Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

дарма 305 дармаўшчына Край, 1928 Но.6-7,55). Ён любе, каб ямурабілі дарма. Халамер'е Аз. (Ксл.). Дарма ніхто ня будзе табе рабіць. Ст. А ты ж ня бурма, каб давалі табе дарма. Дел. 45(под бурма). Хоць я, хоць ён — ніхто дарма рабіць ня будзе.(Раст.: Северск. 133). Ах, мая ты галубачка, дай мне гэт ых капляў. Матулька, я дарма ня дам. Ельн. (Дел.). Табе гэта дарма няпройдзе. Цэлеш: Ярылаў агонь. 2. напрасно(без надобности, зря, С.)- Нел. 127; Гсл.; Ксл.; Дел. Не КланІСЯ дарма. Дел. У пятніцу сегасьветную работуірабіць) а дарма сядзецъ хэрам(забаронена, грэх, араб.) ест. Кіт. 33613. Ці ты маленькі, што на нас дарма зларэчыш? Гарун: Кан. Паўлючонка. Дарма ты даеьи яму грошы. Нел. 127. Дарма ты, Ягору, на яго брэшаш. Мазалава Куз. (Ксл). Духам падаў ён дарма. С. Музыка, 64. Ох, як пачне калі што руйнаваціся, што не рабі ты, а будзе дарма. Гарун: Жабрачка. Дарма ўглядаюся ў Ц Я М Н О т у. Машара(Калосьсе, кн. 1, 1935 г.,стр. 10). Колькі дзён дарма я прачакаў тады цябе. Лойка: Л. песьня. Спрабаваў Леў высякаць іскры(з каменя), ды дарма, толькі кіпцюры ступіў, а агню няма. Танк: Конь i Леў. Дарма свае сілы зьбірае зіма, у друзгах няміла 'Народах турма ". Жылка, 37. Я дарма яго прасіла, не паслухаў слоў маіх. Машара(Калосьсе, кн. 2, 1935, 81). Дарма схадзіў к пану. Дел. 3. напрасно (тщетно, бесполезно, С.) Гсл.; Нел. 127; Ксл. Дарма яна табе адыйдзе ды ізноў будзе юрэць. Ст. (Шел. 315, п од юрэцъ). Буду спаганяцъ свой доўг. Дарма, не спагоніш, б о вэксаля ня маеш. 4. ничего особенного, неважно, ничего, Шел. все равно, пусть. Раст.: Северск. 133. Дарма, усё будзе добра. Ст. Дарма, будзеш жыў, жывенькі. Ст. (Шсл. 95). Дарма, што малы, але шустры хлапец. Ст. (Шсл. 313). Так дарма хлапец вучыцца, але заданьняў нічога ня кеміць. Ст. (Шсл. 134). Браты дарма, але ят роўкі ўсё граюць дзяліцца. Ст.(Шсл. 317). Ён бы й дарма быў конік, але закіданы. Ст. Подле чужога й наша жыта дарма. Ст.(Шсл. 59, п од вэдлуг). Ён яшчэ дарма, памяргоўны чалавек: зьмергавацца зь ім можно. Ст.(Шсл. п од памяргоўны). Тату, тату, лезе чорт у хату! Дарма, сынку, абы не Маек а ль. П ослов. Дарма, я яму спаганю за гэта. Ст.(Шсл. п од спаганяцъ). Купіў сароску? Купіў, ды вузку. Дарма, што вузку, i за тую дзякуй. Косіч 42. Нябось, ляпей бывала пры самым князю? Ня здыхалі, садовыя дарожкі чысьціўшы? Ну, дарма. Ён пан, яго была й воля. Леек. 1, 29. 5. ничего, сносно. Наша пярэдайка яшчэ дарма даець малака. Ст. (Шсл. п од пярэдайка). На хібу яшчэ сала дарма. Ст. (Шсл. п од ХІб). 6. не имеет значения в данном случае. Хоць i матка я яму, ды дарма. Раст: Северск. 133. 7. дарм а сабе—ничего себе. Мікіта дарма сабе шэўчык: шые добра боты й тонна. Ст. (Шсл. 315). 8. дарма ш то, в зн. союза— несмотря на то, ЧТО. Растсл.; Гсл.; Нел. 127. Дарма што хваляць, а ты ня вер. Дел. Работы ніяк ня мог знайсьці, дарма што ўсяляк стараўся. Шакун: Сьлед, 7. Дарма што восень, а было цёпла, як у летку. 1г. Разумны поп быў, дарма што піў. Ант. 32. Дарма што поп, але абсудзіў чалавек яго. Ст. (Шсл. 6). Дарма што сьлеп, ды ня кеп. Нел. Дарма што малое, але ўсюдых яно табе далезе. Ст. (Шсл. 77). Удалося нажыцьцявой дарозе пералезьці яшцэ адзін порог, дарма што адчыненыя дзьверы вялі ў цемру. Акула, 487. Дарма што значны раны, яе аблічча СЬветла. Жылка, 32. дармаёд-дд, предл.-ду, зват.-дзе, м.— тун ея дец. Гсл.; МГсл.; Нел. 127; Ар.; Шсл. Дзякуй за абед, што паядаў дармоед. Поговор. Нел. Дармаедаў шмат, а рабіць няма каму. Нел. дармаедны-нял-ндс—тунеядный. Нел. 127. Дармаеднага хлеба захацеў, пусьціўся красьці. Нел. дармаёдзтва-?д, ср. 1. тунеядство. Нел. 127. Прыняў я цябе не на дармаедзтва, а на работу. Нел. 2. собир.—общество лентяев и празднолюбивых. Нел. 127. Зьберлася дармаедзтва(часта кажуцъ на сьмех i праз гасьцей). Нел. дармавое-огд, в зн. сущ.—прибыль, получаемая без трудов или заслуг. Нел. 127. Дармавога нічога на сьвеце няма. Нел. дарм аваты -тдл-тде—довольно хороший, Шсл. ничего себе. Ён хлапец дармаваты. Ст. Дармаватая дзяўчына. Ст. дармаві'к-/кд, предл.-іку, зват.-іча; мн. ч.. дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м.— ТОТ, КТО бесплатно работает. Ар. дармавіка: дармавіка рабіць—работать даром, бесплатно. Віленш. Дармавіка табе буду рабіць?! дармавы-вая-вое, 1. даровой, бесплатный,(Ксл.; БНсл.) безвозмездный, МГсл.; Ар. достающийся даром. Дел. 159. Дармовому каню ў зубы не глядзяць. Ар. Дармавы хлеб лёгка есца. Сукрэмна Сян. (Ксл.). Мы табе не батракі дармавыя. Дел. Сьвятар жджэць сьвята, каб ехаць да места на дармавы палудзень. Ельн. 2. излишний, праздный, напрасный. Дел. Дармавая кляцьба гаспадара знойдзе. Дел. дармаушчына-ны-нс, ж.—полученное даром, бесплатно, НК: Очерки, 433. достающееся без труда, посредством подарка. Дел. 159. Гэта ў цябе дармаўшчына. Дел. Уменыи. дармаўшчынка-н/а-нць/. Ладзе ўсё на дармаўшчынку. Дел