЦІ а б о р к у да ў ж эй. Нел. 2. долее, дольше. Ар. Даўжэй цярпець ня буду: досіць цярпеў. Нел