дараньні 304 дарма дараньні-няя-яяс—предутренний. Гсл.; Нсл. 141. дарашаваты, -тая-тае—грязно-коричневый, желтоватый. Шсл. Наш конь дарашаваты. Навасёлкі Пух. (Шсл.). дараваць, дарую-ўеш-ўе; повел.-ўи-ўима, 1. несоверш., КОСО, ЧЫМ—Дарить. Гсл.; Нсл. 127; МГсл.; Дзяды Cip. (Ксл.); БНсл. Чым Жа ты будзеш свае дзеці дараваць? Щ канем, ці валом, ці хлебам-сольлю, ці добрым здароўям? Касьцюковіцкі р. Калінінскае акр. (Наш Край, 1928, Но.6-7, 54). Даруе вас ваша матка хлебам-сольлю i добрым здароўлям. Тм. Ой королю, королю, чым мяне даруеш? Карскі Ш-1,372. С оверш. абдараваць —одарить. Нсл. 346; Бяльсл. Бог абдараваў яго розумам. Нсл. Паня ўсіх старцоў абдаравала. Дел. Убогі прышоў да Хесен Бэсэры, просячы, штоб яго чым абдараваў. Кіт. 1967. Пан Бог таго чалавека раям абдаруе. Тм. 89аЗ. Радаснай навіной ізноў абдараваў цябе поэта. Лужанін("Бел. Голас", жнівень 1962). П рич. абдараваны—осыпанный подарками, одаренный. Нсл. 345; Бяльсл. Маладая абдаравана. Нсл. Жывем хваліць Богаўсім добром ад Бога абдараваныя. Нсл. Абдараваны розумам. Нсл. С оверш. аддараваць, а) отдарить подарком за подарок. Нсл.373. Просіш, каб я цябе дара вау канём, а ты чым мяне аддаруеш? Нсл. б) окончить дарить. Калі аддаруюцъ" маладога, маладыя вылазяць із застолъля. Касьцюковіцкі р. Калінінскае акр.(Наш Край, 1928, Но.6-7, 58). Прич. аддараваны—отдаренный, вознагражденный подарком за подарок. Нсл. Аддараваны малады. Нсл. Аддараваная маладая. Нсл. Соверш. надараваць—надарить. Нсл. 303. Надараваў нас усім. Нсл. 2. н есо вер ш. и со в ер ш. Каму—П р о щ а т ь, п рости ть. Ар.; Гсл.; Нсл. 127; Шсл.; Ксл.; БНсл. Даводзіцца на гэты раз яму дараваць. Азярэцк Сян. (Ксл.). Я ж табе не дарую махлярства гэтага, гад ты смаляны! Ст. Па кон веку не дарую. Нсл. АЪЦпод пакон). I ці мне ня могуць дараваць, i сядні задуменныя бярэзы. Дойка: Л. Песьня. Ты, Божухна, мне даруй. ЧЧ: Песьні, 87. Да вас, да вас, Мікола, даруйце, што так спазьніліся ў дарозе. Дзьве Душы, 112. Даруй мне усе мае віны. Псальма 51 перакладу Луцкевічавага. Даруйце, сябры, аднагодкі. Г. Новік. Даруй жа, маці, што ня змог я ў хаце у гэты дзень пабыцъ з аднэй табой. Дойка: Л. песьня. Даруйце, дзяцюкі, што помніка вам не паставілі. Пархута: Размова з братамі. Дараваць табе нельга. Кулакоўскі: Дабраселцы. Пан даруе. ЧЧ.(Б. Студіс, II-I, 1969, 72). Даруйце мне, спадарыні й спадары! Бацьк. Но. 30-466. Старшыня! Даражэнькі! Даруй яму! Макаёнак: Каб людзі... Няма чаго яму дараваць. Тм. Яму дараваць не маглі. Тм. дараваны, 1. прич. (к дараваць 1) подаренный. Нсл. 127; Ксл. Дараванаму каню ў зубы не глядзяць. Нсл. 2. (к дараваць 2)—прощенный. Ксл.; Ар. Дарована я крыўда доўга помніцца. Вярхоўе Беш. (Ксл.). дараваньне-НЯ, предл.-НЮ, отгл. имя сущ. 1. (к дараваць /)—дарение. Гсл, Нсл. 127. 2. (к дараваць 2)—прощение. Гсл.; Ар.; па дараваць -рую-руеш-руе, с о в е р ш. 1. (каго чым)—подарить. Гсл. Чым вы нашага князя маладога i княгіню молодую падаруеце? Косіч 244. 2. (каму што)—ПРОСТИТЬ. Гсл.; Ар. Не падарую, пакуль не перавёруся, што г эта ня ён зрабіў. Нсл. 404(подперакананы). А ужо ж дастанёцца табе, а ўжо ж не падарую. Нсл. 9(под а ужо ж). Першы раз дарую табе тваю правінку, а другіраз не падарую. Нсл. Я ж табе не падарую, гіцлю, болей ты ня будзеш заводзіцца зь дзецьмі. Ст. Свайго на грош не падарую. Гсл. П рич. падараваны, 1. подаренный. Нсл. 438; БНсл. Падараванага каня не продавай нікому. Нсл. 2. прощенный. раздораваць-рую-руеш-руе, соверш. — дарить много и разным лицам, раздаривать. Нсл. 746. Раздоруючы так, самому часам не застанёцца чым веку дажываць, як раздаруеш усё. Нсл. С оверш. раздараваць-рую-руеш-руе. Нсл. дарэчны-няя-ня?— подходящий, уместный, (БНсл.) дельный. Дарэчная прычына. Нсл. 141. Дарэчнае слова. Тм. д ар эч ы, н а р еч. — кстати. Нсл. 141; Шсл.; МГсл.; БНсл.; Бяльсл. Дарэчы прышлося. Нсл. Ня войтава дачка, а дарэчы гавора. П ослов. Нсл. Дарэчы сказаць, ты добра ня ведаеш гэтага сам. Ст. дарбун-у«а, предл.-унё, зват.-ўне; мн. ч., дат.-НОМ, мн. ч., предл.-НОХ, м.—пружинная борона. Бараўляны Куз. (Ксл.). даргаць-аю-аеш-ае; п о в е л.-а й -а й м а, н есов е р ш., о б л а е т.—дергать, Гсл. терзать, раздергивать, — доргаць. Дел. 158. Даргаюць ваўкі цела. Дел. дарж энь-ж ня, предл.-ЖНЮ; мн. ч.-жнХж нёў-ж нём, мн. ч., предл.-жнёх, м.— СКОТНЫЙ двор. Ксл. Хай каровы на даржні пабудуць, пакуль падаю. Мядзелева Куз. (Ксл.). ' даржшк-шки, предл.-іку, зват.-Іча, м. —огороженное место, куда летом загоняют скот. Аш. Пастухі загналі статаку даржнік, а самы пашлі абедаць. Варел, дарка-ркі-рцы, ж.—мячик, пойманный в игре в апуку" — лапту. Дел. 158. Дарка злоўлена — наш гонар. Дел. дармо, (Скар.Ц.), нареч. 1. даром. 2. без причины. Дармо й скулка ня сядзе, а падзершы. П оговор. дарма, нареч. 1. даром, МГсл.; Дел. 158 бесплатно. Шсл.; Ксл. Дарма грошы не б яры. Касьцюковіцкі р. Калінінскае акр.(Наш
Дадатковыя словы
даржшк-шкй, дарўю-ўеш-ўе, повел.-ўй-ўйма, предл.-ікў, тая-тае—грязно-корйч
4 👁